Denetim
Denetim, bir kuruluşun faaliyetlerinin bağımsız bir kişi veya kuruluş tarafından incelenmesi ve değerlendirilmesi sürecidir. Denetimin amacı, kuruluşun faaliyetlerinin yasalara, yönetmeliklere ve iç kontrol sistemlerine uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini tespit etmektir. Denetim, kuruluşun mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak, yolsuzluk ve usulsüzlükleri önlemek, kuruluşun yönetim ve kontrol sistemlerinin etkinliğini değerlendirmek ve kuruluşun performansını iyileştirmek için yapılır.
Denetim, iç denetim ve dış denetim olmak üzere ikiye ayrılır. İç denetim, kuruluşun kendi personeli tarafından yürütülen denetimdir. Dış denetim ise, kuruluşun bağımsız bir kişi veya kuruluş tarafından yürütülen denetimdir.
İç Denetim
İç denetim, kuruluşun kendi personeli tarafından yürütülen denetimdir. İç denetimin amacı, kuruluşun faaliyetlerinin yasalara, yönetmeliklere ve iç kontrol sistemlerine uygun olarak yürütülüp yürütülmediğini tespit etmek, yolsuzluk ve usulsüzlükleri önlemek, kuruluşun yönetim ve kontrol sistemlerinin etkinliğini değerlendirmek ve kuruluşun performansını iyileştirmektir.
İç denetim, kuruluşun yönetim kurulu veya genel müdürü tarafından görevlendirilir. İç denetçiler, kuruluşun faaliyetlerini bağımsız ve tarafsız bir şekilde inceler ve değerlendirir. İç denetçiler, inceleme ve değerlendirme sonuçlarını yönetim kuruluna veya genel müdüre rapor eder.
Dış Denetim
Dış denetim, kuruluşun bağımsız bir kişi veya kuruluş tarafından yürütülen denetimdir. Dış denetimin amacı, kuruluşun mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini sağlamak, yolsuzluk ve usulsüzlükleri önlemek, kuruluşun yönetim ve kontrol sistemlerinin etkinliğini değerlendirmek ve kuruluşun performansını iyileştirmektir.
Dış denetim, kuruluşun yönetim kurulu veya genel müdürü tarafından görevlendirilir. Dış denetçiler, kuruluşun faaliyetlerini bağımsız ve tarafsız bir şekilde inceler ve değerlendirir. Dış denetçiler, inceleme ve değerlendirme sonuçlarını yönetim kuruluna veya genel müdüre rapor eder.
Denetimin Faydaları
Denetim, kuruluşlara birçok fayda sağlar. Bu faydalar şunlardır:
- Kuruluşun faaliyetlerinin yasalara, yönetmeliklere ve iç kontrol sistemlerine uygun olarak yürütülmesini sağlar.
- Yolsuzluk ve usulsüzlükleri önler.
- Kuruluşun yönetim ve kontrol sistemlerinin etkinliğini değerlendirir.
- Kuruluşun performansını iyileştirir.
- Kuruluşun itibarını korur.
- Kuruluşun finansal risklerini azaltır.
- Kuruluşun yatırımcıların ve kreditörlerin güvenini artırır.
Denetim Türleri
Denetim, çeşitli türlerde olabilir. Bu türler şunlardır:
- Mali denetim
- Performans denetimi
- Uygunluk denetimi
- İç kontrol denetimi
- Bilgi sistemleri denetimi
- Çevre denetimi
- Sosyal denetim
Denetim Süreci
Denetim süreci, genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Denetim planının hazırlanması
- Denetim çalışmalarının yürütülmesi
- Denetim bulgularının raporlanması
- Denetim bulgularının yönetim tarafından değerlendirilmesi
- Denetim bulgularının düzeltilmesi
Denetim Standartları
Denetim, belirli standartlara göre yapılır. Bu standartlar, denetimin bağımsızlığını, tarafsızlığını, yeterliliğini ve etkinliğini sağlar. Denetim standartları, uluslararası denetim örgütleri tarafından belirlenir.
Denetim Kuruluşları
Denetim, genellikle bağımsız denetim kuruluşları tarafından yapılır. Bu kuruluşlar, denetim konusunda uzmanlaşmış ve denetim lisansı almış kişiler tarafından yönetilir. Bağımsız denetim kuruluşları, kuruluşların faaliyetlerini bağımsız ve tarafsız bir şekilde denetler.
Denetim Dosyaları
Denetim sırasında elde edilen belgeler ve bilgiler, denetim dosyalarında saklanır. Denetim dosyaları, denetimin nasıl yapıldığını ve denetim bulgularını içerir. Denetim dosyaları, denetim kuruluşları tarafından belirli bir süre saklanır.
Denetim ile İlgili Faydalı Siteler
- Türkiye Cumhuriyeti Sayıştay Başkanlığı: https://www.sayistay.gov.tr/
- Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği: https://www.tsmmmob.org.tr/
- Uluslararası Denetim ve Güvence Standartları Kurulu: https://www.iaasb.org/
- Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu: https://www.iasb.org/
Denetim ile İlgili Faydalı Dosyalar
- Denetim Standartları: https://www.tsmmmob.org.tr/tr/denetim-standartlari
- Denetim Rehberi: https://www.sayistay.gov.tr/denetim-rehberi
- İç Denetim Rehberi: https://www.tsmmmob.org.tr/tr/ic-denetim-rehberi