Muvazaa Nedir?
Muvazaa, bir hukuk terimi olarak, gerçekte olmayan bir şeyi varmış gibi göstermek veya gerçekte olan bir şeyi yokmuş gibi göstermek anlamına gelir. Muvazaa, genellikle bir sözleşmenin veya başka bir hukuki işlemin geçerliliğini etkilemek amacıyla yapılır.
Muvazaa, Türk Medeni Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, “Muvazaa, bir sözleşmenin veya başka bir hukuki işlemin gerçek amacını gizlemek veya değiştirmek için yapılan hileli bir işlemdir.”
Muvazaa, çeşitli şekillerde yapılabilir. Örneğin, bir kişi, borcunu ödemekten kaçınmak için malvarlığını başka bir kişiye devredebilir. Bu durumda, malvarlığının devri gerçekte olmasa da, kağıt üzerinde gerçekleşmiş gibi gösterilir.
Muvazaa, ayrıca, bir sözleşmenin şartlarını değiştirmek için de yapılabilir. Örneğin, bir kişi, bir sözleşmenin fiyatını düşürmek için, sözleşmenin konusu olan malın değerini olduğundan düşük göstererek muvazaa yapabilir.
Muvazaa, hukuki sonuçları olan bir işlemdir. Muvazaa ile yapılan bir sözleşme veya başka bir hukuki işlem, geçersiz sayılır. Ayrıca, muvazaa yapan kişi, tazminat ödemek zorunda kalabilir.
Muvazaanın Unsurları
Muvazaanın oluşması için aşağıdaki unsurların bulunması gerekir:
- Gerçekte olmayan bir şeyi varmış gibi göstermek veya gerçekte olan bir şeyi yokmuş gibi göstermek amacıyla yapılan bir işlem olması,
- Bu işlemin hileli olması,
- İşlemin bir sözleşme veya başka bir hukuki işlem olması.
Muvazaanın Türleri
Muvazaa, çeşitli şekillerde yapılabilir. Muvazaanın en yaygın türleri şunlardır:
- Mutlak muvazaa: Bu tür muvazaada, gerçekte olmayan bir şey varmış gibi gösterilir. Örneğin, bir kişi, borcunu ödemekten kaçınmak için malvarlığını başka bir kişiye devredebilir. Bu durumda, malvarlığının devri gerçekte olmasa da, kağıt üzerinde gerçekleşmiş gibi gösterilir.
- Nispi muvazaa: Bu tür muvazaada, gerçekte olan bir şey yokmuş gibi gösterilir. Örneğin, bir kişi, bir sözleşmenin fiyatını düşürmek için, sözleşmenin konusu olan malın değerini olduğundan düşük göstererek muvazaa yapabilir.
- Karşılıklı muvazaa: Bu tür muvazaada, iki veya daha fazla kişi, birbirleriyle anlaşarak muvazaa yaparlar. Örneğin, iki kişi, birbirlerine borçlu oldukları parayı ödemekten kaçınmak için, birbirlerine malvarlıklarını devredebilirler. Bu durumda, malvarlıklarının devri gerçekte olmasa da, kağıt üzerinde gerçekleşmiş gibi gösterilir.
Muvazaanın Hukuki Sonuçları
Muvazaa ile yapılan bir sözleşme veya başka bir hukuki işlem, geçersiz sayılır. Ayrıca, muvazaa yapan kişi, tazminat ödemek zorunda kalabilir.
Muvazaanın geçersizliği, muvazaanın tespiti ile gerçekleşir. Muvazaanın tespiti, mahkeme tarafından yapılır. Mahkeme, muvazaanın varlığını tespit ederse, muvazaa ile yapılan sözleşme veya başka bir hukuki işlemi geçersiz sayar.
Muvazaa yapan kişi, muvazaa nedeniyle zarar gören kişiye tazminat ödemek zorundadır. Tazminat, muvazaa nedeniyle zarar gören kişinin uğradığı zararı karşılayacak şekilde belirlenir.
Muvazaadan Korunma Yolları
Muvazaadan korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Sözleşme yapılırken, sözleşmenin taraflarının kimlikleri ve sözleşmenin konusu dikkatlice incelenmelidir.
- Sözleşmenin şartları açık ve anlaşılır bir şekilde belirtilmelidir.
- Sözleşme, yazılı olarak yapılmalıdır.
- Sözleşmenin tarafları, sözleşmenin geçerliliğini etkileyebilecek herhangi bir hususu birbirlerine bildirmelidirler.
Sonuç
Muvazaa, hukuki sonuçları olan bir işlemdir. Muvazaa ile yapılan bir sözleşme veya başka bir hukuki işlem, geçersiz sayılır. Ayrıca, muvazaa yapan kişi, tazminat ödemek zorunda kalabilir. Muvazaadan korunmak için, yukarıda belirtilen önlemler alınabilir.