Bağışıklama Nedir?
Bağışıklama, vücudun hastalıklara karşı direnç kazanmasını sağlayan bir işlemdir. Bu işlem, vücuda zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroorganizmalar veya bunların parçaları verilerek yapılır. Vücut, bu mikroorganizmalara karşı antikor üretir ve böylece hastalığa karşı bağışıklık kazanır.
Bağışıklama, çocukluk çağında yapılan aşılarla başlar ve yaşam boyu devam eder. Aşılar, birçok ciddi hastalığı önleyebilir veya etkilerini azaltabilir.
Bağışıklık Sistemi Nasıl Çalışır?
Bağışıklık sistemi, vücudu hastalıklara karşı koruyan bir dizi hücre, doku ve organdan oluşur. Bağışıklık sistemi, vücuda giren yabancı maddeleri (antijenleri) tanır ve bunlara karşı antikor üretir. Antikorlar, antijenleri etkisiz hale getiren proteinlerdir.
Bağışıklık sistemi, iki ana bölümden oluşur:
- Doğuştan gelen bağışıklık sistemi: Bu sistem, doğumdan itibaren var olan ve vücudu sürekli olarak enfeksiyonlardan koruyan bir dizi mekanizmadan oluşur. Doğuştan gelen bağışıklık sistemi, şunları içerir:
- Cilt ve mukoza zarları: Bunlar, vücudun dış yüzeylerini kaplayan ve yabancı maddelerin vücuda girmesini önleyen bariyerlerdir.
- Fagositler: Bunlar, yabancı maddeleri yutan ve yok eden hücrelerdir.
- Doğal öldürücü hücreler: Bunlar, virüslerle enfekte olmuş hücreleri ve kanser hücrelerini öldüren hücrelerdir.
- Edinilmiş bağışıklık sistemi: Bu sistem, vücudun enfeksiyonlarla karşılaştıkça geliştirdiği bir dizi mekanizmadan oluşur. Edinilmiş bağışıklık sistemi, şunları içerir:
- B hücreleri: Bunlar, antikor üreten hücrelerdir.
- T hücreleri: Bunlar, enfekte olmuş hücreleri ve kanser hücrelerini öldüren hücrelerdir.
- Bellek hücreleri: Bunlar, enfeksiyonlarla karşılaştıktan sonra vücutta kalan ve vücudun tekrar aynı enfeksiyonla karşılaşması durumunda hızla antikor üretmesini sağlayan hücrelerdir.
Bağışıklama Nasıl Yapılır?
Bağışıklama, aşılarla yapılır. Aşılar, zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroorganizmalar veya bunların parçaları içeren preparatlardır. Aşılar, vücuda verildiğinde, bağışıklık sisteminin bu mikroorganizmalara karşı antikor üretmesini sağlar. Böylece, vücut hastalığa karşı bağışıklık kazanır.
Aşılar, genellikle enjeksiyon yoluyla yapılır. Ancak, bazı aşılar ağız yoluyla veya burun yoluyla da verilebilir.
Bağışıklamanın Önemi
Bağışıklama, birçok ciddi hastalığı önleyebilir veya etkilerini azaltabilir. Aşılar sayesinde, birçok hastalık artık nadiren görülmektedir. Örneğin, çocuk felci aşısı sayesinde, çocuk felci hastalığı neredeyse tamamen ortadan kalkmıştır.
Bağışıklama, özellikle çocukluk çağında çok önemlidir. Çocukların bağışıklık sistemi henüz tam olarak gelişmediği için, enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdırlar. Bu nedenle, çocukların zamanında aşılanması çok önemlidir.
Bağışıklamanın Yan Etkileri
Aşılar genellikle güvenlidir. Ancak, bazı aşılar hafif yan etkilere neden olabilir. Bu yan etkiler genellikle birkaç gün içinde geçer. Aşıların en sık görülen yan etkileri şunlardır:
- Enjeksiyon yerinde ağrı, kızarıklık ve şişlik
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrıları
- Yorgunluk
Bağışıklama Karşıtlığı
Bazı insanlar, aşıların güvenli olmadığını ve çocuklarına aşı yaptırmamayı tercih ediyorlar. Bu durum, bağışıklama karşıtlığı olarak bilinir. Bağışıklama karşıtlığı, ciddi bir halk sağlığı sorunudur. Aşı yaptırmayan çocuklar, birçok ciddi hastalığa yakalanma riski altındadırlar.
Bağışıklama karşıtlığı, genellikle yanlış bilgiler ve korkulara dayanmaktadır. Aşılar, güvenli ve etkilidir. Aşılar sayesinde, birçok ciddi hastalık artık nadiren görülmektedir. Çocuklarınızı zamanında aşılatarak, onları birçok ciddi hastalıktan koruyabilirsiniz.