Hidrosefali
Hidrosefali, beyin omurilik sıvısının (BOS) beyin içinde birikmesiyle oluşan bir durumdur. BOS, beyin ve omuriliği çevreleyen ve koruyan berrak bir sıvıdır. Hidrosefali, BOS’un beyin içindeki boşluklarda (ventriküller) birikmesiyle oluşur. Bu durum, beyne baskı yaparak hasara yol açabilir.
Hidrosefali, doğuştan veya sonradan edinilmiş olabilir. Doğuştan hidrosefali, bebek anne karnındayken oluşur. Sonradan edinilmiş hidrosefali ise, doğumdan sonra herhangi bir nedenle BOS’un akışının engellenmesiyle oluşur.
Hidrosefali, her yaşta görülebilir, ancak en sık bebeklerde ve çocuklarda görülür. Hidrosefalinin belirtileri, hastanın yaşına ve hidrosefalinin şiddetine göre değişebilir.
Bebeklerde ve çocuklarda hidrosefalinin belirtileri şunlardır:
- Başın hızla büyümesi
- Başın ön kısmının şişmesi
- Alnın çıkıntılı olması
- Gözlerin aşağı doğru kayması
- Kusma
- Uyku hali
- İrritabilite
- Nöbetler
- Gelişimsel gecikme
Yetişkinlerde hidrosefalinin belirtileri şunlardır:
- Baş ağrısı
- Bulantı
- Kusma
- Görme bozukluğu
- Denge bozukluğu
- Yürüyüş bozukluğu
- İdrar kaçırma
- Hafıza kaybı
- Demans
Hidrosefalinin tanısı
Hidrosefalinin tanısı, hastanın tıbbi öyküsü, fizik muayenesi ve görüntüleme yöntemleriyle konulur. Görüntüleme yöntemleri arasında bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans görüntüleme (MR) yer alır.
Hidrosefalinin tedavisi
Hidrosefalinin tedavisi, hastanın yaşına, hidrosefalinin şiddetine ve altta yatan nedene göre değişir. Hidrosefalinin tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:
- Cerrahi tedavi: Cerrahi tedavi, hidrosefalinin en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Cerrahi tedavi sırasında, beyin içindeki BOS’un biriktiği boşluklar (ventriküller) açılır ve BOS’un dışarı akması sağlanır. Bu işlem, ventrikülostomi veya şant ameliyatı olarak adlandırılır.
- İlaç tedavisi: İlaç tedavisi, hidrosefalinin hafif vakalarında kullanılır. İlaç tedavisinde, BOS üretimini azaltan veya BOS’un akışını kolaylaştıran ilaçlar kullanılır.
- Radyoterapi: Radyoterapi, hidrosefalinin altta yatan nedeninin bir tümör olması durumunda kullanılır. Radyoterapi, tümörü küçültmek ve BOS’un akışını kolaylaştırmak için kullanılır.
Hidrosefalinin komplikasyonları
Hidrosefali tedavi edilmezse, ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:
- Beyin hasarı
- Gelişimsel gecikme
- Epilepsi
- Görme bozukluğu
- İşitme bozukluğu
- Denge bozukluğu
- Yürüyüş bozukluğu
- İdrar kaçırma
- Hafıza kaybı
- Demans
Hidrosefalinin önlenmesi
Hidrosefalinin önlenmesi için yapılabilecek bir şey yoktur. Ancak, hidrosefalinin erken teşhis ve tedavisi, komplikasyonların önlenmesinde önemli rol oynar.