Malullük Nedir?
Malullük, bir kişinin fiziksel, zihinsel veya duyusal bir engeli nedeniyle günlük aktivitelerini yerine getirmesini zorlaştıran bir durumdur. Malullük doğuştan veya sonradan kazanılmış olabilir. Sonradan kazanılan malullükler genellikle kaza, hastalık veya yaralanma sonucu ortaya çıkar.
Malullük Türleri
Malullükler, etkilediği vücut bölümüne veya işlevine göre farklı türlere ayrılır. En yaygın malullük türleri şunlardır:
- Fiziksel malullük: Bu tür malullükler, hareket etme, yürüme, oturup kalkma, el ve kol kullanma gibi fiziksel aktiviteleri zorlaştırır.
- Zihinsel malullük: Bu tür malullükler, öğrenme, anlama, hatırlama, problem çözme ve sosyalleşme gibi zihinsel işlevleri etkiler.
- Duyusal malullük: Bu tür malullükler, görme, işitme, koku alma, tat alma veya dokunma duyularını etkiler.
- Ruhsal malullük: Bu tür malullükler, ruh halini, düşünceleri ve davranışları etkiler.
Malullüğün Nedenleri
Malullüğün birçok farklı nedeni olabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Doğuştan anormallikler: Bazı malullükler, bebek anne karnındayken oluşan anormallikler nedeniyle ortaya çıkar.
- Kaza: Trafik kazaları, iş kazaları veya diğer kazalar sonucu oluşan yaralanmalar malullüğe yol açabilir.
- Hastalık: Bazı hastalıklar, örneğin felç, kalp hastalığı veya kanser, malullüğe yol açabilir.
- Yaralanma: Savaş yaralanmaları, spor yaralanmaları veya diğer yaralanmalar malullüğe yol açabilir.
Malullüğün Belirtileri
Malullüğün belirtileri, malullüğün türüne ve derecesine göre değişir. En yaygın belirtiler şunlardır:
- Fiziksel belirtiler: Hareket etme zorluğu, yürüme zorluğu, oturup kalkma zorluğu, el ve kol kullanma zorluğu, kas güçsüzlüğü, eklem ağrısı, uyuşma, karıncalanma.
- Zihinsel belirtiler: Öğrenme güçlüğü, anlama güçlüğü, hatırlama güçlüğü, problem çözme güçlüğü, sosyalleşme güçlüğü, dikkat eksikliği, hiperaktivite.
- Duyusal belirtiler: Görme bozukluğu, işitme bozukluğu, koku alma bozukluğu, tat alma bozukluğu, dokunma duyusu bozukluğu.
- Ruhsal belirtiler: Depresyon, anksiyete, bipolar bozukluk, şizofreni, kişilik bozukluğu.
Malullüğün Tanısı
Malullüğün tanısı, doktor tarafından yapılan fizik muayene, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri ile konulur. Doktor, malullüğün türünü ve derecesini belirlemek için hastanın tıbbi geçmişini, şikayetlerini ve fizik muayene bulgularını değerlendirir. Gerekirse, laboratuvar testleri ve görüntüleme yöntemleri yapılır.
Malullüğün Tedavisi
Malullüğün tedavisi, malullüğün türüne ve derecesine göre değişir. Bazı malullükler için etkili bir tedavi yöntemi yoktur. Ancak, çoğu malullük için tedavi yöntemleri mevcuttur. Bu tedavi yöntemleri, malulluğun belirtilerini hafifletmeye, malulluğun ilerlemesini önlemeye ve hastanın günlük aktivitelerini yerine getirmesini kolaylaştırmaya yöneliktir.
Malullüğün Önlenmesi
Bazı malullükler önlenebilir. Örneğin, trafik kazalarını önlemek için emniyet kemeri takmak, iş kazalarını önlemek için iş güvenliği önlemlerine uymak ve bulaşıcı hastalıklardan korunmak için aşı yaptırmak gibi önlemler alınabilir.
Malullük Hakları
Malullük, bir kişinin haklarını etkileyen bir durumdur. Malulluğu olan kişiler, eğitim, sağlık, çalışma, sosyal güvenlik ve ulaşım gibi alanlarda özel haklara sahiptir. Bu haklar, malulluğu olan kişilerin günlük aktivitelerini yerine getirmesini kolaylaştırmak ve toplumsal hayata katılımlarını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.
Malullük İle İlgili Faydalı Siteler
- Türkiye Sakatlar Derneği
- Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği
- Türkiye Görme Engelliler Derneği
- Türkiye İşitme Engelliler Derneği
- Türkiye Zihinsel Engelliler Derneği
Malullük İle İlgili Faydalı Dosyalar
- Malullük Hakları Rehberi
- Malullük ve Eğitim
- Malullük ve Sağlık
- Malullük ve Çalışma
- Malullük ve Sosyal Güvenlik