Alışkanlık Nedir?
Alışkanlık, belirli bir davranışın tekrar tekrar gerçekleştirilmesi sonucu oluşan ve o davranışın otomatik hale gelmesidir. Alışkanlıklar, günlük hayatımızın önemli bir parçasıdır ve birçok farklı alanda karşımıza çıkar. Örneğin, dişlerimizi fırçalamak, kahvaltı yapmak, işe gitmek, spor yapmak gibi davranışlar alışkanlık haline gelmiştir.
Alışkanlıklar, genellikle bilinçli olarak başlar ve zamanla otomatik hale gelir. Örneğin, ilk başlarda dişlerimizi fırçalamak için bilinçli bir çaba gösteririz, ancak zamanla bu davranış otomatik hale gelir ve artık dişlerimizi fırçalamayı düşünmeden yaparız.
Alışkanlıklar, olumlu veya olumsuz olabilir. Olumlu alışkanlıklar, sağlıklı ve üretken bir yaşam sürmemize yardımcı olurken, olumsuz alışkanlıklar ise sağlığımıza ve hayatımıza zarar verebilir. Örneğin, düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, kitap okumak gibi davranışlar olumlu alışkanlıklardır. Sigara içmek, alkol almak, aşırı yemek gibi davranışlar ise olumsuz alışkanlıklardır.
Alışkanlıkların Oluşumu
Alışkanlıklar, genellikle üç aşamada oluşur:
- Tetikleyici: Alışkanlığı başlatan olay veya durumdur. Örneğin, sigara içmek için tetikleyici stres olabilir.
- Davranış: Alışkanlığın kendisi. Örneğin, sigara içmek.
- Ödül: Alışkanlığı pekiştiren şey. Örneğin, sigara içtikten sonra rahatlama hissi.
Bu üç aşama, bir döngü oluşturur ve alışkanlık bu döngü sayesinde pekişir. Örneğin, bir kişi stresli olduğunda sigara içer ve sigara içtikten sonra rahatlama hissi yaşar. Bu rahatlama hissi, sigara içme alışkanlığını pekiştirir ve kişi daha sonra stresli olduğunda tekrar sigara içer.
Alışkanlıkların Değiştirilmesi
Olumsuz alışkanlıklar, sağlıklı ve üretken bir yaşam sürmemizi engelleyebilir. Bu nedenle, olumsuz alışkanlıkları değiştirmek önemlidir. Alışkanlıkları değiştirmek için şu adımlar izlenebilir:
- Alışkanlığınızı belirleyin: Değiştirmek istediğiniz alışkanlığınızı belirleyin. Örneğin, sigara içmek, alkol almak, aşırı yemek gibi.
- Tetikleyicileri belirleyin: Alışkanlığınızı başlatan olayları veya durumları belirleyin. Örneğin, sigara içmek için tetikleyici stres olabilir.
- Ödülleri belirleyin: Alışkanlığınızı pekiştiren şeyleri belirleyin. Örneğin, sigara içtikten sonra rahatlama hissi.
- Yeni bir alışkanlık seçin: Değiştirmek istediğiniz alışkanlığın yerine koymak istediğiniz yeni bir alışkanlık seçin. Örneğin, sigara içmek yerine yürüyüş yapmak.
- Yeni alışkanlığınızı uygulamaya başlayın: Yeni alışkanlığınızı uygulamaya başlayın ve düzenli olarak yapmaya çalışın. Örneğin, her gün 30 dakika yürüyüş yapın.
- Sabırlı olun: Alışkanlıkları değiştirmek zaman alır. Sabırlı olun ve yeni alışkanlığınızı düzenli olarak uygulamaya devam edin.
Sonuç
Alışkanlıklar, günlük hayatımızın önemli bir parçasıdır ve birçok farklı alanda karşımıza çıkar. Alışkanlıklar, olumlu veya olumsuz olabilir. Olumlu alışkanlıklar, sağlıklı ve üretken bir yaşam sürmemize yardımcı olurken, olumsuz alışkanlıklar ise sağlığımıza ve hayatımıza zarar verebilir. Olumsuz alışkanlıkları değiştirmek için yukarıda belirtilen adımlar izlenebilir.