Aziz Sancar’ın Hayatı
Aziz Sancar, 8 Eylül 1946’da Türkiye’nin Mardin ilinin Savur ilçesinde doğdu. Babası Mehmet Sancar, annesi Saime Sancar’dır. Sancar, ilkokulu Savur’da, ortaokulu ve liseyi ise Mardin’de tamamladı. 1963 yılında İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne girdi ve 1969 yılında tıp doktoru olarak mezun oldu.
Sancar, 1970 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti ve Johns Hopkins Üniversitesi’nde biyokimya alanında doktora yaptı. 1977 yılında doktora derecesini aldıktan sonra, aynı üniversitede öğretim üyesi olarak çalışmaya başladı. 1982 yılında profesörlüğe yükseldi.
Sancar, 1995 yılında DNA onarım mekanizmaları üzerine yaptığı çalışmalarla Nobel Kimya Ödülü’ne layık görüldü. Bu ödülü alan ilk Türk bilim insanı oldu. Sancar, 2005 yılında Kuzey Carolina Üniversitesi’nde biyokimya ve biyofizik profesörü olarak çalışmaya başladı. 2013 yılında emekli oldu.
Sancar, DNA onarım mekanizmaları üzerine yaptığı çalışmalarla, kanser ve yaşlanma gibi hastalıkların tedavisine yönelik yeni ilaçların geliştirilmesine önemli katkılarda bulundu. Ayrıca, DNA onarım mekanizmalarının evrimsel kökenleri üzerine yaptığı çalışmalarla, yaşamın kökeni ve evrimi hakkında yeni bilgiler elde etti.
Sancar, çok sayıda bilimsel ödül ve onursal doktora unvanı aldı. 2006 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı ile ödüllendirildi. 2010 yılında Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi üyeliğine seçildi.
Aziz Sancar’ın Çalışmaları
Aziz Sancar’ın çalışmaları, DNA onarım mekanizmaları üzerine yoğunlaşmıştır. DNA, canlıların genetik bilgilerini taşıyan moleküldür. DNA, çeşitli faktörler nedeniyle hasar görebilir. Bu hasarlar, kanser, yaşlanma ve diğer hastalıklara yol açabilir.
Sancar, DNA hasarlarını onaran enzimleri keşfetmiştir. Bu enzimler, hasarlı DNA’yı onararak, kanser ve yaşlanma gibi hastalıkların önlenmesine yardımcı olur. Sancar’ın çalışmaları, kanser ve yaşlanma gibi hastalıkların tedavisine yönelik yeni ilaçların geliştirilmesine önemli katkılarda bulunmuştur.
Sancar, ayrıca, DNA onarım mekanizmalarının evrimsel kökenleri üzerine de çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalarla, yaşamın kökeni ve evrimi hakkında yeni bilgiler elde etmiştir.
Aziz Sancar’ın Ödülleri ve Onursal Doktoraları
Aziz Sancar, çok sayıda bilimsel ödül ve onursal doktora unvanı almıştır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Nobel Kimya Ödülü (1995)
- Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı (2006)
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilimler Akademisi üyeliği (2010)
- Mardin Artuklu Üniversitesi Fahri Doktora (2011)
- İstanbul Üniversitesi Fahri Doktora (2012)
- Hacettepe Üniversitesi Fahri Doktora (2013)
- Koç Üniversitesi Fahri Doktora (2014)
- Sabancı Üniversitesi Fahri Doktora (2015)
Aziz Sancar Hakkında Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar
- Aziz Sancar’ın resmi web sitesi: https://www.azizsancar.org/
- Aziz Sancar’ın Nobel Ödülü konuşması: https://www.nobelprize.org/prizes/chemistry/1995/sancar/lecture/
- Aziz Sancar’ın DNA onarım mekanizmaları üzerine yaptığı çalışmalar hakkında bir makale: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3686417/
- Aziz Sancar’ın DNA onarım mekanizmalarının evrimsel kökenleri üzerine yaptığı çalışmalar hakkında bir makale: https://www.pnas.org/content/102/38/13532