Epistaksis: Burun Kanaması
Epistaksis, burun kanaması olarak da bilinir ve burun boşluğundan gelen kanamanın tıbbi adıdır. Burun kanaması, yaygın bir sağlık sorunudur ve her yaştan insanı etkileyebilir. Çoğu burun kanaması hafiftir ve kendiliğinden durur. Ancak, bazı durumlarda burun kanaması şiddetli olabilir ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Epistaksis Türleri
Epistaksis, iki ana türe ayrılır:
- Ön burun kanaması: Bu, burun ön kısmındaki kan damarlarının yırtılması sonucu oluşan burun kanamasıdır. Ön burun kanaması genellikle hafiftir ve kendiliğinden durur.
- Arka burun kanaması: Bu, burun arkasındaki kan damarlarının yırtılması sonucu oluşan burun kanamasıdır. Arka burun kanaması genellikle daha şiddetlidir ve tıbbi müdahale gerektirebilir.
Epistaksis Nedenleri
Epistaksisin birçok nedeni olabilir. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Burun kuruluğu: Burun kuruluğu, burun kanamasına yol açabilir. Burun kuruluğu, soğuk hava, düşük nem, bazı ilaçlar ve alerjiler gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir.
- Burun yaralanması: Burun yaralanması, burun kanamasına yol açabilir. Burun yaralanması, düşme, çarpma veya buruna yabancı cisim kaçması gibi çeşitli nedenlerle oluşabilir.
- Enfeksiyonlar: Burun enfeksiyonları, burun kanamasına yol açabilir. Burun enfeksiyonları, bakteri, virüs veya mantarlar tarafından oluşabilir.
- Alerjiler: Alerjiler, burun kanamasına yol açabilir. Alerjiler, polen, toz, küf veya hayvan tüyleri gibi çeşitli maddelere karşı oluşan aşırı duyarlılık reaksiyonlarıdır.
- Bazı ilaçlar: Bazı ilaçlar, burun kanamasına yol açabilir. Bu ilaçlar arasında aspirin, ibuprofen, naproksen ve warfarin gibi kan sulandırıcı ilaçlar yer alır.
- Kalp hastalığı: Kalp hastalığı, burun kanamasına yol açabilir. Kalp hastalığı, kan basıncının yüksek olması, kalp kapakçığı hastalığı veya kalp yetmezliği gibi çeşitli hastalıkları içerir.
- Karaciğer hastalığı: Karaciğer hastalığı, burun kanamasına yol açabilir. Karaciğer hastalığı, hepatit, siroz veya karaciğer kanseri gibi çeşitli hastalıkları içerir.
- Böbrek hastalığı: Böbrek hastalığı, burun kanamasına yol açabilir. Böbrek hastalığı, böbrek yetmezliği veya böbrek taşı gibi çeşitli hastalıkları içerir.
- Kanser: Kanser, burun kanamasına yol açabilir. Kanser, burun kanseri, akciğer kanseri veya lösemi gibi çeşitli hastalıkları içerir.
Epistaksis Belirtileri
Epistaksisin belirtileri şunlardır:
- Burundan kan gelmesi
- Burun tıkanıklığı
- Baş ağrısı
- Yüz ağrısı
- Boğaz ağrısı
- Öksürük
- Nefes darlığı
- Çarpıntı
- Baş dönmesi
- Bayılma
Epistaksis Tanısı
Epistaksis tanısı, doktor tarafından yapılan fizik muayene ve tıbbi öykü alınması ile konulur. Doktor, burun kanamasının nedenini belirlemek için çeşitli testler isteyebilir. Bu testler arasında şunlar yer alır:
- Kan testleri
- İdrar testleri
- Burun kültürü
- Burun endoskopisi
- Bilgisayarlı tomografi (BT) taraması
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR) taraması
Epistaksis Tedavisi
Epistaksis tedavisi, burun kanamasının nedenine bağlı olarak değişir. Hafif burun kanamaları genellikle kendiliğinden durur ve tedavi gerektirmez. Ancak, şiddetli burun kanamaları tıbbi müdahale gerektirebilir. Burun kanaması tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Burun tamponu uygulaması
- Burun kanamasını durdurmak için ilaç kullanımı
- Burun kanamasına neden olan altta yatan hastalığın tedavisi
Epistaksis Önlenmesi
Epistaksis önlenmesi için şunlar yapılabilir:
- Burun kuruluğunu önlemek için burun spreyleri veya nemlendiriciler kullanmak
- Burun yaralanmalarından kaçınmak
- Burun enfeksiyonlarını önlemek için elleri sık sık yıkamak ve buruna yabancı cisim kaçmasını önlemek
- Alerjilerden kaçınmak
- Kan sulandırıcı ilaçları dikkatli kullanmak
- Kalp hastalığı, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı veya kanser gibi altta yatan hastalıkları tedavi etmek
Epistaksis Hakkında Faydalı Siteler
- Mayo Clinic: Nosebleeds
- National Institute of Health: Nosebleeds
- American Academy of Otolaryngology-Head and Neck Surgery: Nosebleeds