İskorbüt
İskorbüt, C vitamini eksikliğinden kaynaklanan bir hastalıktır. C vitamini, vücudun bağışıklık sistemini güçlendirmek, kemik ve dişleri sağlıklı tutmak, yaraların iyileşmesini sağlamak ve kansere karşı korumak gibi birçok önemli görevi yerine getirir. C vitamini eksikliği olduğunda, vücut bu görevleri yerine getiremez ve çeşitli sağlık sorunları ortaya çıkar.
İskorbüt Belirtileri
İskorbüt belirtileri genellikle C vitamini eksikliğinin başlamasından birkaç hafta veya ay sonra ortaya çıkar. Bu belirtiler şunlardır:
- Yorgunluk
- Halsizlik
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
- Kas ve eklem ağrıları
- Ciltte kuruluk ve pullanma
- Diş etlerinde kanama ve şişlik
- Dişlerin gevşemesi ve dökülmesi
- Yaraların geç iyileşmesi
- Enfeksiyonlara karşı direncin azalması
- Kansızlık
- Kalp yetmezliği
- Ölüm
İskorbüt Nedenleri
İskorbüt, C vitamini eksikliğinden kaynaklanır. C vitamini, vücut tarafından üretilemez ve dışarıdan alınması gerekir. C vitamini eksikliğine yol açabilecek faktörler şunlardır:
- Yetersiz beslenme: C vitamini açısından zengin meyve ve sebzelerin yeterince tüketilmemesi
- Sindirim sorunları: C vitamininin emilimini engelleyen sindirim sorunları
- Böbrek hastalığı: C vitamininin vücuttan atılmasını artıran böbrek hastalığı
- Kanser: C vitamininin vücut tarafından kullanılmasını engelleyen kanser
- AIDS: C vitamininin vücut tarafından kullanılmasını engelleyen AIDS
- Hamilelik ve emzirme: C vitamini ihtiyacının artması
İskorbüt Teşhisi
İskorbüt teşhisi, kişinin tıbbi öyküsü, fizik muayenesi ve laboratuvar testleri ile yapılır. Laboratuvar testleri arasında şunlar yer alır:
- Kan testi: C vitamini seviyesinin ölçülmesi
- İdrar testi: C vitamini seviyesinin ölçülmesi
- Dışkı testi: C vitamini seviyesinin ölçülmesi
İskorbüt Tedavisi
İskorbüt tedavisi, C vitamini takviyeleri alınması ile yapılır. C vitamini takviyeleri, ağız yoluyla veya damar yoluyla verilebilir. C vitamini takviyeleri, genellikle birkaç hafta veya ay boyunca alınır.
İskorbüt Önlenmesi
İskorbüt, C vitamini açısından zengin meyve ve sebzelerin düzenli olarak tüketilmesi ile önlenebilir. C vitamini açısından zengin meyve ve sebzeler şunlardır:
- Portakal
- Limon
- Greyfurt
- Mandalina
- Kivi
- Çilek
- Ahududu
- Yaban mersini
- Brokoli
- Lahana
- Ispanak
- Domates
- Biber
- Patates
İskorbüt Komplikasyonları
İskorbüt tedavi edilmediğinde, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar şunlardır:
- Kalp yetmezliği
- Böbrek yetmezliği
- Görme kaybı
- İşitme kaybı
- Nörolojik sorunlar
- Ölüm
İskorbüt Prognozu
İskorbüt, erken teşhis ve tedavi edildiğinde, genellikle iyi bir prognoza sahiptir. Ancak, ileri evrelerde teşhis ve tedavi edilen iskorbüt, ölümcül olabilir.