Bipolar Bozukluk Nedir?
Bipolar bozukluk, kişinin ruh halinin, enerji seviyesinin ve aktivite düzeyinin aşırı uçlarda değiştiği bir ruhsal hastalıktır. Bu değişimler, kişinin günlük yaşamını, işini, okulunu ve ilişkilerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Bipolar bozukluk, iki ana tipte görülür:
- Bipolar I Bozukluğu: Bu tipte, kişi en az bir manik veya karma epizot ve en az bir depresif epizot geçirir. Manik veya karma epizotlar sırasında, kişi aşırı enerjik, neşeli, konuşkan, uykusuz, dikkatsiz ve dürtüsel olabilir. Depresif epizotlar sırasında ise, kişi üzgün, ilgisiz, yorgun, uykusuz veya aşırı uykucu, iştahsız veya aşırı iştahlı ve konsantre olma zorluğu çekebilir.
- Bipolar II Bozukluğu: Bu tipte, kişi en az bir hipomanik epizot ve en az bir depresif epizot geçirir. Hipomanik epizotlar, manik epizotlara göre daha hafiftir ve kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkilemez. Ancak, depresif epizotlar yine de kişinin günlük yaşamını olumsuz yönde etkileyebilir.
Bipolar bozukluğun kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve biyolojik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Bipolar bozukluk, genellikle ergenlik veya erken yetişkinlikte başlar ve ömür boyu devam edebilir. Ancak, tedavi ile hastalığın belirtileri kontrol altına alınabilir ve kişinin günlük yaşamını sürdürmesi sağlanabilir.
Bipolar Bozukluğun Belirtileri
Bipolar bozukluğun belirtileri, kişinin ruh halinin, enerji seviyesinin ve aktivite düzeyinin aşırı uçlarda değiştiği dönemlerle karakterizedir. Bu dönemler, manik, hipomanik ve depresif epizotlar olarak adlandırılır.
Manik Epizotlar
Manik veya karma epizotlar sırasında, kişi aşağıdaki belirtilerden en az üçünü gösterir:
- Aşırı enerjik olma
- Neşeli veya coşkulu olma
- Konuşkan olma
- Uykusuzluk
- Dikkatsizlik
- Dürtüsellik
- Risk alma eğilimi
- Öfke patlamaları
- Halüsinasyonlar
- Sanrılar
Hipomanik Epizotlar
Hipomanik epizotlar, manik epizotlara göre daha hafiftir ve kişinin günlük yaşamını önemli ölçüde etkilemez. Ancak, yine de aşağıdaki belirtilerden en az üçünü gösterir:
- Aşırı enerjik olma
- Neşeli veya coşkulu olma
- Konuşkan olma
- Uyku ihtiyacının azalması
- Dikkatsizlik
- Dürtüsellik
- Risk alma eğilimi
Depresif Epizotlar
Depresif epizotlar sırasında, kişi aşağıdaki belirtilerden en az beşini gösterir:
- Üzgün olma
- İlgisizlik
- Yorgunluk
- Uykusuzluk veya aşırı uyku
- İştahsızlık veya aşırı iştah
- Konsantre olma zorluğu
- Karar verme zorluğu
- Suçluluk veya değersizlik duyguları
- İntihar düşünceleri veya girişimleri
Bipolar Bozukluğun Tedavisi
Bipolar bozukluğun tedavisi, kişinin belirtilerinin şiddetine ve hastalığın tipine göre belirlenir. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, psikoterapi ve elektrokonvülsif tedavi (EKT) yer alır.
İlaç Tedavisi
Bipolar bozukluk tedavisinde kullanılan ilaçlar, ruh halini dengeleyici ilaçlar, antidepresanlar ve antipsikotik ilaçlar olmak üzere üç ana gruba ayrılır.
- Ruh halini dengeleyici ilaçlar, bipolar bozukluğun belirtilerini kontrol altına almak ve nüksleri önlemek için kullanılır. Bu ilaçlar arasında lityum, valproat, lamotrijin ve karbamazepin yer alır.
- Antidepresanlar, bipolar bozukluğun depresif epizotlarını tedavi etmek için kullanılır. Bu ilaçlar arasında fluoksetin, sertralin, paroksetin ve venlafaksin yer alır.
- Antipsikotik ilaçlar, bipolar bozukluğun manik veya karma epizotlarını tedavi etmek için kullanılır. Bu ilaçlar arasında olanzapin, risperidon, ketiapin ve aripiprazol yer alır.
Psikoterapi
Psikoterapi, bipolar bozukluğu olan kişilere hastalıklarını anlamak, belirtilerini yönetmek ve günlük yaşamlarında başa çıkma mekanizmaları geliştirmek için yardımcı olur. Psikoterapi ayrıca, kişinin ailesine ve arkadaşlarına bipolar bozukluk hakkında bilgi vererek, onların da hastaya destek olmasını sağlar.
Elektrokonvülsif Tedavi (EKT)
Elektrokonvülsif tedavi (EKT), bipolar bozukluğun şiddetli manik veya depresif epizotlarının tedavisinde kullanılan bir yöntemdir. EKT sırasında, hastaya genel anestezi uygulanır ve beyne kısa süreli elektrik akımı verilir. EKT, genellikle ilaç tedavisine yanıt vermeyen veya ilaç tedavisinin yan etkilerine tahammül edemeyen hastalarda kullanılır.
Bipolar Bozuklukla İlgili Faydalı Siteler
Bipolar Bozuklukla İlgili Dosyalar