Faşizm, 20. yüzyılın başlarında İtalya’da ortaya çıkan ve daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayılan bir siyasi ideoloji ve harekettir. Faşizm, milliyetçilik, otoriterlik, tek parti yönetimi ve şiddet kullanımı gibi özelliklerle tanımlanır.
Faşizmin kökenleri, 19. yüzyılın sonlarında Avrupa’da yükselen milliyetçilik hareketlerine dayanmaktadır. Bu dönemde, birçok ülkede milliyetçi partiler kuruldu ve bu partiler, ülkelerinin çıkarlarını korumak için güçlü bir devlet ve orduya ihtiyaç olduğunu savundular.
Faşizmin öncüsü olarak kabul edilen kişi, İtalyan siyasetçi Benito Mussolini’dir. Mussolini, 1922 yılında İtalya’da iktidara geldi ve ülkede faşist bir rejim kurdu. Mussolini, faşizmi “devletin her alanda mutlak egemenliği” olarak tanımladı ve bu ideolojiyi kullanarak İtalya’yı güçlü bir devlet haline getirmeyi hedefledi.
Faşizm, İtalya’dan sonra diğer Avrupa ülkelerine de yayıldı. Almanya’da Adolf Hitler, İspanya’da Francisco Franco ve Portekiz’de António de Oliveira Salazar gibi faşist liderler iktidara geldiler. Bu liderler, ülkelerinde faşist rejimler kurdular ve bu rejimler altında halk üzerinde baskı ve zulüm uyguladılar.
Faşizm, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da büyük ölçüde ortadan kalktı. Ancak, bazı ülkelerde faşist hareketler hala varlığını sürdürmektedir.
Faşizmin temel özellikleri şunlardır:
- Milliyetçilik: Faşizm, milliyetçiliği temel bir ilke olarak benimser. Faşistler, kendi uluslarının diğer uluslardan üstün olduğunu savunurlar ve bu üstünlüğü korumak için güçlü bir devlet ve orduya ihtiyaç olduğunu düşünürler.
- Otoriterlik: Faşizm, otoriter bir yönetim biçimini savunur. Faşistler, devletin her alanda mutlak egemenliğe sahip olması gerektiğini ve bireylerin devlete itaat etmesi gerektiğini düşünürler.
- Tek parti yönetimi: Faşizm, tek parti yönetimini savunur. Faşistler, devletin tek bir parti tarafından yönetilmesi gerektiğini ve diğer partilerin yasaklanması gerektiğini düşünürler.
- Şiddet kullanımı: Faşizm, şiddet kullanımını meşru bir araç olarak görür. Faşistler, devletin otoritesini korumak ve muhalifleri bastırmak için şiddet kullanabileceğini düşünürler.
Faşizm, insan hakları ve demokrasi ilkeleriyle bağdaşmayan bir ideolojidir. Faşist rejimler, halk üzerinde baskı ve zulüm uygulamışlardır ve milyonlarca insanın ölümüne yol açmışlardır.