deontoloji ne demek – Sözlük Anlamı Nedir?

Deontoloji

Deontoloji, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için görev ve yükümlülük kavramlarına odaklanan bir etik teorisi veya ahlak felsefesidir. Deontoloji, eylemlerin sonuçlarına değil, eylemlerin kendilerine odaklanır. Bir eylemin doğru veya yanlış olması, eylemin kendisinin doğasına bağlıdır, sonuçlarına değil.

Deontolojinin en önemli savunucularından biri olan Immanuel Kant, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için kategorik zorunluluk kavramını kullanmıştır. Kategorik zorunluluk, koşullara bağlı olmayan ve her zaman geçerli olan bir ahlaki ilkedir. Örneğin, “yalan söyleme” kategorik bir zorunluluktur. Bu, hiçbir koşulda yalan söylemenin doğru olmadığı anlamına gelir.

Deontoloji, sonuççuluk ve erdem etiği olmak üzere diğer iki ana etik teoriden farklıdır. Sonuççuluk, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için eylemlerin sonuçlarına odaklanır. Erdem etiği ise, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için kişinin karakterine odaklanır.

Deontoloji, birçok farklı alanda uygulanabilir. Örneğin, deontoloji, iş etiği, tıp etiği ve hukuk etiği gibi alanlarda kullanılır.

Deontolojinin Tarihi

Deontoloji, antik Yunanistan’a kadar uzanan bir geçmişe sahiptir. Sokrates, Platon ve Aristoteles gibi filozoflar, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için görev ve yükümlülük kavramlarına odaklanmışlardır.

Deontolojinin modern savunucuları arasında Immanuel Kant, John Stuart Mill ve W.D. Ross gibi filozoflar yer almaktadır. Kant, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için kategorik zorunluluk kavramını kullanmıştır. Mill, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için faydacılık ilkesini kullanmıştır. Ross ise, ahlaki eylemlerin doğruluğunu veya yanlışlığını belirlemek için prima facie görevler kavramını kullanmıştır.

Deontolojinin Temel İlkeleri

Deontolojinin temel ilkeleri şunlardır:

Ahlaki eylemlerin doğruluğu veya yanlışlığı, eylemlerin sonuçlarına değil, eylemlerin kendilerine bağlıdır.
Ahlaki eylemler, kategorik zorunluluklara göre belirlenir.
Kategorik zorunluluklar, koşullara bağlı olmayan ve her zaman geçerli olan ahlaki ilkelerdir.
Ahlaki eylemler, kişinin görev ve yükümlülüklerine göre belirlenir.
Görev ve yükümlülükler, kişinin başkalarına karşı olan sorumluluklarından kaynaklanır.

Deontolojinin Uygulamaları

Deontoloji, birçok farklı alanda uygulanabilir. Örneğin, deontoloji, iş etiği, tıp etiği ve hukuk etiği gibi alanlarda kullanılır.

İş etiği: Deontoloji, iş dünyasında ahlaki kararlar almak için kullanılabilir. Örneğin, bir iş adamı, müşterilerine karşı olan görev ve yükümlülüklerini yerine getirmek için dürüst ve adil davranmalıdır.
Tıp etiği: Deontoloji, tıp dünyasında ahlaki kararlar almak için kullanılabilir. Örneğin, bir doktor, hastalarına karşı olan görev ve yükümlülüklerini yerine getirmek için onlara en iyi tedaviyi vermelidir.
Hukuk etiği: Deontoloji, hukuk dünyasında ahlaki kararlar almak için kullanılabilir. Örneğin, bir avukat, müvekkillerine karşı olan görev ve yükümlülüklerini yerine getirmek için onları en iyi şekilde savunmalıdır.

Deontoloji ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar