Plevra Sıvısı Nedir?
Plevra sıvısı, akciğerleri ve göğüs duvarını kaplayan iki plevra zarı arasında bulunan sıvıdır. Bu sıvı, plevra zarlarının birbirine sürtünmesini önleyerek akciğerlerin rahatça hareket etmesini sağlar. Ayrıca, plevra sıvısı akciğerleri enfeksiyonlardan ve diğer zararlı maddelerden korur.
Plevra Sıvısının Normal Miktarı
Normalde, plevra boşluğunda yaklaşık 5-15 mililitre plevra sıvısı bulunur. Bu miktar, akciğerlerin hareketini engellemeyecek kadar azdır. Ancak, bazı durumlarda plevra boşluğunda sıvı birikmesi meydana gelebilir. Bu duruma plevral efüzyon adı verilir.
Plevral Efüzyon Nedenleri
Plevral efüzyona neden olabilecek birçok farklı durum vardır. Bunlar arasında şunlar yer alır:
- Kalp yetmezliği: Kalp yetmezliği, kalbin vücuda yeterli kan pompalayamaması durumudur. Bu durum, plevra boşluğunda sıvı birikmesine yol açabilir.
- Böbrek yetmezliği: Böbrek yetmezliği, böbreklerin vücuttaki fazla sıvıyı ve atık maddeleri temizleyememesi durumudur. Bu durum da plevra boşluğunda sıvı birikmesine yol açabilir.
- Karaciğer sirozu: Karaciğer sirozu, karaciğerin hasar görmesi ve sertleşmesi durumudur. Bu durum, plevra boşluğunda sıvı birikmesine yol açabilir.
- Pnömoni: Pnömoni, akciğerlerin iltihaplanması durumudur. Bu durum, plevra boşluğunda sıvı birikmesine yol açabilir.
- Tüberküloz: Tüberküloz, akciğerleri etkileyen bir enfeksiyon hastalığıdır. Bu hastalık, plevra boşluğunda sıvı birikmesine yol açabilir.
- Kanser: Kanser, vücudun herhangi bir yerinde oluşan anormal hücre büyümesidir. Kanser, plevra boşluğuna yayıldığında plevral efüzyona neden olabilir.
Plevral Efüzyon Belirtileri
Plevral efüzyonun belirtileri, sıvının miktarına ve birikme hızına bağlı olarak değişebilir. Genellikle, plevral efüzyonun belirtileri şunlardır:
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
- Öksürük
- Yorgunluk
- İştahsızlık
- Kilo kaybı
Plevral Efüzyon Tanısı
Plevral efüzyon tanısı, doktorun fizik muayenesi ve çeşitli görüntüleme yöntemleri ile konulur. Fizik muayene sırasında doktor, plevra boşluğunda sıvı birikmesi olup olmadığını anlamak için göğsü dinler ve vurur. Ayrıca, doktor akciğerlerin hareketini kontrol etmek için hastaya derin nefes alıp vermesini isteyebilir.
Plevral efüzyon tanısını doğrulamak için çeşitli görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bu yöntemler arasında şunlar yer alır:
- Göğüs röntgeni: Göğüs röntgeni, plevra boşluğunda sıvı birikmesi olup olmadığını gösteren bir görüntüleme yöntemidir.
- Bilgisayarlı tomografi (BT): BT, plevra boşluğunda sıvı birikmesinin yanı sıra sıvının nedenini de gösteren bir görüntüleme yöntemidir.
- Manyetik rezonans görüntüleme (MR): MR, plevra boşluğunda sıvı birikmesinin yanı sıra sıvının nedenini de gösteren bir görüntüleme yöntemidir.
Plevral Efüzyon Tedavisi
Plevral efüzyon tedavisi, sıvının miktarına, birikme hızına ve altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Genellikle, plevral efüzyon tedavisinde şunlar yapılır:
- Sıvının boşaltılması: Plevra boşluğunda biriken sıvı, göğüs duvarına yerleştirilen bir tüp aracılığıyla boşaltılır. Bu işlem, plevral drenaj olarak adlandırılır.
- Altta yatan nedenin tedavisi: Plevral efüzyona neden olan altta yatan durum tedavi edilir. Örneğin, kalp yetmezliği olan bir hastada kalp yetmezliğinin tedavisi yapılır.
- Destekleyici tedavi: Plevral efüzyon nedeniyle nefes darlığı çeken hastalara oksijen tedavisi verilir. Ayrıca, ağrı kesiciler ve öksürük ilaçları da kullanılabilir.
Plevral Efüzyon Prognozu
Plevral efüzyonun prognozu, sıvının miktarına, birikme hızına ve altta yatan nedene bağlı olarak değişebilir. Genellikle, erken teşhis ve tedavi edilen plevral efüzyon vakalarında prognoz iyidir. Ancak, altta yatan neden tedavi edilemeyen veya sıvının miktarı çok fazla olan vakalarda prognoz kötü olabilir.