Özgül Ağırlık Nedir?
Özgül ağırlık, bir maddenin birim hacim başına düşen ağırlığıdır. Genellikle kilogram/metreküp (kg/m³) veya gram/santimetreküp (g/cm³) birimleriyle ifade edilir. Özgül ağırlık, bir maddenin yoğunluğuyla yakından ilişkilidir. Yoğunluk, bir maddenin birim hacim başına düşen kütlesidir. Özgül ağırlık ve yoğunluk arasındaki ilişki şu şekildedir:
Özgül ağırlık = Yoğunluk * Yerçekimi ivmesi
Yerçekimi ivmesi, Dünya’nın yüzeyinde yaklaşık 9,8 m/s²’dir. Bu nedenle, bir maddenin özgül ağırlığı, yoğunluğunun yaklaşık 9,8 katıdır.
Özgül Ağırlığın Önemi
Özgül ağırlık, birçok alanda önemli bir parametredir. Örneğin, inşaat sektöründe, yapıların taşıyıcı sistemlerinin tasarımı yapılırken, kullanılan malzemelerin özgül ağırlıkları dikkate alınır. Gemi inşa sektöründe, gemilerin suda yüzebilmesi için, kullanılan malzemelerin özgül ağırlıkları dikkatlice seçilir. Havacılık sektöründe, uçakların ağırlıklarının azaltılması için, hafif malzemeler kullanılır.
Özgül Ağırlığı Etkileyen Faktörler
Bir maddenin özgül ağırlığını etkileyen birçok faktör vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Sıcaklık: Sıcaklık arttıkça, çoğu maddenin özgül ağırlığı azalır. Bunun nedeni, sıcaklık arttıkça, maddenin hacminin artmasıdır.
- Basınç: Basınç arttıkça, çoğu maddenin özgül ağırlığı artar. Bunun nedeni, basınç arttıkça, maddenin hacminin azalmasıdır.
- Saflık: Bir maddenin saflığı arttıkça, özgül ağırlığı da artar. Bunun nedeni, safsızlıkların maddenin hacmini artırmasıdır.
Özgül Ağırlığın Ölçülmesi
Özgül ağırlık, çeşitli yöntemlerle ölçülebilir. Bunlardan bazıları şunlardır:
- Hidrostatik tartım: Bu yöntemde, bir cisim suya batırılır ve cismin su üzerindeki ağırlığı ölçülür. Cismin özgül ağırlığı, cismin ağırlığının, cismin hacmiyle çarpımına bölünmesiyle hesaplanır.
- Piknometre yöntemi: Bu yöntemde, bir piknometre kullanılır. Piknometre, belirli bir hacme sahip olan bir şişedir. Piknometre, önce boş olarak tartılır. Daha sonra, piknometreye ölçülmek istenen madde doldurulur ve tekrar tartılır. Maddenin özgül ağırlığı, maddenin ağırlığının, piknometrenin hacmiyle çarpımına bölünmesiyle hesaplanır.
- Yoğunluk ölçer: Bu yöntemde, bir yoğunluk ölçer kullanılır. Yoğunluk ölçer, bir sıvının yoğunluğunu ölçen bir cihazdır. Yoğunluk ölçer, ölçülmek istenen sıvıya batırılır ve sıvının yoğunluğu ölçülür. Sıvının özgül ağırlığı, sıvının yoğunluğunun, yerçekimi ivmesiyle çarpımına bölünmesiyle hesaplanır.
Özgül Ağırlık Tablosu
Aşağıdaki tabloda, bazı yaygın maddelerin özgül ağırlıkları verilmiştir:
| Madde | Özgül Ağırlık (kg/m³) |
|—|—|
| Su | 1000 |
| Buz | 917 |
| Alüminyum | 2700 |
| Çelik | 7850 |
| Bakır | 8960 |
| Gümüş | 10490 |
| Altın | 19300 |
| Platin | 21450 |
Faydalı Siteler ve İlgili Dosyalar