Deşarj
Deşarj, bir cismin veya sistemin elektrik yükünü boşaltma işlemidir. Bu, genellikle bir iletken aracılığıyla yapılır. Deşarj, doğal olarak veya yapay olarak gerçekleşebilir.
Doğal Deşarj
Doğal deşarj, genellikle yıldırım çakması veya statik elektrik boşalması şeklinde gerçekleşir. Yıldırım çakması, bulutlar arasındaki veya bulut ile yer arasındaki elektrik yükü farkının çok yüksek olması durumunda meydana gelir. Statik elektrik boşalması ise, iki farklı yüzey arasındaki sürtünme sonucu oluşan elektrik yükü farkının çok yüksek olması durumunda meydana gelir.
Yapay Deşarj
Yapay deşarj, genellikle bir pil veya akünün boşaltılması şeklinde gerçekleşir. Piller ve aküler, kimyasal reaksiyonlar sonucu elektrik enerjisi depolayan cihazlardır. Bu cihazlardaki elektrik enerjisi, bir devreye bağlandığında boşaltılır.
Deşarj Türleri
Deşarj, çeşitli şekillerde gerçekleşebilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Kıvılcım Deşarjı: Bu tür deşarj, iki elektrot arasındaki hava boşluğunda meydana gelir. Elektrotlar arasındaki voltaj yeterince yüksek olduğunda, hava boşluğunda bulunan hava iyonize olur ve bir kıvılcım oluşur.
- Ark Deşarjı: Bu tür deşarj, iki elektrot arasındaki temas noktasında meydana gelir. Elektrotlar arasındaki voltaj yeterince yüksek olduğunda, temas noktasında bulunan metal erir ve bir ark oluşur.
- Korona Deşarjı: Bu tür deşarj, yüksek voltajlı bir iletkenin etrafında meydana gelir. İletkenin etrafındaki hava iyonize olur ve bir korona oluşur.
- Yüzey Deşarjı: Bu tür deşarj, bir yalıtkan yüzey üzerinde meydana gelir. Yalıtkan yüzey üzerindeki elektrik yükü yeterince yüksek olduğunda, yüzeyde bir deşarj meydana gelir.
Deşarjın Etkileri
Deşarj, çeşitli etkilere neden olabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Yangın: Deşarj, yangına neden olabilir. Kıvılcım deşarjı veya ark deşarjı, yanıcı maddelere temas ettiğinde yangına neden olabilir.
- Patlama: Deşarj, patlamaya neden olabilir. Aküler veya piller yanlış şekilde boşaltıldığında, patlama meydana gelebilir.
- Elektrik Çarpması: Deşarj, elektrik çarpmasına neden olabilir. Yüksek voltajlı bir deşarja maruz kalan kişiler, elektrik çarpması yaşayabilirler.
- Elektronik Cihazların Hasarı: Deşarj, elektronik cihazların hasar görmesine neden olabilir. Elektronik cihazlar, yüksek voltajlı bir deşarja maruz kaldığında, hasar görebilirler.
Deşarjdan Korunma
Deşarjdan korunmak için çeşitli önlemler alınabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Yıldırımdan Korunma: Yıldırımdan korunmak için, binalara yıldırımsavarlar takılmalıdır. Yıldırımsavarlar, yıldırımın binaya çarpmasını önler veya yıldırımın etkisini azaltır.
- Statik Elektrikten Korunma: Statik elektrikten korunmak için, antistatik malzemeler kullanılmalıdır. Antistatik malzemeler, statik elektriğin oluşmasını önler veya statik elektriği dağıtır.
- Elektrik Çarpmasından Korunma: Elektrik çarpmasından korunmak için, elektrik tesisatları düzenli olarak kontrol edilmeli ve bakımı yapılmalıdır. Ayrıca, elektrikli cihazlar kullanılırken, güvenlik önlemleri alınmalıdır.
- Elektronik Cihazların Hasarından Korunma: Elektronik cihazların hasarından korunmak için, elektronik cihazlar yüksek voltajlı deşarjlardan uzak tutulmalıdır. Ayrıca, elektronik cihazlar kullanılırken, güvenlik önlemleri alınmalıdır.