En Passant: Satrançta Bir Geçiş Hareketi
İngilizce Anlamı:
En passant, Fransızca “geçerken” anlamına gelen bir terimdir. Satrançta, belirli koşullar altında bir piyonun çapraz olarak bir kare ilerleyerek rakip piyonu almasına izin veren özel bir hamleyi ifade eder.
Türkçe Anlamı:
Geçerken alma
Tanım:
En passant hamlesi, aşağıdaki koşulların tümü karşılandığında yapılabilir:
- Beyaz veya siyah bir piyon iki kare ileri hareket etmiştir.
- Bu hareket, rakip piyonun hemen yanında bir kareye yapılmıştır.
- Rakip piyon, hareket eden piyonun ilk konumunda olsaydı, onu alabilirdi.
Uygulama:
En passant hamlesi, aşağıdaki şekilde uygulanır:
- Bir piyon iki kare ileri hareket eder.
- Rakip piyon, hareket eden piyonun ilk konumunda olsaydı, onu alabilirdi.
- Rakip oyuncu, hareket eden piyonu “geçerken” alabilir.
- Alınan piyon, hareket eden piyonun ilk konumuna yerleştirilir.
Örnek:
Beyaz piyon a2’den a4’e iki kare ileri hareket eder. Siyah piyon b2’dedir. Siyah oyuncu, beyaz piyonu “geçerken” alabilir ve onu a3’e yerleştirebilir.
Özellikler:
- En passant hamlesi, yalnızca piyonlar tarafından yapılabilir.
- En passant hamlesi, yalnızca rakip piyon iki kare ileri hareket ettikten sonraki hamlede yapılabilir.
- En passant hamlesi, rakip piyonun ilk konumunda olsaydı, onu alabilirdi.
- En passant hamlesi, zorunlu bir hamle değildir. Rakip oyuncu, piyonu “geçerken” almayı seçebilir veya seçmeyebilir.
Stratejik Önem:
En passant hamlesi, satrançta stratejik olarak önemli bir hamle olabilir. Rakip piyonların hareketini kısıtlayabilir, piyon yapılarını bozabilir ve hatta oyunun sonucunu değiştirebilir.
Tarihçe:
En passant hamlesi, 15. yüzyılda satranca eklendi. O zamandan beri, oyunun ayrılmaz bir parçası haline geldi.
Sonuç:
En passant, satrançta benzersiz ve önemli bir hamledir. Piyonların hareketini etkileyebilir, stratejik avantajlar sağlayabilir ve oyunun sonucunu değiştirebilir. Satranç oyuncularının bu hamleyi anlaması ve etkili bir şekilde kullanması esastır.