komplement nedir

Komplement Sistemi

Komplement sistemi, vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu sistem, enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak için çeşitli proteinlerden oluşur. Komplement sistemi, antikorlar ve diğer bağışıklık hücreleri ile birlikte çalışarak, patojenleri yok eder ve enfeksiyonun yayılmasını önler.

Komplement Sisteminin Bileşenleri

Komplement sistemi, 30’dan fazla protein içeren karmaşık bir sistemdir. Bu proteinler, üç ana gruba ayrılır:

  • Klasik yol proteinleri: Bu proteinler, antikorlara bağlanarak komplement sistemini aktive eder.
  • Alternatif yol proteinleri: Bu proteinler, antikorlara ihtiyaç duymadan komplement sistemini aktive edebilir.
  • Terminal yol proteinleri: Bu proteinler, komplement sisteminin son aşamasında yer alır ve patojenleri yok eder.

Komplement Sisteminin Aktivasyonu

Komplement sistemi, iki farklı yolla aktive edilebilir:

  • Klasik yol aktivasyonu: Bu yol, antikorların patojenlere bağlanmasıyla başlar. Antikorlar, komplement sisteminin klasik yol proteinlerinden biri olan C1q’ya bağlanır. C1q, C1r ve C1s proteinlerini aktive eder. Bu proteinler, daha sonra C4 ve C2 proteinlerini aktive eder. C4 ve C2 proteinleri, C3 proteinini aktive eder. C3 proteini, komplement sisteminin terminal yol proteinlerini aktive eder.
  • Alternatif yol aktivasyonu: Bu yol, antikorlara ihtiyaç duymadan komplement sistemini aktive edebilir. Alternatif yol aktivasyonu, C3 proteininin patojenlerin yüzeyine bağlanmasıyla başlar. C3 proteini, C3b ve Bb proteinlerine bölünür. C3b ve Bb proteinleri, C3a ve C5a proteinlerini aktive eder. C3a ve C5a proteinleri, iltihaplanma ve kemotaksi gibi çeşitli bağışıklık tepkilerini tetikler. C5a proteini ayrıca, C5 proteinini aktive eder. C5 proteini, C6, C7, C8 ve C9 proteinlerini aktive eder. C6, C7, C8 ve C9 proteinleri, membran saldırı kompleksi (MAC) adı verilen bir yapı oluşturur. MAC, patojenlerin hücre zarlarını yıkarak onları yok eder.

Komplement Sisteminin Fonksiyonları

Komplement sistemi, vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu sistem, enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak için çeşitli fonksiyonlara sahiptir:

  • Patojenleri yok eder: Komplement sistemi, patojenlerin hücre zarlarını yıkarak onları yok eder.
  • İltihaplanmayı tetikler: Komplement sistemi, iltihaplanma ve kemotaksi gibi çeşitli bağışıklık tepkilerini tetikler.
  • Opsonizasyonu sağlar: Komplement sistemi, patojenlerin yüzeyine opsonin adı verilen proteinler bağlayarak onları fagositoz için işaretler.
  • Antijen-antikor komplekslerini temizler: Komplement sistemi, antijen-antikor komplekslerini kandan temizler.

Komplement Sisteminin Bozuklukları

Komplement sisteminin bozuklukları, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu bozukluklar, komplement proteinlerinin eksikliği veya işlevsizliği nedeniyle oluşabilir. Komplement sisteminin bozuklukları, şunlara yol açabilir:

  • Enfeksiyonlara karşı artan duyarlılık: Komplement sisteminin bozuklukları, vücudun enfeksiyonlara karşı daha duyarlı hale gelmesine neden olabilir.
  • Otoimmün hastalıklar: Komplement sisteminin bozuklukları, vücudun kendi dokularına karşı antikor üretmesine neden olabilir. Bu durum, otoimmün hastalıklara yol açabilir.
  • Böbrek hastalığı: Komplement sisteminin bozuklukları, böbrek hastalığına yol açabilir.
  • Gebelik komplikasyonları: Komplement sisteminin bozuklukları, gebelik komplikasyonlarına yol açabilir.

Komplement Sisteminin Tedavisi

Komplement sisteminin bozukluklarının tedavisi, bozukluğun türüne ve şiddetine bağlıdır. Komplement sisteminin bozukluklarının tedavisinde kullanılan yöntemler şunlardır:

  • İlaç tedavisi: Komplement sisteminin bozukluklarının tedavisinde kullanılan ilaçlar, komplement sisteminin aktivitesini azaltmaya veya bloke etmeye yöneliktir.
  • Kan nakli: Komplement sisteminin bozuklukları olan kişilere, sağlıklı kişilerden kan nakli yapılabilir. Kan nakli, komplement sisteminin protein seviyelerini yükseltmeye yardımcı olabilir.
  • Kemik iliği nakli: Komplement sisteminin bozuklukları olan kişilere, sağlıklı kişilerden kemik iliği nakli yapılabilir. Kemik iliği nakli, komplement sisteminin proteinlerini üreten hücreleri yenilemeye yardımcı olabilir.

Sonuç

Komplement sistemi, vücudun bağışıklık sisteminin önemli bir parçasıdır. Bu sistem, enfeksiyonlara karşı koruma sağlamak için çeşitli proteinlerden oluşur. Komplement sistemi, antikorlar ve diğer bağışıklık hücreleri ile birlikte çalışarak, patojenleri yok eder ve enfeksiyonun yayılmasını önler. Komplement sisteminin bozuklukları, çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu bozuklukların tedavisi, bozukluğun türüne ve şiddetine bağlıdır.


Yayımlandı

kategorisi