Endosteum
İngilizce Anlamı:
Endosteum, kemik dokusunun iç yüzeyini kaplayan ince bir zar veya membran olarak tanımlanır. Kemik iliğinin bulunduğu kemik boşluğunun sınırını oluşturur.
Türkçe Anlamı:
Endosteum, kemik iliğinin bulunduğu boşluğu çevreleyen kemik dokusunun iç yüzeyini kaplayan ince bir zardır.
Detaylı Açıklama:
Endosteum, kemik dokusunun iç yüzeyinde yer alan, ince ve hassas bir zardır. Kemik iliğinin bulunduğu kemik boşluğunun sınırını oluşturur. Endosteum, kemik iliğinin korunmasında ve kemik oluşumunun düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
Yapısı:
Endosteum, üç ana hücre tipinden oluşur:
- Osteoblastlar: Kemik oluşturan hücrelerdir.
- Osteoklastlar: Kemik parçalayan hücrelerdir.
- Endosteal hücreler: Endosteumun yüzeyini kaplayan düz hücrelerdir.
Endosteal hücreler, kemik iliği hücreleri ile kemik dokusu arasında bir bariyer görevi görür. Ayrıca, kemik oluşumunu ve yeniden şekillenmesini düzenleyen sitokinler ve büyüme faktörleri salgılarlar.
Fonksiyonları:
Endosteumun birincil fonksiyonları şunlardır:
- Kemik iliğinin korunması: Endosteum, kemik iliğini dış etkenlerden koruyan bir bariyer görevi görür.
- Kemik oluşumunun düzenlenmesi: Endosteal hücreler, kemik oluşumunu ve yeniden şekillenmesini düzenleyen sitokinler ve büyüme faktörleri salgılarlar.
- Mineral metabolizmasının düzenlenmesi: Endosteum, kemik dokusundan kalsiyum ve fosfat iyonlarının salınmasını düzenler.
- Hematopoezin desteklenmesi: Endosteum, kemik iliğinde hematopoez (kan hücrelerinin üretimi) için uygun bir ortam sağlar.
Klinik Önemi:
Endosteum, çeşitli kemik hastalıklarında rol oynar. Örneğin:
- Osteoporoz: Endosteumun zayıflaması, kemik yoğunluğunun azalmasına ve kırılganlığa yol açabilir.
- Paget hastalığı: Endosteumun aşırı aktivitesi, kemiklerin anormal şekilde büyümesine ve deforme olmasına neden olabilir.
- Multipl miyelom: Endosteal hücreler, multipl miyelomda kanserli hücrelere dönüşebilir.
Sonuç:
Endosteum, kemik dokusunun iç yüzeyini kaplayan ince bir zardır. Kemik iliğinin korunmasında, kemik oluşumunun düzenlenmesinde ve mineral metabolizmasında önemli bir rol oynar. Endosteumun işlev bozukluğu, çeşitli kemik hastalıklarına yol açabilir.