intifa hakkı ne demek

İntifada Hakkı

İntifada hakkı, uluslararası hukukta bir halkın, yabancı işgal veya baskıya karşı silahlı mücadele etme hakkıdır. Bu hak, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 1974 yılında kabul ettiği “Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesi”nde yer almaktadır. Bildirgeye göre, “her halk, yabancı işgal ve baskıya karşı silahlı mücadele etme hakkına sahiptir.”

İntifada hakkı, uluslararası hukukta tartışmalı bir konudur. Bazı devletler, bu hakkın yalnızca işgal altındaki topraklarda yaşayan halklara tanınması gerektiğini savunmaktadır. Diğer devletler ise, bu hakkın tüm halklara tanınması gerektiğini savunmaktadır.

İntifada hakkının kullanılması, genellikle şiddet ve çatışmaya yol açmaktadır. Bu nedenle, bu hakkın kullanılması konusunda uluslararası toplumun dikkatli olması gerekmektedir.

İntifada Hakkının Tarihçesi

İntifada hakkı, ilk olarak 19. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Bu dönemde, Avrupa’da birçok ülke, yabancı işgal veya baskı altında bulunuyordu. Bu ülkelerin halkları, işgalcilere karşı silahlı mücadele etme hakkını savunmaya başladılar.

1. yüzyılda, intifada hakkı, birçok ülkede kullanılmıştır. Örneğin, Cezayir halkı, 1954-1962 yılları arasında Fransa’nın işgaline karşı silahlı mücadele etmiştir. Vietnam halkı, 1954-1975 yılları arasında ABD’nin işgaline karşı silahlı mücadele etmiştir. Filistin halkı, 1987 yılından bu yana İsrail’in işgaline karşı silahlı mücadele etmektedir.

İntifada Hakkının Uluslararası Hukuktaki Yeri

İntifada hakkı, uluslararası hukukta tartışmalı bir konudur. Bazı devletler, bu hakkın yalnızca işgal altındaki topraklarda yaşayan halklara tanınması gerektiğini savunmaktadır. Diğer devletler ise, bu hakkın tüm halklara tanınması gerektiğini savunmaktadır.

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1974 yılında kabul ettiği “Uluslararası Hukuk İlkeleri Bildirgesi”nde, “her halkın, yabancı işgal ve baskıya karşı silahlı mücadele etme hakkına sahip olduğunu” belirtmiştir. Ancak, bu bildirge, bağlayıcı bir nitelikte değildir.

Uluslararası Adalet Divanı, 2004 yılında verdiği bir kararda, “intifada hakkının uluslararası hukukta yer aldığını” belirtmiştir. Ancak, bu karar da bağlayıcı bir nitelikte değildir.

İntifada Hakkının Kullanılması

İntifada hakkının kullanılması, genellikle şiddet ve çatışmaya yol açmaktadır. Bu nedenle, bu hakkın kullanılması konusunda uluslararası toplumun dikkatli olması gerekmektedir.

İntifada hakkının kullanılması için, aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi gerekmektedir:

• İşgal veya baskı, yabancı bir devlet tarafından gerçekleştirilmelidir.
• İşgal veya baskı, sistematik ve yaygın bir şekilde uygulanmalıdır.
• İşgal veya baskı, halkın temel hak ve özgürlüklerini ihlal etmelidir.
• Halk, işgal veya baskıya karşı diğer barışçıl yollarla mücadele etme imkânına sahip olmamalıdır.

İntifada Hakkının Sınırları

İntifada hakkının kullanılması, sınırsız değildir. Bu hakkın kullanılması sırasında, aşağıdaki sınırlamalara uyulması gerekmektedir:

• İntifada hakkının kullanılması, yalnızca işgal veya baskıya karşı meşru müdafaa amacıyla yapılmalıdır.
• İntifada hakkının kullanılması sırasında, orantılı güç kullanılmalıdır.
• İntifada hakkının kullanılması sırasında, sivillerin ve masum kişilerin hayatına zarar verilmemelidir.
• İntifada hakkının kullanılması sırasında, uluslararası hukukun diğer kuralları ihlal edilmemelidir.

İntifada Hakkının Sonuçları

İntifada hakkının kullanılması, genellikle şiddet ve çatışmaya yol açmaktadır. Bu nedenle, bu hakkın kullanılması konusunda uluslararası toplumun dikkatli olması gerekmektedir.

İntifada hakkının kullanılması, aşağıdaki sonuçlara yol açabilir:

• Şiddet ve çatışma
• Can kaybı ve yaralanma
• Maddi hasar
• Ekonomik ve sosyal sorunlar
• Siyasi istikrarsızlık
• Bölgesel ve uluslararası gerginlik

İntifada Hakkının Önlenmesi

İntifada hakkının kullanılmasını önlemek için, aşağıdaki önlemler alınabilir:

• İşgal ve baskının önlenmesi
• Halkın temel hak ve özgürlüklerinin korunması
• Halkın barışçıl yollarla mücadele etme imkânının sağlanması
• Uluslararası toplumun işgal ve baskıya karşı ortak bir tavır alması

Sonuç

İntifada hakkı, uluslararası hukukta tartışmalı bir konudur. Bazı devletler, bu hakkın yalnızca işgal altındaki topraklarda yaşayan halklara tanınması gerektiğini savunmaktadır. Diğer devletler ise, bu hakkın tüm halklara tanınması gerektiğini savunmaktadır.

İntifada hakkının kullanılması, genellikle şiddet ve çatışmaya yol açmaktadır. Bu nedenle, bu hakkın kullanılması konusunda uluslararası toplumun dikkatli olması gerekmektedir.

İntifada hakkının kullanılmasını önlemek için, işgal ve baskının önlenmesi, halkın temel hak ve özgürlüklerinin korunması, halkın barışçıl yollarla mücadele etme imkânının sağlanması ve uluslararası toplumun işgal ve baskıya karşı ortak bir tavır alması gibi önlemler alınabilir.