çekimli Fiil ne demek?

Türkçe sözlüklerde "çekimli Fiil" ifadesini detaylı bir şekilde araştırdık...

Kısaca "çekimli Fiil" ne demek?

  1. Kip, zaman ve kişi eklerini almış fiil.

  2. Zaman ve şahsa bağlı olarak bir yargı, bir tasarlama bildiren fiil. Geçmiş zaman kipinin şahsa bağlı çekimleri: okudum (<oku-du-m), okudun (<oku-du-n), okudu (<oku-du), oku-duk (<oku-du-k), okudunuz (<oku-du-nuz), okudular (<oku-du-lar); geniş zamanın şahıslara göre çekimi: gelirim (<gel-ir-im), gelirsin (<gel-ir-sin), gelir (<gel-ir), geliriz (<gel-ir-iz), gelirsiniz (<gel-ir-sin-iz), gelirler (<gel-ir-ler); istek kipinin gideyim (<gid-eyim), gidesin (gid-e-sin) vb.

çekimli Fiil nedir? İlişkili sözcükler

  • çekimli Eylem: (Derleme.. çekimli fiil, esas fiil, tükel fiil) Bir yargı bildiren ve zaman kavramıyle birlikte kişi kavramı veren eylem: 1. K.T.geldim(gel-di-m) 2. K.T.geldin(gel-di-n) 3. K.T.geldi(get-di) 1. K.Ç.geldik(gel-di-k) 2. K.Ç.geldiniz(gel-di-n-iz) 3. K.Ç.geldiler(gel-di-ler) 1. K.T.hastayım(hasta-y-ım) 2. K.T.hastasın(hastasın) 3. K.T.hasta, hasadır (hasta-dır) 1. K.Ç.hastayız(hasta-y-iz) 2. K.Ç.hastasınız(hasta-sın-ız) 3. K.Ç.hastalar, hastadırlar (hasta-dır-lar) vb. devamı...
  • Hikaye Birleşik Kipi: Fiil kipinin gösterdiği oluş ve kılışın geçmiş zamanda gerçekleştiğini bildiren birleşik çekim türü. Asıl fiilin kipleri ile i- fiilinin görülen geçmiş zamanının veya ekleşmiş şeklinin birleşmesi ile ortaya çıkar. Emir dışındaki bütün kiplerin bir hikâye biçimi vardır: || geniş zamanın hikâyesi: oku-r-du-m, oku-r-du-n vb. || şimdiki zamanın hikâyesi: oku-yor-du-m, oku-yor-du-n vb. || Görülen geçmiş zamanın devamı...
  • Bitmiş Fiil: Fiil kök ve gövdesinin kip ve şahıs ekleri alarak çekime girmek suretiyle bir anlam değeri kazanmış, bir yargıya dönüşmüş biçimi: anladım, geldi, oturuyor, görüşecekmiş, gidecekler, gelirseniz vb. çekimli fiille eşit anlamlı bir terimdir. Bir de bk. çekimli fiil. Karşıtı bitmemiş fiil =çekimsiz fiil (Verbum İnfinitum, verbal noun) devamı...
  • çekimsiz Fiil: Fiil kök ve gövdelerinden belirli eklerle türetilen; ancak, şahıs ekleri alarak çekime girmediği için yargı bildirmeyen bitmemiş fiil (Lât. Verbum infinitum, Almanca infinite Verbform) niteliğindeki -mAk, -mA, -Iş/-Uş; -An, -AcAk, -mIş/-mUş, -(y) Ip/ -(y) Up, ve -ArAk gibi eklerle kurulan ad-fiil, sıfat-fiil ve zarf fiiller. Ayrıntı için bunlara bk. devamı...
  • Türemiş Fiil: Yapım eki ile türetilmiş fiil: baş-la-mak, güzel-le-ş-mek, dur-ak-la-mak gibi. Ad veya fiil kök ve gövdelerinden yapım ekleriyle kurulmuş fiil: göz / göz + le-, gözle-m+le-, göz + le-n-, yaş / devamı...
  • Lazım Fiil: Failin zatında kalan fiil. (Geldi, gitti, güldü gibi) (Osmanlıca’da yazılışı: lâzım fiil (fiil-i lâzım)) devamı...
  • Olumsuz Fiil: Olumsuzluk kavramı veren fiil, olumsuz eylem: Söylememeliydi, hastalanmaz, gelmeyince, yorgun değildir gibi. Fiil kök veya gövdelerine olumsuzluk kavramı veren -mA- ekinin getirilmesiyle kurulan fiil: alma-, oturma-, yazma-, bitirme-, çalışma-, dileme- devamı...
  • Geniş Zaman Eki: Fiilin gösterdiği hareketin geniş zamanda olduğunu gösteren, fiile geniş zaman kavramı veren ek. Türkçedegeniş zaman eki -r, -Ar, (I)r/-Ur’dur: ağla-r, bak-ar, gül-er, çalış-ır, getir-ir, otur-ur, güldür-ür. bk. geniş zaman. devamı...
  • Duayı Fiilı: Fiil ile yapılan dua. Yani: İstenilen şeyin sebeplerini yerine getirmeye çalışmak. (Osmanlıca’da yazılışı: duâ-yı fiilî) devamı...
  • Sıga I şartiyye: Bk. geniş zaman kipinin şartı devamı...

çekimli Fiil ne demek sözlük anlamı nedir sorusunu farklı sözlüklerden yararlanarak yanıtladık. Paylaştığımız bilgilerde eksik veya hatalı bir şey var ise, buraya tıklayarak bize bildirebilirsiniz.