Engellilik Nedir?
Engellilik, bir kişinin fiziksel, zihinsel, entelektüel veya duyusal yeteneklerinin, toplumda eşit şekilde katılımını engelleyen uzun süreli bir durumudur. Engellilik, doğuştan veya sonradan edinilebilir olabilir. Engellilik, bir kişinin hayatının her alanını etkileyebilir.
Engellilik Türleri
Engellilik, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. En yaygın engellilik türleri şunlardır:
- Fiziksel engellilik: Bu tür engellilik, bir kişinin hareket etme veya günlük aktivitelerini yerine getirme yeteneğini etkiler. Fiziksel engelliliğe örnek olarak, felç, omurilik yaralanması, amputasyon ve kas hastalıkları verilebilir.
- Zihinsel engellilik: Bu tür engellilik, bir kişinin öğrenme, anlama ve problem çözme yeteneğini etkiler. Zihinsel engelliliğe örnek olarak, Down sendromu, otizm ve beyin hasarı verilebilir.
- Görme engellilik: Bu tür engellilik, bir kişinin görme yeteneğini etkiler. Görme engelliliğe örnek olarak, körlük, kısmi görme kaybı ve renk körlüğü verilebilir.
- İşitme engellilik: Bu tür engellilik, bir kişinin işitme yeteneğini etkiler. İşitme engelliliğe örnek olarak, sağır, işitme kaybı ve kulak çınlaması verilebilir.
- Konuşma engellilik: Bu tür engellilik, bir kişinin konuşma yeteneğini etkiler. Konuşma engelliliğe örnek olarak, kekemelik, afazi ve disartri verilebilir.
Engelliliğin Nedenleri
Engelliliğin birçok farklı nedeni olabilir. Bazı engellilikler doğuştan olabilirken, bazıları ise sonradan edinilebilir. Engelliliğe neden olan faktörler şunlardır:
- Genetik faktörler: Bazı engellilikler, genetik olarak kalıtılabilir. Örneğin, Down sendromu ve otizm gibi engellilikler genetik faktörlerden kaynaklanabilir.
- Doğum öncesi faktörler: Hamilelik sırasında annenin maruz kaldığı bazı faktörler, bebekte engelliliğe neden olabilir. Örneğin, annenin sigara içmesi, alkol kullanması veya bazı ilaçları kullanması bebekte engelliliğe neden olabilir.
- Doğum sırasında faktörler: Doğum sırasında meydana gelen bazı sorunlar, bebekte engelliliğe neden olabilir. Örneğin, bebeğin oksijensiz kalması veya doğum sırasında bebeğin kafasının sıkışması gibi durumlar engelliliğe neden olabilir.
- Sonradan edinilen faktörler: Bazı engellilikler, sonradan edinilebilir. Örneğin, kaza, yaralanma, hastalık veya enfeksiyon gibi faktörler sonradan engelliliğe neden olabilir.
Engelliliğin Etkileri
Engellilik, bir kişinin hayatının her alanını etkileyebilir. Engellilik, bir kişinin eğitim, iş, sosyal yaşam ve sağlık gibi alanlarda sorunlara neden olabilir. Engellilik, ayrıca, bir kişinin ruhsal sağlığını da olumsuz yönde etkileyebilir.
Engellilik Hakları
Engelli kişiler, diğer kişilerle eşit haklara sahiptir. Engelli kişilerin hakları, uluslararası ve ulusal yasalarla korunmaktadır. Engelli kişilerin hakları arasında şunlar yer almaktadır:
- Eğitim hakkı
- Çalışma hakkı
- Sağlık hakkı
- Sosyal güvenlik hakkı
- Ulaşım hakkı
- Erişilebilirlik hakkı
- Bilgi edinme hakkı
- Katılım hakkı
Engellilik ve Toplum
Engellilik, bir toplumsal sorunudur. Engelli kişiler, toplumda birçok zorlukla karşılaşmaktadır. Bu zorluklar arasında şunlar yer almaktadır:
- Ayrımcılık
- Önyargı
- Stigma
- Erişilebilirlik sorunları
- İletişim sorunları
- Sosyal izolasyon
Engellilik ve Gelecek
Engellilik, bir toplumsal sorun olarak kabul edilmektedir. Engelli kişilerin hakları, uluslararası ve ulusal yasalarla korunmaktadır. Engelli kişiler, toplumda birçok zorlukla karşılaşmaktadır. Ancak, engelli kişiler, bu zorlukların üstesinden gelerek, toplumda eşit şekilde yer alabilirler.
Faydalı Siteler
- Türkiye Engelliler Konfederasyonu: https://www.tek.org.tr/
- Engelli Hakları Derneği: https://www.ehd.org.tr/
- Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği: https://www.tofd.org.tr/
- Türkiye Görme Engelliler Derneği: https://www.tgvd.org.tr/
- Türkiye İşitme Engelliler Derneği: https://www.tied.org.tr/
- Türkiye Konuşma Engelliler Derneği: https://www.tkd.org.tr/
İlgili Dosyalar
- Engelli Hakları Kanunu: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5378.pdf
- Engelli Kişilerin Eğitimi Hakkında Yönetmelik: https://www.meb.gov.tr/mevzuat/yonetmelikler/engellikileregitimyonetmeligi.pdf
- Engelli Kişilerin Çalıştırılmasına İlişkin Yönetmelik: https://www.csgb.gov.tr/csgbKamu/mevzuat/engellikilereiliskinyonetmelik.pdf
- Engelli Kişilerin Sağlık Hizmetlerinden Yararlanmasına İlişkin Yönetmelik: https://www.saglik.gov.tr/TR,14137/engelli-kisilerin-saglik-hizmetlerinden-yararlanmasina-iliskin-yonetmelik.html