PİST
Pist, uçakların kalkış ve iniş yaptığı düz ve uzun bir alandır. Pistler genellikle asfalt veya betondan yapılır ve uzunlukları uçağın boyutuna ve ağırlığına göre değişir. Pistler ayrıca, uçakların güvenli bir şekilde kalkış ve iniş yapabilmeleri için çeşitli işaret ve ışıklarla donatılır.
Pistlerin Tarihi
İlk pistler, 1900’lü yılların başında uçakların gelişmesiyle birlikte inşa edildi. Bu ilk pistler genellikle çim veya toprak zeminli alanlardı ve çok kısa ve darlardı. Ancak, uçakların boyutları ve ağırlıkları arttıkça, daha uzun ve daha geniş pistlere ihtiyaç duyuldu.
1920’li yıllarda, ilk asfalt pistler inşa edildi. Bu pistler, çim veya toprak zeminli pistlere göre çok daha dayanıklı ve güvenliydi. 1930’lu yıllarda ise, ilk beton pistler inşa edildi. Beton pistler, asfalt pistlere göre daha da dayanıklı ve uzun ömürlüdür.
Günümüzde, pistler genellikle asfalt veya betondan yapılır ve uzunlukları uçağın boyutuna ve ağırlığına göre değişir. Pistler ayrıca, uçakların güvenli bir şekilde kalkış ve iniş yapabilmeleri için çeşitli işaret ve ışıklarla donatılır.
Pistlerin Türleri
Pistler, uzunluklarına, genişliklerine, yüzeylerine ve kullanım amaçlarına göre farklı türlere ayrılırlar.
-
Uzunluklarına göre pistler:
- Kısa pistler: 800 ila 1.200 metre uzunluğundadır.
- Orta uzunluklu pistler: 1.200 ila 2.400 metre uzunluğundadır.
- Uzun pistler: 2.400 metreden daha uzun uzunluğundadır.
-
Genişliklerine göre pistler:
- Dar pistler: 18 ila 23 metre genişliğindedir.
- Orta genişlikte pistler: 23 ila 30 metre genişliğindedir.
- Geniş pistler: 30 metreden daha geniş genişliğindedir.
-
Yüzeylerine göre pistler:
- Asfalt pistler: Asfalt pistler, en yaygın kullanılan pist türüdür. Asfalt pistler, dayanıklı ve güvenlidir.
- Beton pistler: Beton pistler, asfalt pistlere göre daha dayanıklı ve uzun ömürlüdür. Ancak, beton pistler asfalt pistlere göre daha pahalıdır.
- Çim pistler: Çim pistler, genellikle küçük havaalanlarında kullanılır. Çim pistler, asfalt veya beton pistlere göre daha az dayanıklıdır ve daha sık bakım gerektirir.
-
Kullanım amaçlarına göre pistler:
- Ticari pistler: Ticari pistler, yolcu ve kargo uçaklarının kalkış ve iniş yaptığı pistlerdir.
- Askeri pistler: Askeri pistler, askeri uçakların kalkış ve iniş yaptığı pistlerdir.
- Özel pistler: Özel pistler, özel uçakların kalkış ve iniş yaptığı pistlerdir.
Pistlerin İşaret ve Işıkları
Pistler, uçakların güvenli bir şekilde kalkış ve iniş yapabilmeleri için çeşitli işaret ve ışıklarla donatılır.
-
Pist işaretleri:
- Pist numarası: Pist numarası, pistin yönünü ve uzunluğunu belirtir.
- Pist başı: Pist başı, pistin başlangıç noktasıdır.
- Pist ortası: Pist ortası, pistin ortasındaki noktadır.
- Pist sonu: Pist sonu, pistin bitiş noktasıdır.
- Pist kenar çizgileri: Pist kenar çizgileri, pistin kenarlarını belirtir.
- Pist orta çizgisi: Pist orta çizgisi, pistin ortasını belirtir.
- Pist eşik çizgisi: Pist eşik çizgisi, pistin başlangıç noktasını belirtir.
- Pist iniş bölgesi: Pist iniş bölgesi, uçakların iniş yaptığı bölgedir.
- Pist kalkış bölgesi: Pist kalkış bölgesi, uçakların kalkış yaptığı bölgedir.
-
Pist ışıkları:
- Pist başı ışıkları: Pist başı ışıkları, pistin başlangıç noktasını belirtir.
- Pist ortası ışıkları: Pist ortası ışıkları, pistin ortasındaki noktayı belirtir.
- Pist sonu ışıkları: Pist sonu ışıkları, pistin bitiş noktasını belirtir.
- Pist kenar ışıkları: Pist kenar ışıkları, pistin kenarlarını belirtir.
- Pist orta çizgisi ışıkları: Pist orta çizgisi ışıkları, pistin ortasını belirtir.
- Pist eşik çizgisi ışıkları: Pist eşik çizgisi ışıkları, pistin başlangıç noktasını belirtir.
- Pist iniş bölgesi ışıkları: Pist iniş bölgesi ışıkları, uçakların iniş yaptığı bölgeyi belirtir.
- Pist kalkış bölgesi ışıkları: Pist kalkış bölgesi ışıkları, uçakların kalkış yaptığı bölgeyi belirtir.
Pistlerin Bakımı
Pistler, güvenli bir şekilde kullanılabilmeleri için düzenli olarak bakım yapılmalıdır. Pist bakımı, pist yüzeyinin temizlenmesi, pist işaretlerinin ve ışıklarının kontrol edilmesi ve pistin onarılması gibi işlemleri içerir.
Pist bakımı, genellikle havaalanı yetkilileri tarafından yapılır. Ancak, bazı havaalanlarında pist bakımı özel şirketler tarafından da yapılabilir.
Pistlerin Güvenliği
Pistler, havaalanlarının en önemli unsurlarından biridir. Pistlerin güvenliği, havaalanının güvenliği için çok önemlidir.
Pist güvenliği, pist yüzeyinin temiz ve düzgün olması, pist işaretlerinin ve ışıklarının düzgün çalışması ve pistin düzenli olarak bakım yapılması gibi önlemlerle sağlanır.
Pist güvenliği, havaalanı yetkilileri tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilir. Pist güvenliğinde herhangi bir eksiklik tespit edildiğinde, derhal gerekli önlemler alınır.