Demir Bağlama Kapasitesi Düşüklüğü
Demir bağlama kapasitesi (TIBC), kandaki transferrin proteininin demir bağlama kapasitesidir. Transferrin, demirin vücutta taşınmasından sorumlu proteindir. TIBC, kandaki toplam demir bağlama kapasitesini ölçer.
Demir bağlama kapasitesi düşüklüğü, kandaki transferrin proteininin demir bağlama kapasitesinin düşük olmasıdır. Bu durum, vücudun demir eksikliği veya demir emilim bozukluğu gibi nedenlerle yeterli demir alamaması sonucu ortaya çıkabilir. Demir bağlama kapasitesi düşüklüğü, demir eksikliği anemisine yol açabilir.
Demir Bağlama Kapasitesi Düşüklüğünün Nedenleri
Demir bağlama kapasitesi düşüklüğünün birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Demir eksikliği: Demir eksikliği, demir bağlama kapasitesi düşüklüğünün en sık görülen nedenidir. Demir eksikliği, yetersiz demir alımı, demir emilim bozukluğu veya kan kaybı gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
- Demir emilim bozukluğu: Demir emilim bozukluğu, vücudun demirin bağırsaklardan emilimini engeller. Demir emilim bozukluğu, çölyak hastalığı, Crohn hastalığı, ülseratif kolit gibi hastalıklar veya bazı ilaçların kullanımı gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
- Kan kaybı: Kan kaybı, vücudun demir depolarının azalmasına yol açar. Kan kaybı, yaralanma, ameliyat, adet kanaması veya mide-bağırsak kanaması gibi nedenlerle ortaya çıkabilir.
- Gebelik: Gebelik sırasında, vücudun demir ihtiyacı artar. Bu nedenle, gebe kadınlarda demir bağlama kapasitesi düşüklüğü görülebilir.
-
Kronik hastalıklar: Kronik hastalıklar, vücudun demir emilimini etkileyebilir ve demir bağlama kapasitesi düşüklüğüne yol açabilir. Kronik hastalıklar arasında şunlar yer alır:
- Böbrek hastalığı
- Karaciğer hastalığı
- Kalp hastalığı
- Kanser
Demir Bağlama Kapasitesi Düşüklüğünün Belirtileri
Demir bağlama kapasitesi düşüklüğünün belirtileri şunlardır:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- Nefes darlığı
- Çarpıntı
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Soluk cilt
- Tırnak kırılması
- Saç dökülmesi
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
Demir Bağlama Kapasitesi Düşüklüğünün Tanısı
Demir bağlama kapasitesi düşüklüğünün tanısı, kan testleri ile konulur. Kan testlerinde, kandaki demir seviyesi, transferrin seviyesi ve TIBC ölçülür. TIBC, kandaki toplam demir bağlama kapasitesini ölçer. TIBC düşük ise, demir bağlama kapasitesi düşüklüğü tanısı konulur.
Demir Bağlama Kapasitesi Düşüklüğünün Tedavisi
Demir bağlama kapasitesi düşüklüğünün tedavisi, altta yatan nedene yönelik olarak yapılır. Demir eksikliği nedeniyle oluşan demir bağlama kapasitesi düşüklüğünde, demir takviyeleri kullanılır. Demir emilim bozukluğu nedeniyle oluşan demir bağlama kapasitesi düşüklüğünde, demir emilimini artıran ilaçlar kullanılır. Kan kaybı nedeniyle oluşan demir bağlama kapasitesi düşüklüğünde, kan transfüzyonu yapılır.
Demir Bağlama Kapasitesi Düşüklüğünün Önlenmesi
Demir bağlama kapasitesi düşüklüğünün önlenmesi için şunlara dikkat edilmelidir:
-
Demir açısından zengin besinler tüketilmelidir. Demir açısından zengin besinler arasında şunlar yer alır:
- Kırmızı et
- Tavuk eti
- Balık
- Yumurta
- Kuru fasulye
- Mercimek
- Ispanak
- Brokoli
- Lahana
-
Demir emilimini artıran besinler tüketilmelidir. Demir emilimini artıran besinler arasında şunlar yer alır:
- C vitamini açısından zengin besinler (portakal, greyfurt, limon, mandalina)
- A vitamini açısından zengin besinler (havuç, ıspanak, brokoli, lahana)
- Bakır açısından zengin besinler (ceviz, badem, fındık, susam)
-
Demir emilimini azaltan besinlerden kaçınılmalıdır. Demir emilimini azaltan besinler arasında şunlar yer alır:
- Çay
- Kahve
- Süt
- Yoğurt
- Peynir
-
Demir takviyeleri ancak doktor önerisiyle kullanılmalıdır. Demir takviyeleri, aşırı dozda kullanıldığında yan etkilere yol açabilir.