atfetmek ne demek

Atfetmek: Tanımı ve Önemi

Atfetmek, bir davranışın veya sonucun nedenini belirleme sürecidir. Atfetmeler, içsel veya dışsal, istikrarlı veya değişken ve kontrol edilebilir veya kontrol edilemez olmak üzere çeşitli boyutlarda değerlendirilebilir. İçsel atfetmeler, davranışın veya sonucun kişinin kendi özellikleri veya yeteneklerine bağlanmasıdır. Dışsal atfetmeler ise, davranışın veya sonucun çevresel faktörlere veya diğer kişilere bağlanmasıdır. İstikrarlı atfetmeler, davranışın veya sonucun zaman içinde değişmediğine inanılmasıdır. Değişken atfetmeler ise, davranışın veya sonucun zaman içinde değişebileceğine inanılmasıdır. Kontrol edilebilir atfetmeler, davranışın veya sonucun kişinin kendi kontrolü altında olduğuna inanılmasıdır. Kontrol edilemez atfetmeler ise, davranışın veya sonucun kişinin kendi kontrolü dışında olduğuna inanılmasıdır.

Atfetmeler, insanların kendileri ve başkaları hakkında nasıl düşündüklerini ve davrandıklarını etkileyebilir. Örneğin, bir kişi başarısını içsel faktörlere (örneğin, yeteneklerine veya çabalarına) bağlarsa, kendisine daha fazla güvenebilir ve daha yüksek hedefler belirleyebilir. Ancak, başarısını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının yardımına) bağlarsa, kendisine daha az güvenebilir ve daha düşük hedefler belirleyebilir.

Atfetmeler, insanların başkalarıyla olan ilişkilerini de etkileyebilir. Örneğin, bir kişi başkalarının başarısını içsel faktörlere (örneğin, yeteneklerine veya çabalarına) bağlarsa, onlara daha fazla saygı duyabilir ve onlarla daha yakın ilişkiler kurabilir. Ancak, başkalarının başarısını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının yardımına) bağlarsa, onlara daha az saygı duyabilir ve onlarla daha uzak ilişkiler kurabilir.

Atfetmeler, insanların ruh sağlığını da etkileyebilir. Örneğin, bir kişi başarısızlıklarını içsel faktörlere (örneğin, yeteneksizliğine veya tembelliğine) bağlarsa, depresyon ve kaygı gibi ruhsal sorunlar yaşayabilir. Ancak, başarısızlıklarını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının engellemelerine) bağlarsa, ruhsal sorunlar yaşama olasılığı daha düşüktür.

Atfetme Türleri

Atfetmeler, çeşitli boyutlarda değerlendirilebilir. Bu boyutlar şunlardır:

  • İçsellik-Dışsallık: İçsel atfetmeler, davranışın veya sonucun kişinin kendi özellikleri veya yeteneklerine bağlanmasıdır. Dışsal atfetmeler ise, davranışın veya sonucun çevresel faktörlere veya diğer kişilere bağlanmasıdır.
  • İstikrarlılık-Değişkenlik: İstikrarlı atfetmeler, davranışın veya sonucun zaman içinde değişmediğine inanılmasıdır. Değişken atfetmeler ise, davranışın veya sonucun zaman içinde değişebileceğine inanılmasıdır.
  • Kontrol Edilebilirlik-Kontrol Edilemezlik: Kontrol edilebilir atfetmeler, davranışın veya sonucun kişinin kendi kontrolü altında olduğuna inanılmasıdır. Kontrol edilemez atfetmeler ise, davranışın veya sonucun kişinin kendi kontrolü dışında olduğuna inanılmasıdır.

Atfetmelerin Etkileri

Atfetmeler, insanların kendileri ve başkaları hakkında nasıl düşündüklerini ve davrandıklarını etkileyebilir. Örneğin, bir kişi başarısını içsel faktörlere (örneğin, yeteneklerine veya çabalarına) bağlarsa, kendisine daha fazla güvenebilir ve daha yüksek hedefler belirleyebilir. Ancak, başarısını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının yardımına) bağlarsa, kendisine daha az güvenebilir ve daha düşük hedefler belirleyebilir.

Atfetmeler, insanların başkalarıyla olan ilişkilerini de etkileyebilir. Örneğin, bir kişi başkalarının başarısını içsel faktörlere (örneğin, yeteneklerine veya çabalarına) bağlarsa, onlara daha fazla saygı duyabilir ve onlarla daha yakın ilişkiler kurabilir. Ancak, başkalarının başarısını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının yardımına) bağlarsa, onlara daha az saygı duyabilir ve onlarla daha uzak ilişkiler kurabilir.

Atfetmeler, insanların ruh sağlığını da etkileyebilir. Örneğin, bir kişi başarısızlıklarını içsel faktörlere (örneğin, yeteneksizliğine veya tembelliğine) bağlarsa, depresyon ve kaygı gibi ruhsal sorunlar yaşayabilir. Ancak, başarısızlıklarını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının engellemelerine) bağlarsa, ruhsal sorunlar yaşama olasılığı daha düşüktür.

Atfetmelerin Değiştirilmesi

Atfetmeler, insanların kendileri ve başkaları hakkında nasıl düşündüklerini ve davrandıklarını etkileyebileceğinden, bunları değiştirmek önemlidir. Atfetmeleri değiştirmek için yapılabilecek bazı şeyler şunlardır:

  • İçsel atfetmeleri teşvik etmek: İnsanlar, başarılarını içsel faktörlere (örneğin, yeteneklerine veya çabalarına) bağlamaya teşvik edilmelidir. Bu, onların kendilerine olan güvenlerini artırabilir ve daha yüksek hedefler belirlemelerine yardımcı olabilir.
  • Dışsal atfetmeleri azaltmak: İnsanlar, başarısızlıklarını dışsal faktörlere (örneğin, şansa veya başkalarının engellemelerine) bağlamaktan kaçınmaya teşvik edilmelidir. Bu, onların ruh sağlığını korumalarına ve daha dirençli olmalarına yardımcı olabilir.
  • İstikrarlı atfetmeleri azaltmak: İnsanlar, davranışlarının veya sonuçlarının zaman içinde değişebileceğine inanmaya teşvik edilmelidir. Bu, onların daha esnek olmalarına ve yeni durumlara daha iyi uyum sağlamalarına yardımcı olabilir.
  • Kontrol edilebilir atfetmeleri teşvik etmek: İnsanlar, davranışlarının veya sonuçlarının kendi kontrolleri altında olduğuna inanmaya teşvik edilmelidir. Bu, onların daha proaktif olmalarına ve hedeflerine ulaşmak için daha fazla çaba göstermelerine yardımcı olabilir.

Atfetmeleri değiştirmek kolay değildir, ancak mümkündür. İnsanlar, atfetmelerinin farkında olarak ve bunları değiştirmek için çaba göstererek, kendileri ve başkaları hakkında daha olumlu bir bakış açısı geliştirebilirler.


Yayımlandı

kategorisi