Akut Koroner Sendrom (AKS)
Akut koroner sendrom (AKS), koroner arterlerin ani tıkanması sonucu oluşan bir kalp hastalığıdır. Koroner arterler, kalbe kan ve oksijen taşıyan damarlardır. AKS, kalp krizi veya ani kalp ölümü gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
AKS’nin Nedenleri
AKS’nin en sık görülen nedeni, koroner arterlerin ateroskleroz adı verilen bir süreçle daralmasıdır. Ateroskleroz, kolesterol, yağ ve diğer maddelerin koroner arterlerin iç duvarlarında birikmesiyle oluşur. Bu birikimler, plak adı verilen sert ve yapışkan maddeler oluşturur. Plaklar büyüdükçe, koroner arterler daralır ve kalbe giden kan akışı azalır.
AKS’ye yol açabilecek diğer nedenler şunlardır:
- Koroner arter spazmı: Koroner arterlerin ani olarak kasılmasıdır.
- Koroner arter diseksiyonu: Koroner arterin iç duvarının yırtılmasıdır.
- Koroner arter trombozu: Koroner arterde kan pıhtısı oluşmasıdır.
AKS’nin Belirtileri
AKS’nin en sık görülen belirtisi, göğüs ağrısıdır. Göğüs ağrısı genellikle göğüs ortasında veya sol tarafında hissedilir. Ağrı sıkıştırıcı, baskıcı veya yanıcı olabilir. Ayrıca, ağrı çeneye, kola, sırta veya mideye yayılabilir.
AKS’nin diğer belirtileri şunlardır:
- Nefes darlığı
- Terleme
- Mide bulantısı
- Kusma
- Baş dönmesi
- Bayılma
AKS’nin Tanısı
AKS tanısı, hastanın belirtileri, fizik muayenesi ve çeşitli testler kullanılarak konulur. Testler şunları içerir:
- Elektrokardiyogram (EKG): Kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden bir testtir.
- Kan testleri: Kalp hasarını gösteren belirteçlerin seviyesini ölçen testlerdir.
- Göğüs röntgeni: Kalbin ve akciğerlerin görüntüsünü elde eden bir testtir.
- Ekokardiyogram: Kalbin yapısını ve işlevini değerlendiren bir görüntüleme testidir.
- Koroner anjiyografi: Koroner arterlerin görüntüsünü elde eden bir görüntüleme testidir.
AKS’nin Tedavisi
AKS tedavisi, hastanın durumuna göre değişir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- İlaç tedavisi: Kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar, kan basıncını düşüren ilaçlar ve kolesterol seviyesini düşüren ilaçlar gibi ilaçlar kullanılır.
- Anjiyoplasti ve stent takılması: Koroner arterdeki darlığı gidermek için bir balon kullanılır ve ardından daralmış bölgeye stent adı verilen bir ağızlık yerleştirilir.
- Koroner bypass ameliyatı: Koroner arterdeki tıkanıklığı geçmek için yeni bir damar oluşturulur.
AKS’nin Önlenmesi
AKS’yi önlemek için yapılabilecek şeyler şunlardır:
- Sağlıklı bir diyet yapmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sigarayı bırakmak
- Alkol tüketimini sınırlamak
- Kolesterol seviyesini kontrol etmek
- Yüksek tansiyonu kontrol etmek
- Diyabet tedavisi olmak
AKS’nin Prognozu
AKS’nin prognozu, hastanın durumuna göre değişir. Erken teşhis ve tedavi ile AKS’li hastaların çoğu iyileşebilir. Ancak, AKS’nin tekrarlama riski yüksektir. Bu nedenle, AKS’li hastaların yaşam tarzlarını değiştirmeleri ve ilaçlarını düzenli olarak kullanmaları gerekir.