Iguana Nedir?
İguanalar, Iguanidae familyasına ait kertenkelelerdir. Amerika kıtasına özgüdürler ve Meksika’dan Güney Amerika’ya kadar olan bölgede yaşarlar. Iguana kelimesi, Taino dilindeki “iguana” kelimesinden gelir ve “ağaç kertenkelesi” anlamına gelir.
İguanalar, büyük ve güçlü kertenkelelerdir. Boyları 1,5 ila 2 metre arasında değişebilir ve ağırlıkları 5 ila 10 kilogram arasında olabilir. Vücutları uzun ve ince olup, başları üçgen şeklindedir. Gözleri büyük ve yuvarlaktır. Dilleri uzun ve çatallıdır.
İguanaların derisi sert ve pulludur. Renkleri genellikle yeşil veya kahverengidir, ancak bazı türlerin derisi mavi, kırmızı veya turuncu olabilir.
İguanalar, ağaçlarda yaşarlar. İyi tırmanıcılar ve yüzücülerdir. Genellikle böcekler, meyveler ve yapraklarla beslenirler.
İguanalar, yumurtlayarak çoğalırlar. Dişiler, bir seferde 20 ila 50 yumurta bırakabilir. Yumurtalar yaklaşık 3 ay sonra çatlar ve yavrular ortaya çıkar.
İguanalar, birçok kültürde önemli bir yere sahiptirler. Bazı kültürlerde kutsal hayvan olarak kabul edilirler ve bazı kültürlerde ise yiyecek olarak kullanılırlar.
Iguana Türleri
İguanidae familyasında yaklaşık 30 farklı iguana türü bulunmaktadır. Bunlardan en yaygın olanları şunlardır:
- Yeşil iguana (Iguana iguana): Yeşil iguanalar, en büyük iguana türüdür. Boyları 2 metreye kadar ulaşabilir ve ağırlıkları 10 kilograma kadar çıkabilir. Meksika’dan Güney Amerika’ya kadar olan bölgede yaşarlar.
- Boğa başlı iguana (Ctenosaura similis): Boğa başlı iguanalar, yeşil iguanalardan daha küçüktür. Boyları 1,5 metreye kadar ulaşabilir ve ağırlıkları 5 kilograma kadar çıkabilir. Meksika’dan Orta Amerika’ya kadar olan bölgede yaşarlar.
- Rinocerus iguana (Cyclura cornuta): Rinocerus iguanalar, boğa başlı iguanalardan daha küçüktür. Boyları 1 metreye kadar ulaşabilir ve ağırlıkları 2 kilograma kadar çıkabilir. Bahamalar ve Turks ve Caicos Adaları’nda yaşarlar.
- Küba kaya iguanaları (Cyclura nubila): Küba kaya iguanaları, rinocerus iguanalardan daha küçüktür. Boyları 80 santimetreye kadar ulaşabilir ve ağırlıkları 1 kilograma kadar çıkabilir. Küba’da yaşarlar.
- Galapagos kara iguanaları (Conolophus subcristatus): Galapagos kara iguanaları, en küçük iguana türüdür. Boyları 60 santimetreye kadar ulaşabilir ve ağırlıkları 1 kilograma kadar çıkabilir. Galapagos Adaları’nda yaşarlar.
Iguana Davranışları
İguanalar, genellikle yalnız yaşayan hayvanlardır. Ancak, bazı türler küçük gruplar halinde yaşayabilirler. İguanalar, gün boyunca aktiftirler ve geceleri uyurlar.
İguanalar, iyi tırmanıcılar ve yüzücülerdir. Ağaçlarda yaşarlar ve tehlike anında suya atlayarak kaçabilirler.
İguanalar, genellikle böcekler, meyveler ve yapraklarla beslenirler. Bazı türler ayrıca küçük hayvanları da yiyebilirler.
İguanalar, yumurtlayarak çoğalırlar. Dişiler, bir seferde 20 ila 50 yumurta bırakabilir. Yumurtalar yaklaşık 3 ay sonra çatlar ve yavrular ortaya çıkar.
Iguana Tehditleri
İguanalar, birçok tehdit altında bulunmaktadır. Bunlardan en önemlileri şunlardır:
- Habitat kaybı: İguanaların doğal yaşam alanları, tarım, madencilik ve kentsel gelişim gibi faaliyetler nedeniyle hızla yok olmaktadır.
- Aşırı avlanma: İguanalar, bazı kültürlerde yiyecek olarak kullanılırlar. Aşırı avlanma, iguana popülasyonlarının azalmasına neden olmaktadır.
- Evcil hayvan ticareti: İguanalar, popüler evcil hayvanlardır. Ancak, uygun şekilde bakılmadıklarında sağlık sorunları yaşayabilirler ve çevreye zarar verebilirler.
Iguana Koruma Çalışmaları
İguanaları korumak için birçok çalışma yürütülmektedir. Bunlardan en önemlileri şunlardır:
- Habitat koruma: İguanaların doğal yaşam alanları korunmaktadır.
- Aşırı avlanma kontrolü: İguanaların avlanması kontrol altına alınmaktadır.
- Evcil hayvan ticareti düzenlenmesi: İguanaların evcil hayvan olarak satışı düzenlenmektedir.
Bu çalışmalar sayesinde, iguana popülasyonlarının azalması önlenmeye çalışılmaktadır.