CRIP: Anlamı ve Kullanımı
İngilizce Anlamı:
CRIP, “Crippled” (sakat) kelimesinin kısaltmasıdır ve fiziksel veya zihinsel engelli kişileri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Tarihsel olarak, aşağılayıcı bir terim olarak kullanılmıştır, ancak son yıllarda engellilik hakları savunucuları tarafından geri alınmıştır.
Türkçe Anlamı:
CRIP, Türkçe’de “sakat” veya “engelli” olarak çevrilebilir. Ancak, bu terimlerin de aşağılayıcı çağrışımları olabilir ve engelli kişiler tarafından genellikle tercih edilmez. Bunun yerine, “engelli birey” veya “kişi” gibi daha saygılı terimler kullanılması önerilir.
Kullanım:
CRIP terimi, engelli kişileri tanımlamak için hem olumlu hem de olumsuz bağlamlarda kullanılabilir.
- Olumlu Bağlamlar:
CRIP, engelli kişilerin gurur ve dayanışmasını ifade etmek için kullanılabilir. Örneğin, “CRIP topluluğu” veya “CRIP kültürü” gibi ifadeler, engelli kişilerin ortak deneyimlerini ve mücadelelerini vurgulamak için kullanılabilir.
- Olumsuz Bağlamlar:
CRIP, engelli kişileri aşağılamak veya onlara hakaret etmek için de kullanılabilir. Bu kullanım, engelli kişilere yönelik damgalama ve ayrımcılığı pekiştirebilir.
Tarihçe:
CRIP terimi, 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında kullanılmaya başlandı. Başlangıçta, fiziksel veya zihinsel engelli kişileri tanımlamak için aşağılayıcı bir terim olarak kullanıldı. Ancak, 1970’lerde ve 1980’lerde engellilik hakları hareketiyle birlikte, engelli kişiler tarafından geri alındı.
Engellilik Hakları Hareketi:
Engellilik hakları hareketi, engelli kişilerin haklarını ve fırsatlarını savunmak için mücadele eden bir sosyal harekettir. Hareket, engelli kişilerin aşağılayıcı terimlerle tanımlanmasına karşı çıktı ve bunun yerine saygılı ve kapsayıcı bir dil kullanılmasını savundu.
CRIP Teorisi:
CRIP teorisi, engellilik deneyimini inceleyen bir akademik alandır. Teori, engelliliğin sosyal olarak inşa edildiğini ve engelli kişilerin toplumda marjinalleştirildiğini savunur. CRIP teorisi, engellilik deneyimini anlamak ve engelli kişilerin haklarını savunmak için kullanılır.
Sonuç:
CRIP terimi, engelli kişileri tanımlamak için hem olumlu hem de olumsuz bağlamlarda kullanılan karmaşık bir terimdir. Terimin tarihi, engellilik hakları hareketi ve CRIP teorisi ile yakından bağlantılıdır. Engelli kişileri tanımlamak için saygılı ve kapsayıcı bir dil kullanmak önemlidir.