Primer Dismenore Nedir?
Primer dismenore, adet dönemlerinde ortaya çıkan ağrılı kramplardır. Bu ağrılar genellikle adet kanaması başlamadan birkaç gün önce başlar ve birkaç gün sürer. Primer dismenore, kadınların yaklaşık %50’sini etkiler ve en sık genç kadınlarda görülür.
Primer Dismenorenin Nedenleri
Primer dismenorenin kesin nedeni bilinmemekle birlikte, birkaç olası nedeni vardır:
- Prostaglandinler: Prostaglandinler, adet döngüsü sırasında rahim kaslarının kasılmasına neden olan hormonlardır. Bu kasılmalar, adet kanamasının atılmasını sağlar. Ancak, bazı kadınlarda prostaglandin seviyeleri çok yüksek olabilir ve bu da daha şiddetli ağrılara yol açabilir.
- Rahim anormallikleri: Rahimde miyom veya polip gibi anormallikler de primer dismenoreye neden olabilir. Bu anormallikler, adet kanamasının akışını engelleyebilir ve ağrıya neden olabilir.
- Endometriozis: Endometriozis, rahim iç dokusunun rahim dışında büyümesidir. Bu durum, ağrı, kısırlık ve diğer sorunlara yol açabilir.
- Pelvik inflamatuar hastalık (PID): PID, üreme organlarında oluşan bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon, ağrı, ateş ve diğer semptomlara yol açabilir.
Primer Dismenorenin Belirtileri
Primer dismenorenin en sık görülen belirtisi, adet dönemlerinde ortaya çıkan ağrılı kramplardır. Bu ağrılar genellikle adet kanaması başlamadan birkaç gün önce başlar ve birkaç gün sürer. Ağrılar genellikle alt karın bölgesinde hissedilir, ancak sırt, uyluk veya bacaklara da yayılabilir.
Primer dismenorenin diğer belirtileri şunlardır:
- Bulantı
- Kusma
- İshal
- Baş ağrısı
- Yorgunluk
- Sinirlilik
- Depresyon
Primer Dismenorenin Tanısı
Primer dismenorenin tanısı, doktorunuzun tıbbi geçmişinizi ve fizik muayenenizi yapmasıyla konulur. Doktorunuz ayrıca, primer dismenoreye neden olabilecek diğer tıbbi sorunları ekarte etmek için bazı testler isteyebilir. Bu testler şunları içerebilir:
- Pelvik muayene
- Ultrason
- Kan testleri
- Laparoskopi
Primer Dismenorenin Tedavisi
Primer dismenorenin tedavisi, ağrının şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Ağrı hafifse, reçetesiz satılan ağrı kesiciler veya sıcak su torbası kullanımı gibi basit önlemler yeterli olabilir. Ağrı daha şiddetliyse, doktorunuz hormonal doğum kontrol hapları, nonsteroidal antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler) veya diğer ilaçlar reçete edebilir.
Primer dismenorenin altta yatan bir nedeni varsa, bu nedenin tedavisi de ağrının giderilmesine yardımcı olabilir. Örneğin, miyom veya polip gibi rahim anormallikleri cerrahi olarak tedavi edilebilir. Endometriozis veya PID gibi enfeksiyonlar ise ilaçlarla tedavi edilebilir.
Primer Dismenoreyi Önleme
Primer dismenoreyi önlemenin kesin bir yolu yoktur, ancak ağrının şiddetini azaltmak için yapabileceğiniz bazı şeyler vardır. Bunlar şunlardır:
- Düzenli egzersiz yapmak
- Sağlıklı bir diyet yapmak
- Stresten uzak durmak
- Yeterince uyumak
- Reçetesiz satılan ağrı kesiciler kullanmak
- Sıcak su torbası kullanmak
Primer dismenore, kadınların yaklaşık %50’sini etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Ancak, bu ağrıyı yönetmek ve günlük aktivitelerinizi etkilemesini önlemek için yapabileceğiniz birçok şey vardır. Eğer primer dismenore ağrısı çekiyorsanız, doktorunuzla konuşun. Doktorunuz, ağrınızı gidermek ve altta yatan nedenleri tedavi etmek için en uygun tedavi planını belirlemenize yardımcı olabilir.