Böbrek
Böbrekler, vücudun atık ürünlerini ve fazla sıvıyı kandan uzaklaştıran iki fasulye şeklindeki organdır. Ayrıca kan basıncını düzenlemeye, kırmızı kan hücrelerinin üretimini uyarmaya ve kemik sağlığını korumaya yardımcı olurlar.
Böbrekler, karın boşluğunun arka kısmında, omurganın her iki tarafında yer alır. Yaklaşık 10-12 santimetre uzunluğunda ve 5-7 santimetre genişliğindedirler. Böbreklerin dış yüzeyi pürüzsüzdür ve koyu kırmızı renktedir. İç yüzeyleri ise çok sayıda küçük tüpçüklerle kaplıdır. Bu tüpçükler, kanı filtreleyerek atık ürünleri ve fazla sıvıyı uzaklaştırır.
Böbrekler, kanı filtrelemek için üç ana adımdan oluşan bir süreç kullanır:
- Glomerüler filtrasyon: Bu adımda, kan böbreğin küçük kan damarlarından geçerken, atık ürünler ve fazla sıvı kandan uzaklaştırılır.
- Tübüler reabsorpsiyon: Bu adımda, glomerüler filtrasyon sırasında uzaklaştırılan su, glikoz, amino asitler ve diğer gerekli maddeler böbrek tüpçükleri tarafından geri emilir.
- Tübüler sekresyon: Bu adımda, böbrek tüpçükleri, kandan atık ürünleri ve fazla iyonları uzaklaştırır.
Böbrekler, kanı filtreledikten sonra, atık ürünleri ve fazla sıvıyı idrar olarak üretir. İdrar, böbreklerden üreterler aracılığıyla mesaneye taşınır ve daha sonra vücuttan atılır.
Böbrekler, vücudun sağlıklı çalışması için çok önemlidir. Böbrek yetmezliği, böbreklerin işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Böbrek yetmezliği, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, ancak en sık görülen nedenler arasında diyabet, yüksek tansiyon ve böbrek hastalıkları yer alır. Böbrek yetmezliği, tedavi edilmediği takdirde ölüme yol açabilir.
Böbreklerle İlgili Bazı Terimler
- Böbrek taşı: Böbreklerde oluşan sert mineral birikintileridir. Böbrek taşları, idrar akışını engelleyebilir ve şiddetli ağrıya neden olabilir.
- Böbrek enfeksiyonu: Böbreklerin bakteriler veya virüsler tarafından enfekte olmasıdır. Böbrek enfeksiyonları, ateş, titreme, bel ağrısı ve idrarda yanma gibi belirtilere neden olabilir.
- Böbrek yetmezliği: Böbreklerin işlevlerini yerine getirememesi durumudur. Böbrek yetmezliği, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir, ancak en sık görülen nedenler arasında diyabet, yüksek tansiyon ve böbrek hastalıkları yer alır. Böbrek yetmezliği, tedavi edilmediği takdirde ölüme yol açabilir.
- Böbrek nakli: Böbrek yetmezliği olan kişilere sağlıklı bir kişiden böbrek nakledilmesi işlemidir. Böbrek nakli, böbrek yetmezliği olan kişilerin hayatlarını kurtarabilir ve yaşam kalitelerini önemli ölçüde artırabilir.