Basıncı Bulan Bilim Adamı: Bir İngilizce-Türkçe Çeviri Yolculuğu
Giriş
Basınç, günlük hayatımızda karşılaştığımız temel bir fiziksel kavramdır. Hava basıncından su basıncına kadar, basınç hayatımızın birçok yönünü etkiler. Ancak basıncın doğasını ilk kez anlayan bilim insanının kim olduğunu hiç merak ettiniz mi? Bu makale, basıncı keşfeden bilim insanını ve bu keşfin İngilizce ve Türkçe dillerindeki çeviri yolculuğunu inceleyecektir.
Basıncı Keşfeden Bilim İnsanı: Evangelista Torricelli
Basıncı ilk kez ölçen bilim insanı, İtalyan fizikçi ve matematikçi Evangelista Torricelli’dir. 1643 yılında Torricelli, bir cam tüpü cıva ile doldurdu ve tüpün açık ucunu bir cıva dolu kaba daldırdı. Cıva, tüpün bir kısmını doldurdu ve tüpün üst kısmında bir boşluk bıraktı. Torricelli, bu boşluğun atmosfer basıncından kaynaklandığını fark etti.
Torricelli’nin Deneyinin İngilizce Çevirisi
Torricelli’nin deneyinin İngilizce çevirisi şöyledir:
“Bir cam tüpü cıva ile doldurun ve tüpün açık ucunu bir cıva dolu kaba daldırın. Cıva, tüpün bir kısmını doldurur ve tüpün üst kısmında bir boşluk bırakır. Bu boşluk, atmosfer basıncından kaynaklanır.”
Torricelli’nin Deneyinin Türkçe Çevirisi
Torricelli’nin deneyinin Türkçe çevirisi şöyledir:
“Bir cam tüpü civa ile doldurun ve tüpün açık ucunu bir civa dolu kaba daldırın. Civa, tüpün bir kısmını doldurur ve tüpün üst kısmında bir boşluk bırakır. Bu boşluk, atmosfer basıncından kaynaklanır.”
Basınç Birimi: Torricelli
Torricelli’nin basınç keşfi, basınç biriminin “torricelli” olarak adlandırılmasına yol açtı. Bir torricelli, bir milimetre cıva basıncına eşittir.
Basınç Kavramının Çevirisi
Basınç kavramı, İngilizce ve Türkçe dillerinde farklı şekillerde çevrilmiştir. İngilizcede “pressure” kelimesi, “basınç” kelimesiyle çevrilmiştir. Ancak Türkçe’de “basınç” kelimesi, “pressure” kelimesinin yanı sıra “stres” kelimesiyle de çevrilebilir. Bu, iki dil arasındaki kültürel farklılıkları yansıtır.
Sonuç
Evangelista Torricelli, basıncı ilk kez ölçen bilim insanıdır. Deneyi, atmosfer basıncının varlığını gösterdi ve basınç biriminin “torricelli” olarak adlandırılmasına yol açtı. Basınç kavramı, İngilizce ve Türkçe dillerinde farklı şekillerde çevrilmiştir ve bu da iki dil arasındaki kültürel farklılıkları yansıtmaktadır. Torricelli’nin keşfi, fizik alanında önemli bir dönüm noktasıydı ve basıncın doğasını anlamamıza yardımcı oldu.