Kabızlık: Anlamı, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi
İngilizce: Constipation
Türkçe: Kabızlık
Tanım:
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrek veya zor olmasıyla karakterize bir sindirim sistemidir. Normalde günde bir veya iki kez bağırsak hareketi olması beklenirken, kabızlıkta bu hareketler haftada üçten az olur. Kabız olan kişiler genellikle sert, kuru ve küçük dışkılar çıkarırlar ve dışkılama sırasında ağrı veya zorlanma yaşarlar.
Nedenleri:
Kabızlığın birçok nedeni olabilir, bunlar arasında şunlar yer alır:
- Yetersiz lif alımı: Lif, dışkının hacmini ve yumuşaklığını artırarak bağırsak hareketlerini kolaylaştırır.
- Yetersiz sıvı alımı: Su, dışkının yumuşak kalmasına yardımcı olur.
- Hareketsizlik: Fiziksel aktivite, bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olur.
- Bazı ilaçlar: Opioid ağrı kesiciler, antidepresanlar ve antasitler gibi bazı ilaçlar kabızlığa neden olabilir.
- Tıbbi durumlar: Hipotiroidi, diyabet ve Parkinson hastalığı gibi bazı tıbbi durumlar kabızlığa yol açabilir.
- Hamilelik: Hamilelik sırasında hormonal değişiklikler ve büyüyen rahim bağırsaklara baskı yaparak kabızlığa neden olabilir.
- Yaş: Yaşlandıkça bağırsak hareketleri yavaşlama eğilimindedir.
Belirtileri:
Kabızlığın en yaygın belirtileri şunlardır:
- Haftada üçten az bağırsak hareketi
- Sert, kuru ve küçük dışkılar
- Dışkılama sırasında ağrı veya zorlanma
- Karın ağrısı veya şişkinliği
- İştahsızlık
- Mide bulantısı
- Baş ağrısı
Tedavisi:
Kabızlığın tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Bazı yaygın tedavi yöntemleri şunlardır:
- Lif alımını artırmak: Meyve, sebze ve tam tahıllar gibi lif açısından zengin gıdalar tüketmek.
- Sıvı alımını artırmak: Günde en az 8 bardak su içmek.
- Düzenli egzersiz yapmak: Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmak.
- Kabızlık ilaçları almak: Dışkıyı yumuşatmaya veya bağırsak hareketlerini uyarmaya yardımcı olan ilaçlar.
- Lavman veya fitil kullanmak: Dışkıyı çıkarmak için rektal olarak uygulanan maddeler.
Önleme:
Kabızlığı önlemenin en iyi yolu sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmektir. Bu şunları içerir:
- Yeterli lif ve sıvı almak
- Düzenli egzersiz yapmak
- Stresten kaçınmak
- Kabızlığa neden olabilecek ilaçlardan kaçınmak
Sonuç:
Kabızlık, bağırsak hareketlerinin seyrek veya zor olduğu yaygın bir sindirim sistemidir. Birçok nedeni olabilir ve çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Kabızlığın tedavisi altta yatan nedene bağlıdır ve genellikle yaşam tarzı değişiklikleri ve ilaçları içerir. Kabızlığı önlemek için sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmek çok önemlidir.