Kazı: Tanımı, Amacı ve Metodoloji
İngilizce: Excavation
Türkç:Kazı
Giriş
Kazı, toprağı veya diğer birikintileri kazma ve kaldırma yoluyla geçmişteki kültürlerin kalıntılarını ortaya çıkarma işlemidir. Bu kalıntıları incelemek, geçmiş hakkında bilgi edinmek ve kültürümüzü anlamamıza yardımcı olur.
Kazı Amacı
Kazı, aşağıdakiler de dahil bir dizi amaca hizmet eder:
- Geçmizi anlamamıza yardımcı olur: Geçteki kültürlerin yaşam tarzları, gelenekleri ve teknolojik ilerlemeleri hakkında bilgi edinmemizi sağlar.
- Doğal kaynakları ortaya çıkarır: Toprak, su ve madenler de dahil, geçmişte ve günümüzde kullanılan doğal kaynakları belirlememize yardımcı olur.
- Arkeolojik buluntuları korur: Önemli arkeolojik buluntuları tahribattan ve çürümeden korur ve bunları bilimsel araştırma ve halkın beğenisi için kullanıma sunar.
- Eğitim ve farkındalığı destekler: Geçmizin önemi hakkında farkındalığı artırır ve genç kuşaklara kültürel mirasımızın önemini öğretir.
Kazı Metodoloji
Kazı, aşağıdakiler de dahil bir dizi metodolojik adımı izler:
- Araştırma: İlk adım, kazılacak sitin kapsamlı bir şekilde araştırılmasıdır. Bu, tarihi kayıtları, haritalarını ve havai imajlarını incelemeyi içerir.
- Kazı planlaması: Bir sonraki adım, kazı alanını planlamaktır. Bu, kazı birimlerini belirlemeyi, kazı seviyelerini oluşturmanı ve kazı ekipmanını seçmeyi içerir.
- Toprak kaldırma: Toprak, kazma, tırmık ve eleme dahil bir dizi teknik kullanıarak dikkatlice kaldırılır. Toprak, kazı birimlerine göre çıkarılır ve her birimin stratigrafisi dikkatlice kaydedilir.
- Arkeolojik buluntuların belgelenmesi: Arkeolojik buluntular, bunları bağlamından çıkarmadan önce dikkatlice belgelenir. Bu, buluntuların konumlarını, boyutlarını ve ilişkilerini kaydetmeyi içerir.
- Arkeolojik buluntuların çıkarılması: Arkeolojik buluntular, kazı alanından dikkatlice çıkarılır ve laboratuvar analizleri için paketlenir.
- Kazı sonrası analiz: Arkeolojik buluntular laboratuvar ortamında analiz edilir. Bu, buluntuları temizlemeyi, tanımlamanı, sınıflandırmanı ve yorumlamanı içerir.
- Yayın ve halkla ilişkiler: Son adım, kazı sonuçlarını bilimsel dergilerde yayınlamaktır ve halkla ilişkiler yoluyla bulguları halka duyurmak.
Kazı Çeșitleri
Çeșitli kazı türleri vardır, bunlar şunları içerir:
- Dikdörtgen kazı: En yaygın kazı türüdür ve dikdörtgen şeklinde bir alanı kazmaktan oluşur.
- Siper kazı: Bir sitin çevresini kazmak için kullanılan bir kazı türüdür.
- Sondaj kazı: Bir sitin belirli bir bölümünü araştırmak için kullanılan bir kazı türüdür.
- Denetleyici kazı: Bir sitin hasar veya tahribat olup olmadığını belirlemek için kullanılan bir kazı türüdür.
- Acil kazı: Bir sitin acil tehdit altında olması durumunda kullanılan bir kazı türüdür.
Kazı Önemi
Kazı, geçmişimizi anlamamız, doğal kaynaklarımızı ortaya çıkarmamız, arkeolojik buluntuları korumamız, eğitim ve farkındalığı desteklememiz için hayati bir öneme sahiptir. Geçmizin önemini anlamamıza ve kültürümüzü şekillendiren unsurlara dair anlayışımızı geliştirmemize yardımcı olur.