İlişkisel Tarama Modeli
İlişkisel tarama modeli, bir bilgi sistemindeki verileri ilişkisel bir yapıya göre düzenleyen ve bu veriler arasındaki ilişkileri tanımlayan bir veri modelidir. Bu model, verilerin tutarlılığını ve bütünlüğünü sağlamak için kullanılır ve verilerin yönetimini ve erişimini kolaylaştırır.
İlişkisel tarama modeli, 1970 yılında Edgar F. Codd tarafından geliştirilmiştir. Codd, ilişkisel tarama modelinin temel ilkelerini “Veri Tabanlarında İlişkisel Model” adlı makalesinde açıklamıştır. Bu makale, ilişkisel tarama modelinin veri tabanı yönetim sistemlerinde kullanılmasının önünü açmıştır.
İlişkisel tarama modelinin temel yapı taşı, ilişkidir. Bir ilişki, aynı türden verileri içeren bir veri kümesidir. Örneğin, bir müşteri ilişkisi, müşterilerin adlarını, adreslerini ve telefon numaralarını içerebilir.
İlişkiler, birincil anahtar ve yabancı anahtar kavramları kullanılarak birbirleriyle ilişkilendirilir. Birincil anahtar, bir ilişki içindeki her bir veri satırını benzersiz bir şekilde tanımlayan bir sütun veya sütun kümesidir. Yabancı anahtar ise, bir ilişki içindeki bir sütunun veya sütun kümesinin başka bir ilişki içindeki birincil anahtara referans vermesidir.
İlişkisel tarama modelinin en önemli avantajlarından biri, verilerin tutarlılığını ve bütünlüğünü sağlamasıdır. İlişkiler arasındaki bağlantılar, verilerin tutarlılığını ve bütünlüğünü korur. Örneğin, bir müşteri ilişkisindeki bir müşterinin adresi değiştiğinde, bu değişiklik müşterinin adresiyle ilişkili olan tüm ilişkilerde de yapılır.
İlişkisel tarama modelinin bir diğer avantajı ise, verilerin yönetimini ve erişimini kolaylaştırmasıdır. İlişkiler arasındaki bağlantılar, verilerin kolayca yönetilmesini ve erişilmesini sağlar. Örneğin, bir müşteri ilişkisindeki bir müşterinin adını değiştirmek için, yalnızca müşteri ilişkisindeki müşterinin adını içeren sütunu değiştirmek yeterlidir.
İlişkisel tarama modeli, günümüzde en yaygın kullanılan veri modelidir. Bu model, veri tabanı yönetim sistemlerinde, iş zekası araçlarında ve diğer birçok uygulamada kullanılır.
İlişkisel Tarama Modelinin Temel Kavramları
- İlişki: Aynı türden verileri içeren bir veri kümesidir.
- Birincil Anahtar: Bir ilişki içindeki her bir veri satırını benzersiz bir şekilde tanımlayan bir sütun veya sütun kümesidir.
- Yabancı Anahtar: Bir ilişki içindeki bir sütunun veya sütun kümesinin başka bir ilişki içindeki birincil anahtara referans vermesidir.
- Tablo: İlişkilerin saklandığı veri yapısıdır.
- Sütun: Tablodaki verilerin saklandığı alanlardır.
- Satır: Tablodaki verilerin her bir kaydıdır.
- Veri Türü: Sütunlarda saklanan verilerin türüdür.
- Kısıtlama: Verilerin tutarlılığını ve bütünlüğünü sağlamak için kullanılan kurallardır.
İlişkisel Tarama Modelinin Avantajları
- Verilerin tutarlılığını ve bütünlüğünü sağlar.
- Verilerin yönetimini ve erişimini kolaylaştırır.
- Verilerin güvenliğini sağlar.
- Verilerin yedeklenmesini ve kurtarılmasını kolaylaştırır.
- Verilerin paylaşılmasını kolaylaştırır.
İlişkisel Tarama Modelinin Dezavantajları
- Karmaşık sorguların yürütülmesi yavaş olabilir.
- Büyük veri kümeleri için uygun olmayabilir.
- Veri modelinin değiştirilmesi zor olabilir.
İlişkisel Tarama Modelinin Kullanım Alanları
- Veri tabanı yönetim sistemleri
- İş zekası araçları
- Diğer birçok uygulama