Fiil Nedir?
Fiil, bir cümlede eylemi, durumu veya oluşu ifade eden sözcüktür. Fiiller, cümlede yüklem görevi görürler. Fiiller, zaman, kip, kişi, sayı ve olumsuzluk bakımından çekimlenebilirler.
Fiillerin Zamanları
Fiillerin üç zamanı vardır:
- Geçmiş zaman: Eylemin, durumun veya oluşun geçmişte gerçekleştiğini ifade eder. Örneğin: “Dün okula gittim.”
- Şimdiki zaman: Eylemin, durumun veya oluşun şimdi gerçekleştiğini ifade eder. Örneğin: “Şimdi yemek yiyorum.”
- Gelecek zaman: Eylemin, durumun veya oluşun gelecekte gerçekleşeceğini ifade eder. Örneğin: “Yarın sinemaya gideceğim.”
Fiillerin Kipleri
Fiillerin dört kipi vardır:
- Haber kipi: Eylemi, durumu veya oluşu olduğu gibi ifade eder. Örneğin: “Okula gidiyorum.”
- Emir kipi: Birine bir şey yapmasını söyler. Örneğin: “Kapıyı kapat!”
- Dilek kipi: Bir şeyin olmasını ister. Örneğin: “Keşke zengin olsaydım.”
- Şart kipi: Bir şeyin gerçekleşmesi durumunda başka bir şeyin gerçekleşeceğini ifade eder. Örneğin: “Eğer çalışırsan, başarılı olursun.”
Fiillerin Kişileri
Fiillerin üç kişisi vardır:
- Birinci kişi: Konuşan kişiyi ifade eder. Örneğin: “Ben okula gidiyorum.”
- İkinci kişi: Konuşulan kişiyi ifade eder. Örneğin: “Sen okula gidiyorsun.”
- Üçüncü kişi: Konuşulan kişiden veya şeyden başkasını ifade eder. Örneğin: “O okula gidiyor.”
Fiillerin Sayıları
Fiillerin iki sayısı vardır:
- Tekil: Bir kişiyi, şeyi veya kavramı ifade eder. Örneğin: “Okula gidiyorum.”
- Çoğul: Birden fazla kişiyi, şeyi veya kavramı ifade eder. Örneğin: “Okula gidiyorlar.”
Fiillerin Olumsuzluğu
Fiiller olumsuzluk eki “-me” ile olumsuzlaştırılabilir. Örneğin: “Okula gitmiyorum.”
Fiillerin Türleri
Fiiller, anlam ve yapılarına göre çeşitli türlere ayrılırlar. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Etken fiiller: Eylemi yapan kişiyi, şeyi veya kavramı ifade eder. Örneğin: “Okula gidiyorum.”
- Etkensiz fiiller: Eylemi yapılan kişiyi, şeyi veya kavramı ifade eder. Örneğin: “Okula götürülüyorum.”
- Yardımcı fiiller: Başka fiillerin çekimlenmesine yardımcı olan fiillerdir. Örneğin: “Okula gitmek istiyorum.”
- Bağlaç fiiller: Cümle içindeki sözcükleri veya cümleleri birbirine bağlayan fiillerdir. Örneğin: “Okula gittim ve eve döndüm.”
- Geçişli fiiller: Eylemin bir nesneye geçtiğini ifade eden fiillerdir. Örneğin: “Kitabı okuyorum.”
- Geçişsiz fiiller: Eylemin bir nesneye geçmediğini ifade eden fiillerdir. Örneğin: “Yürüyorum.”
Fiillerin Önemi
Fiiller, cümlede yüklem görevi görürler ve cümlenin anlamını tamamlarlar. Fiiller olmadan cümleler eksik ve anlamsız olur. Fiiller, ayrıca, bir metnin akıcılığını ve canlılığını sağlarlar.
Fiillerle İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Türk Dil Kurumu Fiil Çekimleri: https://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=167&Itemid=216
- Fiil Çekimleri Tablosu: https://www.egitimsistemi.com/fiil-cekimi-tablosu/
- Fiil Türleri: https://www.turkedebiyati.org/fiil-turleri/