Deontolojik Etik
Deontolojik etik, eylemlerin sonuçlarına bakılmaksızın doğru veya yanlış olmasını belirleyen bir etik teoridir. Bu teoriye göre, bir eylemin ahlaki değeri, eylemin kendisinin doğasına bağlıdır, sonuçlarına değil. Deontolojik etik, eylemlerin sonuçlarına göre değerlendirildiği sonuççu etikten farklıdır.
Deontolojik etik, eylemlerin ahlaki değerini belirlemek için çeşitli ilkeler kullanır. Bu ilkeler arasında şunlar yer alır:
- Genellik ilkesi: Bu ilkeye göre, bir eylem, herkes için doğru veya yanlış olmalıdır. Bir eylem, bazı kişiler için doğru ancak diğerleri için yanlış olamaz.
- Evrensellik ilkesi: Bu ilkeye göre, bir eylem, her zaman ve her yerde doğru veya yanlış olmalıdır. Bir eylem, bir zamanda ve yerde doğru ancak başka bir zamanda ve yerde yanlış olamaz.
- Özgürlük ilkesi: Bu ilkeye göre, bir eylem, kişinin özgür iradesiyle yapılmış olmalıdır. Bir eylem, kişinin zorla veya baskı altında yapılmış olması durumunda ahlaki olarak değerlendirilemez.
Deontolojik etik, birçok farklı filozof tarafından savunulmuştur. Bu filozoflar arasında şunlar yer alır:
- Immanuel Kant: Kant, deontolojik etiğin en önemli savunucularından biridir. Kant’a göre, bir eylemin ahlaki değeri, eylemin kendisinin doğasına bağlıdır, sonuçlarına değil. Kant, eylemlerin ahlaki değerini belirlemek için kategorik imperatif ilkesini kullanır. Kategorik imperatif ilkesine göre, bir eylem, herkes için geçerli olan ve istisnasız olarak uygulanması gereken bir ilkeye dayanmalıdır.
- John Stuart Mill: Mill, deontolojik etiğin bir diğer önemli savunucusudur. Mill’e göre, bir eylemin ahlaki değeri, eylemin sonuçlarına bağlıdır. Mill, eylemlerin ahlaki değerini belirlemek için faydacılık ilkesini kullanır. Faydacılık ilkesine göre, bir eylem, en fazla sayıda kişiye en fazla mutluluğu sağlayan eylemdir.
Deontolojik etik, günümüzde de birçok filozof ve etikçi tarafından savunulmaktadır. Bu teori, eylemlerin sonuçlarına bakılmaksızın doğru veya yanlış olmasını belirleyen bir etik teori olarak önemli bir yere sahiptir.
Deontolojik Etik ile İlgili Faydalı Siteler ve Dosyalar
- Deontolojik Etik Nedir?
- Deontolojik Etik ve Sonuççu Etik Arasındaki Farklar
- Deontolojik Etik Örnekleri
- Deontolojik Etik ve Tıp
- Deontolojik Etik ve İşletme