insan hakları evrensel beyannamesi ingilizce

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi: İnsan Haklarının Temel Taşı

İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (İHEB), Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 10 Aralık 1948’de kabul edilen ve tüm insanların doğuştan sahip olduğu temel hak ve özgürlükleri tanımlayan bir bildirgedir. Beyanname, 30 maddeden oluşmakta olup, bu maddeler arasında yaşam hakkı, özgürlük hakkı, işkence ve zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele veya ceza görmeme hakkı, düşünce, vicdan ve din özgürlüğü hakkı, ifade özgürlüğü hakkı, barışçıl toplanma ve örgütlenme hakkı, çalışma hakkı, eğitim hakkı, sağlık hakkı, özel hayatın gizliliği hakkı ve mülkiyet hakkı yer almaktadır.

İHEB, insan hakları alanında bir dönüm noktası olmuştur ve birçok uluslararası sözleşmenin ve ulusal anayasanın temelini oluşturmuştur. Beyanname, ayrıca, insan hakları ihlallerini önlemek ve mağdurlara adalet sağlamak için çalışan birçok uluslararası ve ulusal kuruluşun çalışmalarına rehberlik etmektedir.

İHEB’nin Tarihçesi

İHEB, II. Dünya Savaşı’nın sona ermesinden sonra, Birleşmiş Milletler’in kurulmasıyla birlikte hazırlanmaya başlandı. Savaş sırasında yaşanan insan hakları ihlalleri, uluslararası toplumun dikkatini insan haklarına çekmiş ve bu alanda bir uluslararası sözleşmenin hazırlanması ihtiyacını ortaya koymuştu.

İHEB’nin hazırlanması için Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Komisyonu kuruldu. Komisyon, farklı ülkelerden hukukçular, filozoflar ve insan hakları aktivistlerinden oluşuyordu. Komisyon, üç yıllık bir çalışma sonucunda İHEB’nin taslağını hazırladı ve taslak, 10 Aralık 1948’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edildi.

İHEB’nin İçeriği

İHEB, 30 maddeden oluşmaktadır. Bu maddeler, insanların doğuştan sahip olduğu temel hak ve özgürlükleri tanımlamaktadır. Beyanname’nin en önemli maddeleri şunlardır:

Madde 1: Bütün insanlar özgür, onur ve haklar bakımından eşit doğarlar.
Madde 3: Yaşama, özgürlük ve kişi güvenliği hakkına sahiptirler.
Madde 4: Hiç kimse kölelik veya kulluk altında tutulamaz; kölelik ve köle ticareti her türlü biçimiyle yasaklanmıştır.
Madde 5: Hiç kimse işkenceye veya zalimce, insanlık dışı veya onur kırıcı muamele veya cezaya tabi tutulamaz.
Madde 18: Düşünce, vicdan ve din özgürlüğüne sahiptirler; bu hak, din veya inanç değiştirme özgürlüğünü ve dinini veya inancını öğretme, uygulama, ibadet etme ve ayinlerini yerine getirme özgürlüğünü içerir.
Madde 19: Görüşlerini açıklama özgürlüğüne sahiptirler; bu hak, müdahale edilmeksizin görüş belirtme ve sınırlar gözetmeksizin bilgi ve düşünceleri her araçla arama, alma ve yayma özgürlüğünü içerir.
Madde 20: Barışçıl toplanma ve örgütlenme özgürlüğüne sahiptirler.
Madde 23: Çalışma hakkına, işini özgürce seçme hakkına ve adil ve elverişli çalışma koşullarına sahiptirler.
Madde 25: Yaşam standardının yeterli düzeyde olması, sağlık ve refahı, özellikle beslenme, giyim, barınma, tıbbi bakım ve gerekli sosyal hizmetler de dahil olmak üzere sağlığı ve refahını ve ailesinin refahını güvence altına alacak yeterli yaşam standardına sahiptirler.
Madde 26: Eğitim hakkına sahiptirler. Eğitim, en azından ilköğretim aşamasında parasız olmalıdır. İlköğretim zorunlu olmalıdır. Teknik ve mesleki eğitim genel olarak mevcut olmalı ve yüksek öğrenim herkese eşit olarak açık olmalıdır.
Madde 27: Herkesin toplumun kültürel hayatına serbestçe katılma, sanatları takdir etme ve bilimsel ilerlemeye katılma ve bundan yararlanma hakkı vardır.

İHEB’nin Önemi

İHEB, insan hakları alanında bir dönüm noktası olmuştur. Beyanname, tüm insanların doğuştan sahip olduğu temel hak ve özgürlükleri tanımlamış ve bu hakların korunması için uluslararası bir standart oluşturmuştur. İHEB, ayrıca, birçok uluslararası sözleşmenin ve ulusal anayasanın temelini oluşturmuştur.

İHEB, insan hakları ihlallerini önlemek ve mağdurlara adalet sağlamak için çalışan birçok uluslararası ve ulusal kuruluşun çalışmalarına rehberlik etmektedir. Bu kuruluşlar, İHEB’yi temel alarak insan hakları ihlallerini izlemek, raporlamak ve bu ihlallere karşı mücadele etmek için çalışmalar yürütmektedirler.

İHEB’nin Güncelliği

İHEB, kabul edildiği günden bu yana geçen 70 yılı aşkın süredir güncelliğini korumaktadır. Beyanname, dünyanın dört bir yanındaki insan hakları aktivistleri ve örgütleri tarafından insan haklarını savunmak için kullanılmaktadır. İHEB, ayrıca, uluslararası hukukun temel taşlarından biri olarak kabul edilmektedir ve birçok uluslararası mahkeme tarafından kararlarında referans alınmaktadır.

İHEB’ye İlişkin Faydalı Siteler ve Dosyalar