Delüzyonel
İngilizce Anlamı:
Delusional, gerçekliğe dayanmayan ve mantıksız inançlara sahip olma durumudur. Delüzyonlar genellikle kişinin kendi önemini, gücünü, bilgisini veya yeteneklerini abartması şeklinde ortaya çıkar. Ayrıca, kişinin kendisine veya başkalarına zarar verme düşünceleri de olabilir. Delüzyonlar, şizofreni, bipolar bozukluk ve majör depresif bozukluk gibi çeşitli akıl hastalıklarında görülebilir.
Türkçe Anlamı:
Delüzyonel, gerçeklikle bağdaşmayan, mantıksız inançlara sahip olma durumudur. Delüzyonlar genellikle kişinin kendi önemini, gücünü, bilgisini veya yeteneklerini abartması şeklinde ortaya çıkar. Ayrıca, kişinin kendisine veya başkalarına zarar verme düşünceleri de olabilir. Delüzyonlar, şizofreni, bipolar bozukluk ve majör depresif bozukluk gibi çeşitli akıl hastalıklarında görülebilir.
Delüzyonların Türleri
- Büyüklük delüzyonları: Kişinin kendi önemini, gücünü, bilgisini veya yeteneklerini abartmasıdır. Örneğin, kişi kendisinin bir ünlü, bir bilim adamı veya bir politikacı olduğuna inanabilir.
- Perseküsyon delüzyonları: Kişinin kendisinin başkaları tarafından takip edildiğine, zarar verildiğine veya kontrol edildiğine inanmasıdır. Örneğin, kişi kendisinin bir casus tarafından takip edildiğine veya bir komşusu tarafından zehirlendiğine inanabilir.
- Referans delüzyonları: Kişinin çevresindeki olayların kendisine özel olarak gönderildiğine veya kendisine bir mesaj verdiğine inanmasıdır. Örneğin, kişi bir gazetedeki haberin kendisine özel olarak yazıldığına veya bir şarkının sözlerinin kendisine bir mesaj verdiğine inanabilir.
- Somatik delüzyonlar: Kişinin vücudunda bir hastalık veya anormallik olduğuna inanmasıdır. Örneğin, kişi kendisinin kanser olduğuna veya vücudunda bir parazit olduğuna inanabilir.
- Erotomanik delüzyonlar: Kişinin bir başkasının kendisine aşık olduğuna inanmasıdır. Örneğin, kişi bir ünlünün veya bir komşusunun kendisine aşık olduğuna inanabilir.
Delüzyonların Nedenleri
Delüzyonların kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik, çevresel ve psikolojik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
- Genetik faktörler: Delüzyonların ortaya çıkmasında genetik faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Delüzyon yaşayan kişilerin yakın akrabalarında da delüzyon görülme riski daha yüksektir.
- Çevresel faktörler: Çocukluk döneminde yaşanan travmatik olaylar, delüzyonların ortaya çıkmasında rol oynayabilir. Örneğin, fiziksel veya cinsel istismara uğrayan çocuklarda delüzyon görülme riski daha yüksektir.
- Psikolojik faktörler: Stres, kaydı ve depresyon gibi psikolojik faktörler de delüzyonların ortaya çıkmasında rol oynayabilir.
Delüzyonların Tedavisi
Delüzyonların tedavisinde ilaçlar ve psikoterapi kullanılır.
- İlaçlar: Delüzyonların tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında antipsikotikler, antidepresanlar ve anksiyolitikler bulunur. Antipsikotikler, delüzyonları ve halüsinasyonları azaltmaya yardımcı olur. Antidepresanlar, depresyon ve kaygıyı azaltmaya yardımcı olur. Anksiyolitikler ise, kaygıyı azaltmaya yardımcı olur.
- Psikoterapi: Psikoterapi, delüzyonların altında yatan nedenleri anlamaya ve bunlarla başa çıkma becerileri geliştirmeye yardımcı olur. Psikoterapi, ilaç tedavisi ile birlikte uygulandığında daha etkilidir.
Delüzyonların Prognozu
Delüzyonların prognozu, delüzyonların türüne, şiddetine ve kişinin genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Bazı kişilerde delüzyonlar geçici olabilirken, diğer kişilerde kalıcı olabilir. Delüzyonlar, kişinin günlük yaşamını ve işlevselliğini olumsuz yönde etkileyebilir. Delüzyon yaşayan kişiler, tedaviye başvurmaları halinde semptomlarını kontrol altına alabilir ve günlük yaşamlarına geri dönebilirler.