Parenteral Nedir?
Parenteral, ilaçların ağız yoluyla değil, vücuda enjeksiyon, infüzyon veya inhalasyon yoluyla verilmesidir. Bu, ilaçların doğrudan kan dolaşımına girmesini sağlar ve böylece daha hızlı ve etkili bir şekilde etki göstermesini sağlar.
Parenteral ilaçlar genellikle ağız yoluyla alınamayan ilaçlar veya ağız yoluyla alındığında mide-bağırsak sisteminde parçalanan veya emilmeyen ilaçlar için kullanılır. Parenteral ilaçlar ayrıca, acil durumlarda veya hastaların ağız yoluyla ilaç alamayacakları durumlarda da kullanılır.
Parenteral İlaçların Türleri
Parenteral ilaçlar, vücuda verilme şekline göre üç ana gruba ayrılır:
- Enjeksiyonlar: Enjeksiyonlar, ilaçların vücuda bir iğne aracılığıyla verilmesidir. Enjeksiyonlar, kas içi (intramüsküler), damar içi (intravenöz), deri altı (subkütan) veya eklem içi (intraartiküler) olarak yapılabilir.
- İnfüzyonlar: İnfüzyonlar, ilaçların vücuda bir damar yoluyla verilmesidir. İnfüzyonlar, sürekli veya aralıklı olarak yapılabilir.
- İnhalasyonlar: İnhalasyonlar, ilaçların vücuda solunum yoluyla verilmesidir. İnhalasyonlar, ağızdan veya burundan yapılabilir.
Parenteral İlaçların Avantajları ve Dezavantajları
Parenteral ilaçların ağız yoluyla alınan ilaçlara göre bazı avantajları ve dezavantajları vardır.
Avantajları:
- Daha hızlı ve etkili bir şekilde etki gösterirler.
- Mide-bağırsak sisteminde parçalanmazlar veya emilmezler.
- Ağız yoluyla alınamayan ilaçlar için kullanılabilirler.
- Acil durumlarda veya hastaların ağız yoluyla ilaç alamayacakları durumlarda kullanılabilirler.
Dezavantajları:
- Enjeksiyonlar ağrılı olabilir.
- İnfüzyonlar enfeksiyon riskini artırabilir.
- İnhalasyonlar solunum sorunlarına yol açabilir.
- Parenteral ilaçlar genellikle ağız yoluyla alınan ilaçlardan daha pahalıdır.
Parenteral İlaçların Kullanımı
Parenteral ilaçlar, doktor tarafından reçete edildiği şekilde kullanılmalıdır. İlaçların dozu, uygulama sıklığı ve uygulama süresi doktora danışılarak belirlenmelidir.
Parenteral ilaçlar, steril koşullarda uygulanmalıdır. Enjeksiyonlar ve infüzyonlar, eğitimli sağlık personeli tarafından yapılmalıdır. İnhalasyonlar, doktor veya eczacı tarafından önerilen şekilde yapılmalıdır.
Parenteral ilaçların kullanımı sırasında bazı yan etkiler görülebilir. Bu yan etkiler, ilacın türüne, dozuna ve uygulama şekline göre değişebilir. Parenteral ilaçların kullanımı sırasında görülen en sık yan etkiler arasında şunlar yer alır:
- Ağrı
- Kanama
- Morarma
- Enfeksiyon
- Alerjik reaksiyonlar
- Solunum sorunları
Parenteral ilaçların kullanımı sırasında herhangi bir yan etki görülürse, doktora veya eczacıya başvurulmalıdır.
Sonuç
Parenteral ilaçlar, ağız yoluyla alınan ilaçlara göre daha hızlı ve etkili bir şekilde etki gösterirler. Ancak, parenteral ilaçların kullanımı ağrılı olabilir, enfeksiyon riskini artırabilir ve solunum sorunlarına yol açabilir. Parenteral ilaçlar, doktor tarafından reçete edildiği şekilde kullanılmalı ve kullanım sırasında herhangi bir yan etki görülürse doktora veya eczacıya başvurulmalıdır.