Lupus Antikoagülan Nedir?
Lupus antikoagülan (LA), kanın pıhtılaşmasını önleyen bir antikor türüdür. Normalde, kan pıhtılaştığında, kan damarlarının iç yüzeyinde bulunan trombositler ve pıhtılaşma faktörleri bir araya gelerek bir pıhtı oluşturur. LA, bu pıhtılaşma sürecini engelleyerek kanın pıhtılaşmasını önler.
LA, lupus eritematozus (SLE) adı verilen bir otoimmün hastalıkta sıklıkla görülür. SLE, vücudun kendi dokularına karşı antikor ürettiği bir hastalıktır. LA, SLE’li hastaların yaklaşık %20’sinde bulunur. Ancak, LA, SLE’li olmayan kişilerde de görülebilir.
Lupus Antikoagülanın Nedenleri
LA’nın kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, LA’nın oluşumunda rol oynayan birkaç faktör vardır. Bunlar şunlardır:
- Genetik faktörler: LA’nın oluşumunda genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. LA’lı hastaların yakın akrabalarında LA olma riski daha yüksektir.
- Otoimmün hastalıklar: LA, SLE gibi otoimmün hastalıklarda sıklıkla görülür. Otoimmün hastalıklarda, vücut kendi dokularına karşı antikor üretir. LA, bu antikorlardan biridir.
- Enfeksiyonlar: Bazı enfeksiyonlar, LA oluşumuna yol açabilir. Örneğin, sifiliz, HIV ve hepatit B enfeksiyonları LA oluşumuyla ilişkilendirilmiştir.
- İlaçlar: Bazı ilaçlar, LA oluşumuna yol açabilir. Örneğin, heparin, protamin ve bazı antibiyotikler LA oluşumuyla ilişkilendirilmiştir.
Lupus Antikoagülanın Belirtileri
LA’nın genellikle herhangi bir belirtisi yoktur. Ancak, LA’lı kişilerde aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Derin ven trombozu (DVT): DVT, bacaklardaki derin toplardamarlarda oluşan bir pıhtıdır. DVT, ağrı, şişlik ve kızarıklığa neden olabilir.
- Akciğer embolisi (PE): PE, DVT’den kopan bir pıhtının akciğerlere ulaşmasıdır. PE, göğüs ağrısı, nefes darlığı ve öksürük gibi belirtilere neden olabilir.
- Gebelik komplikasyonları: LA’lı kadınlarda düşük, erken doğum ve preeklampsi (gebelikte yüksek tansiyon) gibi gebelik komplikasyonları görülme riski daha yüksektir.
Lupus Antikoagülanın Tanısı
LA tanısı, kan testleri ile konulur. Bu testler, kanda LA olup olmadığını ve LA’nın aktivitesini ölçer. LA tanısı için kullanılan en yaygın testler şunlardır:
- Aktive parsiyel tromboplastin zamanı (APTT): APTT, kanın pıhtılaşma süresini ölçen bir testtir. LA’lı kişilerde APTT uzamış olur.
- Lupus antikoagülan testi: Lupus antikoagülan testi, kanda LA olup olmadığını ölçen bir testtir. Lupus antikoagülan testi, APTT’nin uzamış olduğu kişilerde yapılır.
Lupus Antikoagülanın Tedavisi
LA’nın tedavisi, LA’nın nedenine ve kişinin pıhtılaşma riskine bağlıdır. LA’nın tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Antikoagülanlar: Antikoagülanlar, kanın pıhtılaşmasını önleyen ilaçlardır. LA’lı kişilere genellikle warfarin veya heparin gibi antikoagülanlar verilir.
- Kortikosteroidler: Kortikosteroidler, iltihabı azaltan ilaçlardır. LA’lı kişilere bazen kortikosteroidler verilir.
- Plazmaferezi: Plazmaferezi, kandan LA’yı uzaklaştırmak için kullanılan bir tedavi yöntemidir. Plazmaferezi, LA’lı kişilerde pıhtılaşma riski yüksek olduğunda yapılır.
Lupus Antikoagülanın Prognozu
LA’nın prognozu, LA’nın nedenine ve kişinin pıhtılaşma riskine bağlıdır. LA’lı kişilerin pıhtılaşma riskini azaltmak için antikoagülan ilaçlar kullanmaları gerekir. Antikoagülan ilaçlar, LA’lı kişilerin pıhtılaşma riskini önemli ölçüde azaltır.