Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik ile karakterize bir nörogelişimsel bozukluktur. DEHB, çocukların okul, ev ve sosyal ortamlarda zorluklar yaşamasına neden olabilir.

DEHB’nin Belirtileri

DEHB’nin belirtileri üç ana kategoriye ayrılır: dikkatsizlik, hiperaktivite ve dürtüsellik.

Dikkatsizlik

Dikkatini uzun süre odaklamakta zorluk çekme
Ayrıntılara dikkat etmemek
Görevleri ve etkinlikleri tamamlamakta zorluk çekme
Talimatları takip etmekte zorluk çekme
Eşyalarını sık sık kaybetme
Unutkanlık
Hayal kurma
Dikkat dağıtıcı uyaranlara kolayca kapılma

Hiperaktivite

Sürekli hareket etme veya kıpır kıpır olma
Otururken bile ellerini veya ayaklarını hareket ettirme
Sık sık yerinden kalkma
Koşma, tırmanma veya zıplama gibi aşırı hareketlilik
Sakin bir şekilde oynamakta veya aktivitelerde yer almakta zorluk çekme
Konuşkanlık

Dürtüsellik

Düşünmeden hareket etme
Sırasını beklemekte zorluk çekme
Sözünü kesme
Tehlikeli davranışlarda bulunma
Öfke nöbetleri geçirme

DEHB’nin Nedenleri

DEHB’nin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve nörolojik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.

Genetik Faktörler

DEHB’li çocukların birinci derece akrabalarında DEHB olma riski daha yüksektir. Bu, DEHB’nin genetik bir bileşene sahip olduğunu düşündürmektedir.

Çevresel Faktörler

DEHB’nin gelişiminde rol oynayabilecek bazı çevresel faktörler şunlardır:

Doğum öncesi maruziyet: Annenin hamilelik sırasında sigara, alkol veya uyuşturucu kullanması, çocuğun DEHB olma riskini artırabilir.
Erken çocukluk deneyimleri: Çocukluk döneminde ihmal, istismar veya travma yaşamak, DEHB olma riskini artırabilir.
Beslenme: Bazı çalışmalar, yapay tatlar, renklendiriciler ve koruyucular içeren yiyeceklerin DEHB semptomlarını kötüleştirebileceğini göstermiştir.
Uyku: Uyku eksikliği, DEHB semptomlarını kötüleştirebilir.

Nörolojik Faktörler

DEHB’li çocukların beyinlerinde bazı yapısal ve işlevsel farklılıklar olduğu görülmüştür. Bu farklılıklar, dikkat, dürtü kontrolü ve hiperaktivite ile ilgili beyin bölgelerinde olabilir.

DEHB’nin Tanısı

DEHB tanısı, çocuğun davranışlarının ayrıntılı bir değerlendirmesi ile yapılır. Bu değerlendirme, çocuğun ebeveynleri, öğretmenleri ve diğer bakım verenleri ile görüşülerek yapılır. Ayrıca, çocuğun dikkatini, dürtüselliğini ve hiperaktivitesini ölçmek için çeşitli testler uygulanabilir.

DEHB’nin Tedavisi

DEHB’nin tedavisinde ilaç tedavisi, davranış terapisi ve eğitim desteği gibi çeşitli yöntemler kullanılır.

İlaç Tedavisi

DEHB’nin tedavisinde kullanılan ilaçlar, çocuğun dikkatini ve dürtüselliğini kontrol altına almaya yardımcı olur. Bu ilaçlar, genellikle uyarıcı ilaçlardır ve çocuğun yaşına ve kilosuna göre ayarlanır.

Davranış Terapisi

Davranış terapisi, çocuğun DEHB semptomlarını yönetmek için öğrendiği becerileri kazandırmaya yardımcı olur. Bu terapi, çocuğun ebeveynleri ve öğretmenleri ile birlikte yapılır.

Eğitim Desteği

Eğitim desteği, çocuğun okul ortamında başarılı olması için gerekli olan becerileri kazandırmaya yardımcı olur. Bu destek, çocuğun öğretmenleri ve okul yönetimi ile birlikte yapılır.

DEHB’li Çocukların Ebeveynlerine Öneriler

Çocuğunuzun DEHB’si olduğunu öğrendiğinizde, kendinizi suçlamayın. DEHB, çocuğunuzun kontrolünde olmayan bir durumdur.
Çocuğunuzun DEHB’si hakkında bilgi edinin. Bu, çocuğunuzun semptomlarını anlamanıza ve ona en iyi şekilde yardımcı olmanıza yardımcı olacaktır.
Çocuğunuzun doktoru ve diğer sağlık uzmanları ile yakın bir şekilde çalışın. Çocuğunuzun tedavisini düzenli olarak takip edin ve çocuğunuzun semptomlarında herhangi bir değişiklik olursa doktorunuza bildirin.
Çocuğunuzun okul yönetimi ve öğretmenleri ile işbirliği yapın. Çocuğunuzun okul ortamında başarılı olması için gerekli olan desteği sağlayın.
Çocuğunuza karşı sabırlı ve anlayışlı olun. DEHB’li çocuklar, diğer çocuklardan daha fazla zorluk yaşayabilirler. Çocuğunuza destek olun ve onu cesaretlendirin.

dehb ingilizce