Örtük Öğrenme
Örtük öğrenme, bilinçli farkındalık veya çaba olmadan gerçekleşen öğrenmedir. Bu tür öğrenme, genellikle otomatik veya alışkanlık haline gelmiş davranışların edinilmesiyle ilgilidir. Örtük öğrenme, klasik şartlanma ve operant şartlanma gibi çeşitli mekanizmalarla gerçekleşebilir.
Klasik Şartlanma
Klasik şartlanma, iki uyaran arasındaki ilişkinin öğrenilmesiyle gerçekleşen bir örtük öğrenme türüdür. Bu tür öğrenmede, nötr bir uyaran, koşullu uyaran haline gelir ve koşulsuz uyaranla eşleştirildiğinde, koşullu uyaran da koşulsuz uyaranla aynı tepkiyi oluşturmaya başlar. Örneğin, bir köpeğe her yemek verildiğinde bir zil çalınırsa, köpek sonunda zil sesini yemekle ilişkilendirecek ve zil sesi duyduğunda salya akıtmaya başlayacaktır.
Operant Şartlanma
Operant şartlanma, bir davranışın sonuçlarına göre öğrenilmesiyle gerçekleşen bir örtük öğrenme türüdür. Bu tür öğrenmede, bir davranış pekiştirilirse, tekrarlanma olasılığı artar; cezalandırılırsa, tekrarlanma olasılığı azalır. Örneğin, bir çocuk ödevini yaptığında övgü alırsa, ödevini yapma davranışı pekiştirilir ve çocuk ödevini yapmaya devam etme olasılığı artar.
Örtük Öğrenmenin Özellikleri
- Örtük öğrenme, bilinçli farkındalık veya çaba olmadan gerçekleşir.
- Örtük öğrenme, genellikle otomatik veya alışkanlık haline gelmiş davranışların edinilmesiyle ilgilidir.
- Örtük öğrenme, klasik şartlanma ve operant şartlanma gibi çeşitli mekanizmalarla gerçekleşebilir.
- Örtük öğrenme, uzun süreli hafızada saklanır.
- Örtük öğrenme, davranışları etkileyebilir.
Örtük Öğrenmenin Örnekleri
- Bir köpeğin zil sesini yemekle ilişkilendirmesi ve zil sesi duyduğunda salya akıtmaya başlaması.
- Bir çocuğun ödevini yaptığında övgü alması ve ödevini yapma davranışının pekiştirilmesi.
- Bir kişinin araba kullanmayı öğrenmesi.
- Bir kişinin yeni bir dil öğrenmesi.
- Bir kişinin yeni bir spor öğrenmesi.
Örtük Öğrenmenin Uygulamaları
- Örtük öğrenme, çeşitli alanlarda uygulamalara sahiptir.
- Örtük öğrenme, alışkanlıkların değiştirilmesinde kullanılabilir.
- Örtük öğrenme, fobilerin tedavisinde kullanılabilir.
- Örtük öğrenme, yeni becerilerin öğrenilmesinde kullanılabilir.
- Örtük öğrenme, eğitimde kullanılabilir.
Sonuç
Örtük öğrenme, bilinçli farkındalık veya çaba olmadan gerçekleşen öğrenmedir. Bu tür öğrenme, genellikle otomatik veya alışkanlık haline gelmiş davranışların edinilmesiyle ilgilidir. Örtük öğrenme, klasik şartlanma ve operant şartlanma gibi çeşitli mekanizmalarla gerçekleşebilir. Örtük öğrenme, uzun süreli hafızada saklanır ve davranışları etkileyebilir. Örtük öğrenmenin çeşitli alanlarda uygulamaları vardır.