Coğrafya İlk Çağ Bilim Adamları
İngilizce: Geography in the Ancient World
Türkçe: Antik Çağ Coğrafyası
Giriş
Coğrafya, dünyanın fiziksel özelliklerini ve insan faaliyetlerini inceleyen bir bilim dalıdır. Antik çağda, coğrafya, dünyayı anlama ve keşfetme arzusuyla yönlendirilen önemli bir çalışma alanıydı. Bu dönemde, coğrafyaya önemli katkılarda bulunan birçok bilim insanı ortaya çıktı.
Milet Okulu
Antik Yunanistan’da Milet şehri, coğrafya alanında önemli bir merkezdi. Milet Okulu, coğrafyayı bilimsel bir disiplin olarak kurmada öncü bir rol oynadı.
- Thales (MÖ 624-546): Thales, dünyanın düz bir disk üzerinde yüzdüğüne inanan ilk bilim insanlarından biriydi.
- Anaksimandros (MÖ 610-546): Anaksimandros, dünyanın silindir şeklinde olduğuna ve evrenin merkezinde bulunduğuna inanıyordu.
- Anaksimenes (MÖ 585-525): Anaksimenes, dünyanın düz bir disk olduğuna ve havanın onu çevrelediğine inanıyordu.
Eratosthenes (MÖ 276-194)
Eratosthenes, İskenderiye Kütüphanesi’nin baş kütüphanecisiydi. Dünyanın çevresini hesaplayan ilk bilim insanı olarak bilinir. Ayrıca, dünyanın bir küre olduğunu ve ekvatorun uzunluğunu doğru bir şekilde tahmin etti.
Strabon (MÖ 64-MS 24)
Strabon, Roma İmparatorluğu döneminde yaşamış bir coğrafyacıydı. “Geographika” adlı 17 ciltlik bir eser yazdı ve bu eser, antik dünyanın en kapsamlı coğrafya metinlerinden biri olarak kabul edilir.
Ptolemaios (MS 90-168)
Ptolemaios, İskenderiye’de yaşamış bir coğrafyacı ve astronomdu. “Geographia” adlı eseri, orta çağ boyunca Avrupa’da coğrafya alanında en etkili metinlerden biriydi. Ptolemaios, dünyanın bir küre olduğunu kabul etti, ancak boyutunu Eratosthenes’ten daha küçük tahmin etti.
Çin Coğrafyası
Antik Çin’de de coğrafya önemli bir çalışma alanıydı.
- Zhang Heng (MS 78-139): Zhang Heng, dünyanın bir küre olduğuna inanan ilk Çinli bilim insanlarından biriydi.
- Pei Xiu (MS 224-271): Pei Xiu, Çin’in ilk haritasını çizdi.
- Xuanzang (MS 602-664): Xuanzang, Hindistan’a seyahat eden ve yolculuğu hakkında kapsamlı bir kayıt tutan bir Budist keşişti.
İslam Coğrafyası
Orta Çağ’da, İslam dünyası coğrafya alanında önemli ilerlemeler kaydetti.
- El-İdrisi (MS 1100-1166): El-İdrisi, “Tabula Rogeriana” adlı dünyanın en eski haritalarından birini çizdi.
- İbn Battuta (MS 1304-1377): İbn Battuta, dünyanın en çok seyahat eden gezginlerinden biriydi ve yolculuğu hakkında kapsamlı bir kayıt tuttu.
- El-Kazvini (MS 1203-1283): El-Kazvini, “Acaibu’l-mahlukat ve garaibü’l-mevcudat” adlı dünyanın en eski coğrafya ansiklopedilerinden birini yazdı.
Sonuç
Antik çağda coğrafya, dünyayı anlama ve keşfetme arzusuyla yönlendirilen önemli bir çalışma alanıydı. Milet Okulu, Eratosthenes, Strabon, Ptolemaios, Çinli coğrafyacılar ve İslam coğrafyacıları gibi bilim insanları, coğrafya alanına önemli katkılarda bulundular. Bu katkılar, dünyanın fiziksel özelliklerini ve insan faaliyetlerini anlamamıza yardımcı oldu ve bugün hala coğrafya alanında temel bir rol oynamaktadır.