değişken maliyet nedir – Sözlük Anlamı Nedir?

Değişken Maliyet Nedir?

Değişken maliyet, üretim veya hizmet seviyesine göre değişen maliyet türüdür. Üretim veya hizmet seviyesi arttıkça, değişken maliyetler de artar. Üretim veya hizmet seviyesi azaldıkça, değişken maliyetler de azalır.

Değişken maliyetler, genellikle hammadde, işçilik ve enerji gibi üretim veya hizmet sunmak için kullanılan girdilerin maliyetlerinden oluşur. Örneğin, bir üretim şirketinin değişken maliyetleri arasında hammadde maliyeti, işçilik maliyeti ve enerji maliyeti yer alır. Bir hizmet şirketinin değişken maliyetleri arasında ise işçilik maliyeti, seyahat maliyeti ve malzeme maliyeti yer alır.

Değişken maliyetler, sabit maliyetlerin aksine, üretim veya hizmet seviyesine göre değişir. Sabit maliyetler, üretim veya hizmet seviyesinden bağımsız olarak aynı kalır. Örneğin, bir üretim şirketinin sabit maliyetleri arasında kira, amortisman ve yönetim giderleri yer alır. Bir hizmet şirketinin sabit maliyetleri arasında ise kira, maaş ve pazarlama giderleri yer alır.

Değişken Maliyetlerin Türleri

Değişken maliyetler, genel olarak ikiye ayrılır:

Doğrudan Değişken Maliyetler: Doğrudan değişken maliyetler, üretim veya hizmet seviyesine göre orantılı olarak değişen maliyetlerdir. Örneğin, bir üretim şirketinin hammadde maliyeti, doğrudan değişken bir maliyettir. Üretim seviyesi arttıkça, hammadde maliyeti de artar. Üretim seviyesi azaldıkça, hammadde maliyeti de azalır.
Dolaylı Değişken Maliyetler: Dolaylı değişken maliyetler, üretim veya hizmet seviyesine göre orantılı olmayan şekilde değişen maliyetlerdir. Örneğin, bir üretim şirketinin enerji maliyeti, dolaylı değişken bir maliyettir. Üretim seviyesi arttıkça, enerji maliyeti de artar. Ancak, enerji maliyetinin artışı, üretim seviyesindeki artıştan daha azdır.

Değişken Maliyetlerin Önemi

Değişken maliyetler, şirketlerin maliyet yönetiminde önemli bir rol oynar. Şirketler, değişken maliyetlerini kontrol ederek, toplam maliyetlerini azaltabilirler. Değişken maliyetleri kontrol etmek için şirketler, aşağıdaki önlemleri alabilirler:

Hammadde maliyetlerini azaltmak: Şirketler, hammadde maliyetlerini azaltmak için, daha düşük fiyatlı hammadde tedarikçileri bulabilirler veya hammadde kullanımını daha verimli hale getirebilirler.
İşçilik maliyetlerini azaltmak: Şirketler, işçilik maliyetlerini azaltmak için, daha düşük ücretli işçiler işe alabilirler veya işçilerin verimliliğini artırabilirler.
Enerji maliyetlerini azaltmak: Şirketler, enerji maliyetlerini azaltmak için, daha enerji verimli ekipmanlar kullanabilirler veya enerji kullanımını daha verimli hale getirebilirler.

Değişken Maliyetlerin Hesaplanması

Değişken maliyetler, genellikle birim maliyet üzerinden hesaplanır. Birim maliyet, bir birim ürün veya hizmet üretmenin maliyetidir. Birim maliyet, aşağıdaki formülle hesaplanır:

Birim Maliyet = Toplam Değişken Maliyet / Üretim veya Hizmet Seviyesi

Örneğin, bir üretim şirketinin toplam değişken maliyeti 100.000 TL ve üretim seviyesi 10.000 birim ise, birim maliyeti 10 TL’dir.

Değişken Maliyetlerin Analizi

Değişken maliyetlerin belirlenmesi: Şirketler, öncelikle değişken maliyetlerini belirlemelidirler. Değişken maliyetler, genellikle hammadde, işçilik ve enerji gibi üretim veya hizmet sunmak için kullanılan girdilerin maliyetlerinden oluşur.
Değişken maliyetlerin sınıflandırılması: Şirketler, değişken maliyetlerini doğrudan değişken maliyetler ve dolaylı değişken maliyetler olmak üzere ikiye sınıflandırmalıdırlar.
Değişken maliyetlerin hesaplanması: Şirketler, değişken maliyetlerini birim maliyet üzerinden hesaplamalıdırlar. Birim maliyet, bir birim ürün veya hizmet üretmenin maliyetidir.
Değişken maliyetlerin analizi: Şirketler, değişken maliyetlerini analiz ederek, değişken maliyetlerin üretim veya hizmet seviyesine göre nasıl değiştiğini belirlemelidirler.
Değişken maliyetlerin kontrolü: Şirketler, değişken maliyetlerini kontrol ederek, toplam maliyetlerini azaltabilirler. Değişken maliyetleri kontrol etmek için şirketler, aşağıdaki önlemleri alabilirler:
Hammadde maliyetlerini azaltmak
İşçilik maliyetlerini azaltmak
Enerji maliyetlerini azaltmak