Amfetamin Nedir?
Amfetamin, merkezi sinir sistemini uyarıcı bir etkiye sahip olan bir ilaçtır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) ve narkolepsi gibi uyku bozukluklarının tedavisinde kullanılır. Ayrıca, kilo verme ve atletik performansı artırma gibi amaçlarla da kullanılır.
Amfetamin, 1887 yılında Romanyalı kimyager Lazăr Edeleanu tarafından sentezlendi. İlk olarak, burun tıkanıklığını gidermek için kullanılan bir ilaç olarak kullanıldı. Daha sonra, DEHB ve narkolepsi gibi uyku bozukluklarının tedavisinde kullanılmaya başlandı.
Amfetamin, beyaz veya sarı renkli, kristal veya toz halinde bir maddedir. Kokusuz ve acı bir tada sahiptir. Su ve alkolde kolayca çözünür.
Amfetaminin Formülü
Amfetaminin kimyasal formülü C9H13N. Moleküler ağırlığı 135,206 g/mol’dür.
Amfetaminin Etkileri
Amfetamin, merkezi sinir sistemini uyarıcı bir etkiye sahiptir. Bu etki, dopamin ve norepinefrin gibi nörotransmitterlerin salınımını artırarak oluşur.
Amfetaminin etkileri şunlardır:
- Dikkat ve konsantrasyonu artırır.
- Enerji seviyesini yükseltir.
- İştahı azaltır.
- Uykuyu bastırır.
- Kalp atış hızını ve kan basıncını yükseltir.
- Solunum hızını artırır.
- Göz bebeklerini büyütür.
- Ağız kuruluğuna neden olur.
- Terlemeyi artırır.
- Kaygıyı ve gerginliği artırabilir.
- Halüsinasyonlara ve paranoyaya neden olabilir.
Amfetaminin Kullanımı
Amfetamin, DEHB ve narkolepsi gibi uyku bozukluklarının tedavisinde kullanılır. Ayrıca, kilo verme ve atletik performansı artırma gibi amaçlarla da kullanılır.
Amfetamin, genellikle ağız yoluyla alınır. Tablet, kapsül veya sıvı formda bulunabilir. Amfetaminin dozu, kişinin yaşına, kilosuna ve sağlık durumuna göre belirlenir.
Amfetaminin Yan Etkileri
Amfetaminin en sık görülen yan etkileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Kabızlık
- Uykusuzluk
- Kaygı
- Gerginlik
- Sinirlilik
- Halüsinasyonlar
- Paranoya
- Kalp çarpıntısı
- Yüksek tansiyon
- Solunum zorluğu
- Ağız kuruluğu
- Terleme
- Kilo kaybı
Amfetaminin Bağımlılık Potansiyeli
Amfetamin, yüksek bağımlılık potansiyeline sahip bir ilaçtır. Amfetamin kullanan kişilerde, ilaca karşı tolerans gelişebilir. Bu, aynı etkiyi elde etmek için daha yüksek dozlarda amfetamin kullanılması gerektiği anlamına gelir. Amfetamin kullanan kişilerde, ilacı bıraktıklarında yoksunluk belirtileri görülebilir. Bu belirtiler şunlardır:
- Yorgunluk
- Uykusuzluk
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Kaygı
- Gerginlik
- Sinirlilik
- Depresyon
- İntihar düşünceleri
Amfetaminin Kullanımıyla İlgili Uyarılar
Amfetamin, yalnızca doktor tarafından reçete edildiğinde kullanılmalıdır. Amfetamin, asla kendi kendine kullanılmamalıdır. Amfetamin, hamile kadınlar, emziren kadınlar ve kalp hastalığı, yüksek tansiyon veya tiroid hastalığı olan kişiler tarafından kullanılmamalıdır. Amfetamin, diğer ilaçlarla birlikte kullanıldığında ciddi yan etkilere neden olabilir. Bu nedenle, amfetamin kullanan kişiler, kullandıkları diğer ilaçları doktorlarına bildirmelidirler. Amfetamin, asla çocuklara verilmemelidir. Amfetamin, çocuklarda ciddi yan etkilere neden olabilir.