Perikarditis Nedir?
Perikarditis, kalbi çevreleyen perikardiyum adı verilen zardaki iltihaplanmadır. Perikardiyum, kalbi koruyan ve yağlanmasını sağlayan iki katlı bir zardır. Perikarditis, perikardiyumun iltihaplanması sonucu kalbin etrafında sıvı birikmesine neden olabilir. Bu sıvı birikimi kalbin çalışmasını zorlaştırabilir ve çeşitli semptomlara yol açabilir.
Perikarditisin Nedenleri
Perikarditisin birçok farklı nedeni olabilir. En sık görülen nedenler şunlardır:
- Viral enfeksiyonlar: Perikarditisin en sık görülen nedeni viral enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar arasında adenovirüs, influenza virüsü, herpes simpleks virüsü ve Epstein-Barr virüsü bulunur.
- Bakteriyel enfeksiyonlar: Perikarditis, bakteriyel enfeksiyonlar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu enfeksiyonlar arasında tüberküloz, pnömoni ve stafilokok enfeksiyonları bulunur.
- Mantar enfeksiyonları: Perikarditis, mantar enfeksiyonları nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu enfeksiyonlar arasında histoplazmoz ve kriptokokkoz bulunur.
- Paraziter enfeksiyonlar: Perikarditis, paraziter enfeksiyonlar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu enfeksiyonlar arasında toksoplazmoz ve trişinoz bulunur.
- Otoimmün hastalıklar: Perikarditis, otoimmün hastalıklar nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu hastalıklar arasında lupus, romatoid artrit ve Behçet hastalığı bulunur.
- Kanser: Perikarditis, kanser nedeniyle de ortaya çıkabilir. Bu kanserler arasında akciğer kanseri, meme kanseri ve lenfoma bulunur.
- İlaçlar: Perikarditis, bazı ilaçların yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir. Bu ilaçlar arasında hidralazin, prokainamid ve amiodaron bulunur.
- Radyasyon tedavisi: Perikarditis, radyasyon tedavisinin yan etkisi olarak da ortaya çıkabilir.
- Travma: Perikarditis, göğüs bölgesine alınan darbeler nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Perikarditisin Belirtileri
Perikarditisin belirtileri, hastalığın şiddetine ve nedenine göre değişebilir. En sık görülen belirtiler şunlardır:
- Göğüs ağrısı: Perikarditisin en sık görülen belirtisi göğüs ağrısıdır. Bu ağrı genellikle keskin, bıçak saplanır gibi veya yanıcı bir ağrıdır. Ağrı genellikle nefes alırken, öksürürken veya yatar pozisyonda daha da kötüleşir.
- Nefes darlığı: Perikarditis, nefes darlığına da neden olabilir. Bu nefes darlığı genellikle eforla ortaya çıkar, ancak istirahat halinde de görülebilir.
- Öksürük: Perikarditis, öksürüğe de neden olabilir. Bu öksürük genellikle kuru ve kesik kesiktir.
- Yorgunluk: Perikarditis, yorgunluğa da neden olabilir. Bu yorgunluk genellikle günlük aktiviteleri yapmayı zorlaştıracak kadar şiddetli olabilir.
- Ateş: Perikarditis, ateşe de neden olabilir. Bu ateş genellikle düşük derecelidir, ancak bazı durumlarda yüksek dereceli olabilir.
- Eklem ağrıları: Perikarditis, eklem ağrılarına da neden olabilir. Bu ağrılar genellikle dizlerde, bileklerde veya dirseklerde görülür.
- Cilt döküntüsü: Perikarditis, cilt döküntüsüne de neden olabilir. Bu döküntü genellikle kırmızı ve kaşıntılıdır.
Perikarditisin Tanısı
Perikarditis tanısı, hastanın tıbbi öyküsü, fizik muayenesi ve çeşitli tetkikler ile konulur.
- Tıbbi öykü: Doktorunuz, perikarditis belirtilerinizi ve tıbbi geçmişinizi soracaktır.
- Fizik muayene: Doktorunuz, fizik muayene sırasında kalbinizi dinleyecek ve göğsünüzü muayene edecektir.
- Elektrokardiyogram (EKG): EKG, kalbin elektriksel aktivitesini kaydeden bir testtir. Perikarditis, EKG’de çeşitli değişikliklere neden olabilir.
- Ekokardiyogram: Ekokardiyogram, kalbin görüntülerini elde etmek için kullanılan bir testtir. Perikarditis, ekokardiyogramda çeşitli değişikliklere neden olabilir.
- Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni, kalbin ve akciğerlerin görüntülerini elde etmek için kullanılan bir testtir. Perikarditis, göğüs röntgeninde çeşitli değişikliklere neden olabilir.
- Kan testleri: Kan testleri, perikarditise neden olan enfeksiyonu veya otoimmün hastalığı tespit etmek için kullanılabilir.
- Perikardiyosentez: Perikardiyosentez, kalbin etrafındaki sıvıyı çıkarmak için kullanılan bir işlemdir. Bu işlem, sıvının analiz edilmesi ve perikarditise neden olan enfeksiyonu veya otoimmün hastalığı tespit etmek için kullanılabilir.
Perikarditisin Tedavisi
Perikarditisin tedavisi, hastalığın şiddetine ve nedenine göre değişebilir.
- İlaç tedavisi: Perikarditisin tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında ağrı kesiciler, antienflamatuar ilaçlar, antiviral ilaçlar, antibakteriyel ilaçlar, antifungal ilaçlar, antiparaziter ilaçlar ve otoimmün hastalıkları tedavi eden ilaçlar bulunur.
- Perikardiyosentez: Perikardiyosentez, kalbin etrafındaki sıvıyı çıkarmak için kullanılan bir işlemdir. Bu işlem, sıvının analiz edilmesi ve perikarditise neden olan enfeksiyonu veya otoimmün hastalığı tespit etmek için kullanılabilir.
- Cerrahi tedavi: Perikarditis, nadiren cerrahi tedavi gerektirir. Cerrahi tedavi, perikardiyumun iltihaplı kısmının çıkarılması veya kalbin etrafındaki sıvının boşaltılması için yapılabilir.
Perikarditisin Komplikasyonları
Perikarditis, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar arasında şunlar bulunur:
- Perikardiyal efüzyon: Perikardiyal efüzyon, kalbin etrafında sıvı birikmesidir. Bu sıvı birikimi kalbin çalışmasını zorlaştırabilir ve çeşitli semptomlara yol açabilir.
- Perikardiyal tamponad: Perikardiyal tamponad, kalbin etrafındaki sıvı birikmesinin kalbin çalışmasını engellemesidir. Bu durum, hayati tehlike oluşturabilir.
- Kronik perikarditis: Perikarditis, kronik hale gelebilir. Kronik perikarditis, kalbin çalışmasını zorlaştırabilir ve çeşitli semptomlara yol açabilir.
- Kalp yetmezliği: Perikarditis, kalp yetmezliğine yol açabilir. Kalp yetmezliği, kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması durumudur.
- Ölüm: Perikarditis, nadiren ölüme yol açabilir.
Perikarditisten Korunma
Perikarditisten korunmak için yapılabilecek şeyler şunlardır:
- Ellerinizi sık sık yıkayın.
- Öksüren veya hapşıran kişilerden uzak durun.
- Aşılarınızı yaptırın.
- Sağlıklı bir diyet yapın.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Stresten uzak durun.
- Sigara içmeyin.
- Alkol tüketimini sınırlayın.