AST (Aspartat Aminotransferaz)
AST (Aspartat Aminotransferaz), amino asitlerin metabolizmasında rol oynayan bir enzimdir. Karaciğer, kalp, iskelet kası ve böbreklerde yüksek konsantrasyonlarda bulunur. AST, amino asitlerin amino grubunu keto asitlere transfer eder. Bu reaksiyon, enerji üretimi ve protein sentezi için gereklidir.
AST Seviyeleri
AST seviyeleri, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Karaciğer hasarı
- Kalp krizi
- İskelet kası hasarı
- Böbrek yetmezliği
- Tirotoksikoz
- Alkol kullanımı
- Bazı ilaçlar
AST Testi
AST testi, kan örneği alınarak yapılır. Test, AST seviyelerini ölçmek için kullanılır. AST seviyeleri yüksekse, bu, karaciğer, kalp, iskelet kası veya böbreklerde hasar olabileceğini gösterir. Ancak, AST seviyelerinin yüksek olması her zaman bir hastalık belirtisi değildir. Bazı durumlarda, AST seviyeleri geçici olarak yükselebilir. Örneğin, yoğun egzersiz veya alkol kullanımı AST seviyelerini yükseltebilir.
AST Yüksekliğinin Nedenleri
AST yüksekliğinin en sık görülen nedenleri şunlardır:
- Karaciğer hasarı: Karaciğer hasarı, AST seviyelerinin yükselmesine neden olan en sık görülen nedendir. Karaciğer hasarına neden olabilecek faktörler arasında şunlar yer alır:
- Hepatit
- Siroz
- Karaciğer kanseri
- Alkol kullanımı
- Bazı ilaçlar
- Kalp krizi: Kalp krizi, kalp kasının oksijensiz kalması sonucu oluşan bir durumdur. Kalp krizi sırasında, kalp kası hücreleri ölür ve AST seviyeleri yükselir.
- İskelet kası hasarı: İskelet kası hasarı, AST seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. İskelet kası hasarına neden olabilecek faktörler arasında şunlar yer alır:
- Yoğun egzersiz
- Kas yaralanmaları
- Bazı ilaçlar
- Böbrek yetmezliği: Böbrek yetmezliği, böbreklerin işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Böbrek yetmezliği sırasında, AST seviyeleri yükselebilir.
- Tirotoksikoz: Tirotoksikoz, tiroid bezinin aşırı çalışması sonucu oluşan bir durumdur. Tirotoksikoz sırasında, AST seviyeleri yükselebilir.
- Alkol kullanımı: Alkol kullanımı, AST seviyelerinin yükselmesine neden olabilir.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, AST seviyelerinin yükselmesine neden olabilir. Bu ilaçlar arasında şunlar yer alır:
- Statinler
- Amiodaron
- Metotreksat
- İzoniazid
AST Yüksekliğinin Belirtileri
AST yüksekliğinin genellikle herhangi bir belirtisi yoktur. Ancak, AST yüksekliğine neden olan altta yatan hastalığın belirtileri olabilir. Bu belirtiler şunları içerebilir:
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Bulantı
- Kusma
- Karın ağrısı
- İdrarda koyulaşma
- Dışkıda açık renklenme
- Kaşıntı
- Sarılık
AST Yüksekliği Tedavisi
AST yüksekliğinin tedavisi, altta yatan hastalığa bağlıdır. Karaciğer hasarı nedeniyle AST yüksekliği varsa, karaciğer hasarının tedavisi yapılır. Kalp krizi nedeniyle AST yüksekliği varsa, kalp krizi tedavisi yapılır. İskelet kası hasarı nedeniyle AST yüksekliği varsa, iskelet kası hasarının tedavisi yapılır. Böbrek yetmezliği nedeniyle AST yüksekliği varsa, böbrek yetmezliği tedavisi yapılır. Tirotoksikoz nedeniyle AST yüksekliği varsa, tiroid bezinin aşırı çalışmasının tedavisi yapılır. Alkol kullanımı nedeniyle AST yüksekliği varsa, alkol kullanımı bırakılır. Bazı ilaçlar nedeniyle AST yüksekliği varsa, bu ilaçlar kesilir.
AST Yüksekliği Önlenmesi
AST yüksekliğini önlemek için şunlar yapılabilir:
- Sağlıklı bir diyet yapmak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Alkol kullanımından kaçınmak
- Bazı ilaçları kullanırken dikkatli olmak