Nitroselüloz: İngilizce ve Türkçe Anlamı
İngilizce Anlamı: Nitrocellulose
Türkçe Anlamı: Nitroselüloz
Giriş
Nitroselüloz, selüloz nitrat olarak da bilinen, selülozun nitrik asit ve sülfürik asit karışımı ile reaksiyonu sonucu oluşan bir organik bileşiktir. Patlayıcılar, plastikler ve kaplamalar dahil olmak üzere çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılan çok yönlü bir malzemedir.
Tarihçe
Nitroselüloz ilk olarak 1846 yılında Christian Friedrich Schönbein tarafından keşfedildi. Başlangıçta “patlayıcı pamuk” olarak adlandırıldı ve daha sonra “selüloit” olarak yeniden adlandırıldı. Selüloit, 1869’da John Wesley Hyatt tarafından ilk plastik olarak kullanıldı.
Kimyasal Yapı ve Özellikler
Nitroselüloz, selüloz zincirinin hidroksil gruplarının nitrat gruplarıyla yer değiştirmesiyle oluşur. Nitroselülozun nitrat içeriği, %11 ila %13 arasında değişebilir.
Nitroselüloz, aşağıdakiler de dahil olmak üzere benzersiz özelliklere sahiptir:
- Yüksek yanıcılık
- Patlayıcı doğa
- Suya dayanıklılık
- İyi mekanik mukavemet
- Şeffaflık
Üretim
Nitroselüloz, selülozun nitrik asit ve sülfürik asit karışımı ile reaksiyonu yoluyla üretilir. Reaksiyon, selülozun nitrat gruplarıyla yer değiştirmesine neden olur. Nitroselüloz daha sonra yıkanır, nötralize edilir ve kurutulur.
Uygulamalar
Nitroselüloz, çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılır, bunlar şunları içerir:
- Patlayıcılar: Nitroselüloz, dinamit ve barut gibi patlayıcıların ana bileşenidir.
- Plastikler: Nitroselüloz, selüloit ve selofan gibi plastiklerin üretiminde kullanılır.
- Kaplamalar: Nitroselüloz, ahşap, metal ve diğer yüzeyler için vernikler ve boyalar olarak kullanılır.
- Fotoğraf filmi: Nitroselüloz, fotoğraf filminin erken dönemlerinde bir destek olarak kullanıldı.
- Yapay ipek: Nitroselüloz, yapay ipek olarak bilinen bir tür yapay elyafın üretiminde kullanılır.
Güvenlik Hususları
Nitroselüloz yanıcı ve patlayıcı bir maddedir. Uygun şekilde saklanmalı ve kullanılmalıdır. Nitroselülozla çalışırken aşağıdaki güvenlik önlemlerine uyulmalıdır:
- Nitroselülozu ısıdan, kıvılcımlardan ve alevlerden uzak tutun.
- Nitroselülozu statik elektrikten koruyun.
- Nitroselülozla çalışırken sigara içmeyin veya açık alev kullanmayın.
- Nitroselülozla çalışırken koruyucu gözlük, eldiven ve önlük giyin.
- Nitroselülozla çalıştıktan sonra ellerinizi iyice yıkayın.
Sonuç
Nitroselüloz, çok çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılan çok yönlü bir malzemedir. Yanıcılığı ve patlayıcılığı nedeniyle uygun şekilde saklanmalı ve kullanılmalıdır. Nitroselülozla çalışırken güvenlik önlemlerine uyulması, kazaları ve yaralanmaları önlemek için çok önemlidir.