Kayısı
Kayısı (Prunus armeniaca), gülgiller familyasından, ılıman iklimlerde yetişen, meyvesi yenilen bir ağaç türüdür. Anavatanı Orta Asya’dır. Türkiye, İran, Özbekistan, Tacikistan, Kırgızistan, Kazakistan, Türkmenistan, Afganistan, Pakistan, Hindistan, Çin ve Japonya’da yetiştirilir.
Kayısının Özellikleri
Kayısı ağacı, 10-15 metre boyunda, yaprak döken bir ağaçtır. Gövdesi düz ve silindiriktir. Kabuğu kahverengi veya gri renklidir. Yaprakları oval veya eliptik, kenarları dişlidir. Çiçekleri beyaz veya pembe renklidir. Meyvesi yuvarlak veya oval, sarı, turuncu veya kırmızı renklidir. Çekirdeği sert ve ovaldir.
Kayısının Faydaları
Kayısı, çok sayıda vitamin ve mineral içeren sağlıklı bir meyvedir. A, C, E ve K vitaminleri, potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor ve demir açısından zengindir. Kayısı, ayrıca lif bakımından da zengindir.
Kayısının faydaları şunlardır:
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Sindirimi düzenler.
- Kabızlığı önler.
- Kalp sağlığını korur.
- Kolesterolü düşürür.
- Tansiyonu dengeler.
- Kansere karşı korur.
- Cildi güzelleştirir.
- Saçları güçlendirir.
- Göz sağlığını korur.
Kayısının Kullanımı
Kayısı, taze olarak tüketilebilir. Ayrıca, kurutularak, reçel, marmelat, komposto ve şurup yapılarak da tüketilebilir. Kayısı çekirdeği de yağ çıkarılarak kullanılır. Kayısı yağı, cilt bakım ürünlerinde ve ilaçlarda kullanılır.
Kayısı Yetiştiriciliği
Kayısı, ılıman iklimlerde yetiştirilir. Güneşli ve iyi drene edilmiş topraklarda yetişir. Kayısı ağacı, ilkbaharda çiçek açar ve yaz sonunda meyve verir. Kayısı, hastalıklara ve zararlılara karşı dayanıklı bir ağaçtır. Ancak, don olaylarından zarar görebilir.
Kayısı Çeşitleri
Kayısının birçok çeşidi vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Malatya kayısısı
- Erzurum kayısısı
- Tokat kayısısı
- Afyon kayısısı
- Bursa kayısısı
- Adıyaman kayısısı
- Gaziantep kayısısı
- Şanlıurfa kayısısı
- Diyarbakır kayısısı
- Mardin kayısısı