5816 Sayılı Atıkların Kontrolü Kanunu
5816 sayılı Atıkların Kontrolü Kanunu, 20 Haziran 2009 tarihinde kabul edilmiş ve 12 Temmuz 2009 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Kanun, atıkların oluşumunun önlenmesi, azaltılması, geri kazanılması ve bertarafı konularında düzenlemeler getirmiştir.
Kanunun Amacı
Kanunun amacı, atıkların oluşumunun önlenmesi, azaltılması, geri kazanılması ve bertarafı konularında düzenlemeler getirerek çevre ve insan sağlığının korunmasını sağlamaktır.
Kanunun Kapsamı
Kanun, atıkların oluşumundan bertarafına kadar olan tüm aşamaları kapsamaktadır. Atık, kanunda “üretim, tüketim veya hizmet sunumu faaliyetleri sonucu oluşan ve doğrudan veya dolaylı olarak çevreye verilen her türlü katı, sıvı ve gaz halindeki madde ve madde grupları” olarak tanımlanmıştır.
Kanunun Temel İlkeleri
Kanunun temel ilkeleri şunlardır:
- Atıkların oluşumunun önlenmesi ve azaltılması,
- Atıkların geri kazanılması ve yeniden kullanılması,
- Atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde bertarafı,
- Atık yönetiminde kaynakların etkin ve verimli kullanımı,
- Atık yönetiminde kamu katılımının sağlanması.
Kanunun Düzenlemeleri
Kanun, atıkların oluşumunun önlenmesi, azaltılması, geri kazanılması ve bertarafı konularında çeşitli düzenlemeler getirmiştir. Bu düzenlemeler şunlardır:
- Atıkların oluşumunun önlenmesi ve azaltılması için üretim, tüketim ve hizmet sunumu faaliyetlerinde kaynakların etkin ve verimli kullanılması, atık oluşumunu azaltacak teknolojilerin kullanılması, atıkların geri kazanılması ve yeniden kullanılması için gerekli önlemlerin alınması zorunlu hale getirilmiştir.
- Atıkların geri kazanılması ve yeniden kullanılması için atıkların ayrıştırılması, toplanması, taşınması, geri kazanılması ve yeniden kullanılması faaliyetlerinin düzenlenmesi, bu faaliyetleri yürütecek tesislerin kurulması ve işletilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
- Atıkların çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde bertarafı için atıkların bertaraf yöntemlerinin belirlenmesi, bertaraf tesislerinin kurulması ve işletilmesi için gerekli düzenlemeler yapılmıştır.
- Atık yönetiminde kaynakların etkin ve verimli kullanımı için atıkların oluşumunun önlenmesi, azaltılması, geri kazanılması ve bertarafı faaliyetlerinde kaynakların etkin ve verimli kullanılması zorunlu hale getirilmiştir.
- Atık yönetiminde kamu katılımının sağlanması için atık yönetimi planlarının hazırlanması ve uygulanması süreçlerinde kamuoyunun bilgilendirilmesi ve katılımının sağlanması zorunlu hale getirilmiştir.
Kanunun Yaptırımları
Kanuna aykırı davrananlara idari para cezası ve hapis cezası gibi yaptırımlar uygulanmaktadır. İdari para cezaları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, hapis cezaları ise mahkemeler tarafından verilmektedir.
Kanunun Önemi
5816 sayılı Atıkların Kontrolü Kanunu, çevre ve insan sağlığının korunması açısından büyük önem taşımaktadır. Kanun, atıkların oluşumunun önlenmesi, azaltılması, geri kazanılması ve bertarafı konularında düzenlemeler getirerek çevre ve insan sağlığının korunmasını sağlamaktadır.