Handicap Nedir?
Handicap, bir kişinin fiziksel, zihinsel veya duyusal bir engeli nedeniyle günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmesini zorlaştıran bir durumdur. Bu durum, doğuştan veya sonradan edinilmiş olabilir. Handicap, kişinin iş, eğitim, sosyal yaşam ve diğer alanlarda karşılaştığı zorlukları ifade eder.
Handicap Türleri
Handicap, çeşitli şekillerde sınıflandırılabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Fiziksel engellilik: Bu tür engellilik, kişinin hareket kabiliyetini etkiler. Örneğin, yürüme zorluğu, tekerlekli sandalye kullanımı veya protez kullanımı gibi durumlar fiziksel engellilik olarak kabul edilir.
- Zihinsel engellilik: Bu tür engellilik, kişinin öğrenme, anlama ve problem çözme becerilerini etkiler. Örneğin, Down sendromu, otizm veya zeka geriliği gibi durumlar zihinsel engellilik olarak kabul edilir.
- Duyusal engellilik: Bu tür engellilik, kişinin görme, işitme veya konuşma duyularını etkiler. Örneğin, körlük, sağır veya dilsiz olmak gibi durumlar duyusal engellilik olarak kabul edilir.
- Psikiyatrik engellilik: Bu tür engellilik, kişinin ruhsal sağlığını etkiler. Örneğin, şizofreni, bipolar bozukluk veya depresyon gibi durumlar psikiyatrik engellilik olarak kabul edilir.
Handicapın Nedenleri
Handicap, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Doğuştan anormallikler: Bazı kişiler, doğuştan fiziksel, zihinsel veya duyusal engelli olarak dünyaya gelirler. Bu durum, genetik faktörler veya hamilelik sırasında meydana gelen sorunlar nedeniyle oluşabilir.
- Kazalar: Kazalar, kişinin fiziksel veya zihinsel olarak engelli olmasına neden olabilir. Örneğin, trafik kazası, iş kazası veya spor kazası gibi durumlar handicap’e yol açabilir.
- Hastalıklar: Bazı hastalıklar, kişinin fiziksel, zihinsel veya duyusal olarak engelli olmasına neden olabilir. Örneğin, felç, beyin tümörü veya multiple skleroz gibi hastalıklar handicap’e yol açabilir.
Handicapın Belirtileri
Handicap, çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Fiziksel belirtiler: Yürüme zorluğu, tekerlekli sandalye kullanımı, protez kullanımı, görme veya işitme kaybı, konuşma zorluğu gibi belirtiler fiziksel engelliliğin belirtileri olabilir.
- Zihinsel belirtiler: Öğrenme zorluğu, anlama zorluğu, problem çözme zorluğu, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) gibi belirtiler zihinsel engelliliğin belirtileri olabilir.
- Duyusal belirtiler: Görme kaybı, işitme kaybı, konuşma zorluğu gibi belirtiler duyusal engelliliğin belirtileri olabilir.
- Psikiyatrik belirtiler: Halüsinasyonlar, sanrılar, ruh hali değişiklikleri, intihar düşünceleri gibi belirtiler psikiyatrik engelliliğin belirtileri olabilir.
Handicapın Tedavisi
Handicapın tedavisi, kişinin engelinin türüne ve şiddetine göre değişir. Bazı durumlarda, fizik tedavi, ergoterapi, konuşma terapisi veya ilaç tedavisi gibi yöntemlerle handicap’in belirtileri hafifletilebilir veya ortadan kaldırılabilir. Ancak, bazı durumlarda handicap kalıcı olabilir ve kişinin günlük yaşam aktivitelerini yerine getirmesini zorlaştırabilir.
Handicaplı Kişilerin Hakları
Handicaplı kişiler, diğer kişilerle aynı haklara sahiptir. Bu haklar arasında eğitim hakkı, çalışma hakkı, sağlık hakkı, sosyal güvenlik hakkı ve erişilebilirlik hakkı gibi haklar yer almaktadır. Handicaplı kişilerin hakları, uluslararası sözleşmeler ve ulusal yasalarla güvence altına alınmıştır.
Handicaplı Kişilere Yönelik Hizmetler
Handicaplı kişilere yönelik çeşitli hizmetler bulunmaktadır. Bu hizmetler arasında eğitim hizmetleri, sağlık hizmetleri, sosyal hizmetler, istihdam hizmetleri ve erişilebilirlik hizmetleri gibi hizmetler yer almaktadır. Handicaplı kişilere yönelik hizmetler, devletin ilgili kurumları, yerel yönetimler ve sivil toplum örgütleri tarafından sağlanmaktadır.
Handicaplı Kişilerle İletişim
Handicaplı kişilerle iletişim kurarken, bazı noktalara dikkat etmek önemlidir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Handicaplı kişilere saygılı ve nazik bir şekilde davranın.
- Handicaplı kişilere yardım etmek istediğinizi açıkça belirtin.
- Handicaplı kişilere yardım ederken, onların özel ihtiyaçlarını dikkate alın.
- Handicaplı kişilerle iletişim kurarken, onların engelini değil, kişiliğini ön plana çıkarın.
Handicaplı Kişilerle İlgili Faydalı Siteler
- Türkiye Sakatlar Konfederasyonu: https://www.tskd.org.tr
- Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği: https://www.tofd.org.tr
- Türkiye Görme Engelliler Derneği: https://www.tged.org.tr
- Türkiye İşitme Engelliler Derneği: https://www.tied.org.tr
- Türkiye Zihinsel Engelliler Derneği: https://www.tzed.org.tr
Handicaplı Kişilerle İlgili Faydalı Dosyalar
- Türkiye Sakatlar Konfederasyonu’nun “Handicaplı Kişilerin Hakları” adlı raporu: https://www.tskd.org.tr/raporlar/handicapli-kisilerin-haklari.pdf
- Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği’nin “Omurilik Felçlilerinin Rehabilitasyonu” adlı rehberi: https://www.tofd.org.tr/rehberler/omurilik-felclilerinin-rehabilitasyonu.pdf
- Türkiye Görme Engelliler Derneği’nin “Görme Engellilerin Eğitimi” adlı raporu: https://www.tged.org.tr/raporlar/gorme-engellilerin-egitimi.pdf
- Türkiye İşitme Engelliler Derneği’nin “İşitme Engellilerin İletişimi” adlı rehberi: https://www.tied.org.tr/rehberler/isitme-engellilerin-iletisimi.pdf
- Türkiye Zihinsel Engelliler Derneği’nin “Zihinsel Engellilerin Bakımı” adlı rehberi: https://www.tzed.org.tr/rehberler/zihinsel-engellilerin-bakimi.pdf